Çocuklarda metin boyun sendromu riski artıyor
OKTAY ÖZDEMİR - Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Suat Batar, özellikle çocuk ve gençlerde artan mobil cihaz kullanımının uzun süreli öne eğik duruşa bağlı olarak kas-iskelet sistemi sorunlarını tetiklediğini belirtti.
Metin boyun (text neck) nedir?
Doç. Dr. Suat Batar, mobil cihaz kullanımında baş ve kolların vücuda göre önde kaldığı kambur duruşun zamanla bir dizi rahatsızlığa yol açtığını, tıp literatüründe bunun metin boyun (text neck) sendromu olarak tanımlandığını söyledi.
Riskler ve sayısal veriler
Çocukların uzun süre telefon, tablet ve bilgisayar ekranına eğilerek bakmasının duruş bozukluklarına neden olduğunu vurgulayan Batar, ekrana ayrılan sürenin artmasıyla boyun, sırt ve omuz ağrılarının daha sık görüldüğünü aktardı. Ayrıca hareketsizliğin çocuklarda kas gelişimini olumsuz etkilediğine dikkat çekti.
Normal yetişkinde kafa ağırlığının yaklaşık 5 kilogram olduğunu, dik durulduğunda omurgaya binen yükün de yaklaşık 5 kilogram olduğunu belirten Batar, başın öne eğilmesiyle bu yükün hızla arttığını ifade etti: başın 30 derecelik eğilmeyle yaklaşık 18 kilograma, 60 dereceye gelindiğinde ise yaklaşık 27 kilograma ulaştığını söyledi. Uzun süre bu pozisyonda kalmanın omur eklemleri, bağ, tendon ve kaslarda dejeneratif değişikliklere yol açabileceğini belirtti.
Çocukların kafa boyutunun vücuda oranının daha büyük olması nedeniyle bu durumdan daha kolay etkilendiğini söyleyen Batar, bunun özellikle sırt ve boyun bölgesinde kronik ağrılara ve yaşam kalitesinde azalmaya neden olduğunu belirtti. ABD'de yapılan bir araştırmada mobil cihaz kullanan öğrencilerin yüzde 40'ının boyun ve sırt ağrısı yaşadığı tespit edildi.
Türkiye'de üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bir çalışmada ise akıllı telefon kullanımının kas iskelet sistemi rahatsızlıkları, düşük uyku kalitesi ve depresyon açısından riski artırdığı kaydedildi.
Tanı ve tedavi yaklaşımları
Batar, tanıda genellikle röntgen ve MR gibi görüntüleme yöntemlerinin kullanıldığını, ancak klinik bulguların ön planda olduğunu belirtti. Tanı koydurucu kriterler arasında şunları sıraladı: Günde üç saat ve üzerinde mobil cihaz kullanan kişilerde boyun ağrısı, sırt ağrısı, omuz ağrısı, baş ağrısı, uykusuzluk-halsizlik, ellerde karıncalanma-uyuşma semptomlarından en az üç tanesinin olması metin boyun sendromu için tanı koydurucudur.
Tedavide öncelikli yaklaşımın önleyici tedbirler olması gerektiğini vurgulayan Batar, gerektiğinde medikal tedavi, egzersiz ve bazı fizik tedavi yöntemlerinin eklenebileceğini ifade etti.
Ailelere ve okullara öneriler
Batar, mobil cihaz kullanım süresinin azaltılmasının ilk yapılması gereken adım olduğunu belirterek özellikle çocuklar ve ergenler için kullanım süresinin kısıtlanması gerektiğini söyledi. Ailelerin bilinçli davranması gerektiğini, çocuklara net sınır ve kurallar koymaları ve rol model olmaları gerektiğini vurguladı.
Çocukların ekran karşısında geçirdiği süreyi azaltmak için birlikte oyunlar oynanması ve fiziksel aktiviteye yönlendirilmesi önerildi. Ayrıca plates ve yoga gibi duruş odaklı egzersizlerin kötü duruşa bağlı kas ve eklem sorunlarını düzeltebildiği ve ekran bağımlılığını azaltabildiği belirtildi.
Batar sözlerini şöyle tamamladı: Ekran süresinin azaltılması ve evde veya ofiste kolaylıkla yapılabilecek bazı esnetme ve güçlendirme egzersizlerinin yapılmasıyla kronik ağrılardan ve uyku sorunlarından büyük ölçüde kaçınmanın mümkün olduğunu. Ancak bunlara rağmen sonuç alınamayan dirençli vakalarda bazen medikal tedavi desteği ya da fizik tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyulabilmektedir.
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Suat Batar, özellikle çocuk ve gençlerde artan mobil cihaz kullanımının, uzun süreli öne eğik duruş nedeniyle "metin boyun sendromu" (text neck) olarak adlandırılan kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının görülme riskini artırdığını söyledi.
