İpotekli Konut Satışları Rekor Düşüş Yaşadı
Türkiye genelinde 2024 yılı ipotekli konut satışları, verilerin açıklanmaya başlandığı 2013'ten bu yana en düşük seviyeye ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu'ndan (TÜİK) elde edilen verilere göre, 2024 yılında toplam 1 milyon 478 bin 025 adet konut satışı gerçekleşirken, bunlardan yalnızca 158 bin 486'sı ipotekli olarak gerçekleştirildi. Bu, ipotekli satışların toplamdan aldığı payın %10,7 olmasına yol açtı.
Geçmiş Verilerle Karşılaştırma
İpotekli konut satışları, önceki yıllara bakıldığında önemli bir düşüş gösterdi. Örneğin, 2023 yılında bu oran %14,5, 2022'de %18,9, 2021'de %19,7, 2020'de %38,2 ve 2019'da %24,7 olarak kaydedilmişti. Bu noktada, 2013 yılında ipotekli satış adedinin 460 bin 112 olduğu düşünüldüğünde, mevcut rakamların çarpıcılığı daha da ortaya çıkıyor.
2020 Yılına Dikkat!
Adet bazında en yüksek ipotekli konut satışı, 2020 yılında 573 bin 337 adet ile gerçekleşti. Bu durum, pandemi döneminde uygulanan düşük faiz oranlarının etkisiyle mümkün olmuştu. O yıl, konut kredisi faiz oranları birinci elde %0,64, ikinci elde ise %0,74 düzeyine düşmüştü.
Gayrimenkul Uzmanlarının Değerlendirmeleri
Gayrimenkul iktisatçısı Ahmet Büyükduman, konut kredi faizlerindeki artışın ipotekli satışları azalttığını belirtirken, ipoteksiz satışların arttığına dikkat çekti. Geçtiğimiz yıl ipotekli satışların dip yaptığı, ancak ipoteksiz satışlarda 1 milyon 320 bin adet ile rekor kırıldığı ifade edildi.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Hakan Akdoğan, kredi erişimindeki zorlukların ipotekli satışını etkilediğini belirtirken, son iki ayda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz indirimlerinin önemli bir gelişme olduğunun altını çizdi. Akdoğan, 2024'te ipotekli satışların artış göstermesini beklediklerinin altını çizdi.
Sektörde Beklentiler
Nef Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur ise 2024'te konut satışlarının %20,6 artışla 1 milyon 478 bini aştığını belirtti. Ayrıca, yüksek faiz oranlarına rağmen toplamda 1,5 milyon adede yaklaşıldığını belirtti. Timur, ev almak isteyenlerin bankalardan ziyade firmaların kampanyalarını tercih ettiğini ifade etti.
Konut satış verilerine bakıldığında, 2013 yılı itibarıyla ipotekli satış adedinin ve oranının yıllar içindeki değişimi aşağıdaki gibidir:
| Yıl | Toplam Konut Satışı | İpotekli Satışlar | İpotekli Satışların Payı (%) |
|---|---|---|---|
| 2013 | 1.157.190 | 460.112 | 39,8 |
| 2014 | 1.165.381 | 389.689 | 33,4 |
| 2015 | 1.289.320 | 434.388 | 33,7 |
| 2016 | 1.341.453 | 449.508 | 33,5 |
| 2017 | 1.409.314 | 473.099 | 33,6 |
| 2018 | 1.375.398 | 276.820 | 20,1 |
| 2019 | 1.348.729 | 332.508 | 24,7 |
| 2020 | 1.499.316 | 573.337 | 38,2 |
| 2021 | 1.491.856 | 294.530 | 19,7 |
| 2022 | 1.485.622 | 280.320 | 18,9 |
| 2023 | 1.225.926 | 177.748 | 14,5 |
| 2024 | 1.478.025 | 158.486 | 10,7 |
