DEPREM SONRASI İSTANBUL İÇİN TEDBİRLER
Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 11 ili derinden etkileyen büyük deprem felaketi sonrasında İstanbul'da yaşanacak olası bir deprem için önlemler alınmaya başlandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi yeni imar düzenlemesi için kararlarını verdi. Yapılacak olan yeni düzenlemeye göre asma kat yapılmayacak ve 2den fazla katlı binalarda bodrum katı zorunlu olacak. Beykent Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi İnşaat Mühendisi İhsan Karagöz deprem ile ilgili açıklamalarda bulundu. Karagöz Adana ilimizde 17 ya da 20 katlı binalarda tek kat bodrum olduğunu ve bu binaların büyük hasar gördüğünü, ne kadar yüksek yapı yapılırsa o kadar derine inilmesi gerektiğini, toprak ritmiyle binanın ritminin birbirine uyumlu hale gelmesi gerektiğini belirtti. Karagöz tarafından yapılan diğer açıklamalar şu şekilde; 'Bir gökdelen yapılıyorsa 17-20-25 katlıysa en azından dört beş katın aşağı kısımda olması gerekiyor. Bina çakıldığı zaman sallanma azalıyor ve toprak ritmiyle uyumlu oluyor. Asıl amaç bu. Merkez üssü Kahramanmaraş olarak yaşanan deprem sonrasında binaların yıkılış sebepleri yumuşak kat denen asma katlar sebebiyle oldu. Aynı zamanda kısa kolon ve bodrumsuz binalar da depremden büyük hasar aldı. Özellikle Adana ilimizde 17 ya da 20 katlı binalarda tek katlı bodrum olduğu ve bu binaların büyük hasar aldığını gördük. Bodrumların bir katta olması yetersiz oluyor. Bu durum katlar arası düzensizlik olarak açıklanıyor, bunun olmaması lazım. Asma kattan bahsetmiyorum, yüksek kat olabilir. Yüksek kat olabilir ancak o zaman kolon, kiriş yani taşıyıcı sistemin de ona göre yapılması gerekir. Asma katlar sonradan kaçak olarak yapılmıyor, proje esnasında oluyor. Örneğin giriş katı 6 metre ya da 5 metre yüksekliğinde yapılıyor ve sonra bu 5 metre kata ara bir kat atılıyor. Bu asma kat demek. Deprem bölgesinde karşılaşılan en büyük sorunlardan biri de bu. Siz binayı mühendislik kurallarına göre yaptınız ama kullanıcı müdahale etti. Nasıl müdahale edebilir? Asma kat yok, ilave edilmiş. Ya da kolon var kolon kesilmiş, kolon küçültülmüş. Ya da duvar kaldırılıp camekan yapılmış.
Bunlar kullanıcı hatası ve yapılmaması lazım. Projede betonarme asma kat yoksa sonradan yapılamaz. Balkonlar odaya katılıyor, çamaşır makinesi koyuluyor, yaşam alanına katılıyor. O balkon çamaşır makinesi ya da buzdolabı için tasarlanmadıysa ilave yük gelmiş oluyor. Bu da sakıncalı. Tasarlanırken düşünülmeyen şeyler sonradan binaya yapılan her şey yük oluyor. Kolon kestiği zaman binanın nasıl bir bacağı gidip dengesiz hale geliyorsa sonradan yapılan şeyler de bu dengeyi bozuyor. Örnek olarak beş katlı bir binaya sonrasında iki kat daha eklenmiş, her katta dört dair ve sekiz daire daha olmuş. Bakılan zaman ilk başta yapılmayan şeyler yapılmış ve yapıya zarar verilmiş. Çatı dubleks yapılıyorsa o çatı oradan kalkarak betondan çatı katı yapıldıysa bunlar hep binaya ilave yük oluyor. İstanbul için örneğin Şişli, Bağcılar, Sarıyer gibi bölgelerde ve 39 ilçede binaların hepsi yüksek katlı. Bodrum katı olması lazım. Maraş depreminden önce Adana Seyhan Barajı kenarında 12 tane bina yıkıldı ve birçok yüksek katlı bina da zarar aldı. Maraş'ta yapılan yeni binalar da yüksek katlı ve hasar alma sebepleri bodrum katın yeterli olmaması. Ne kadar yükseğe çıkılırsa o kadar derine gidilmesi lazım. Bir gökdelen yapılıyorsa 17-20-25 katsa en az dört beş katın aşağı doğru yapılıp binanın toprağa çakılması gerekiyor. Zemin etüdünün kesinlikle yapılması gerekiyor. O yapının zemine uygun olup olmadığı bilinmeli. Temel nasıl tasarlanacak, kaç metre toprak altına girilecek, kaç kat bodrum olacak bunların planlanması gerekiyor ve iyi bir taşıyıcı sistem gerekiyor. Kaliteli beton ve kaliteli donatı kullanmak gerekiyor. Kat arasız düzensizliğe dikkat etmek gerekiyor. Denetleme yapılması gerekiyor ve kullanıcının da bilmesi gerekiyor. Kullanıcının bu yapılara müdahale etmemesi lazım, kiriş delinmemeli, kolon kesilmemeli, duvar kaldırılmamalı, ilave kat olmamalı. Bu yapılırsa birçok sorun çözülecek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkililerine şunu sormak isterim, deprem bölgesindeki asmolen binaların çoğu yıkıldı. Asmolen döşemeler için ne yapacaklar? Ya da eğimi 70 dereceye yakın olan bölgelerde yapılaşmalar hala oluyor. Mühendislik bilimine uygun olmayan istinat duvarları yapılıyor. Bu yıkılacak istinat duvarları için ne yapılacak?'
