Güneş liderliğinde yenilenebilir enerji kapasitesinde güçlü sıçrama bekleniyor
Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) 'Yenilenebilir 2025' raporu, 2025-2030 döneminde küresel yenilenebilir enerji kapasitesine 4.600 gigavat ilave edileceğini öngörüyor. Rapora göre bu büyümenin lokomotifi güneş enerjisi olacak.
Küresel kurulum rekoru ve 2024 beklentisi
IEA verilerine göre 2024'te yıllık yenilenebilir kurulumlar yüzde 22 artışla 685 gigavat ile rekor kırdı. Politik belirsizliklere rağmen, 2024 yılında ek kapasitenin 750 gigavat ile yeni bir rekor kırması; bunun da %80'inin güneş, %18'inin rüzgar tarafından sağlanmasının beklendiği belirtiliyor. Bu yıl kapasite artışının 465 gigavatı Çin'de devreye alınacak.
2025-2030 projeksiyonu: Hızlı ve yaygın büyüme
2025-2030 dönemindeki 4.600 gigavatlık artış, 2019-2024 dönemindeki artışın iki katından fazlasına denk geliyor ve Çin, Avrupa Birliği ve Japonya'nın elektrik üretim kapasitesinin neredeyse toplamına eşdeğer bulunuyor.
Güneşin yükselişi: Maliyet ve izin süreçleri etkisi
IEA, önümüzdeki 5 yılda beklenen kapasite artışının %80'inin güneş enerjisinden sağlanacağını vurguluyor. Maliyetlerin düşüşü ve izin süreçlerinin hızlanması, güneş enerjisindeki yüksek artışın temel itici güçleri olarak öne çıkıyor.
Rüzgar, hidro ve jeotermalde de büyüme
Rüzgar ve hidroelektrik kapasite artışlarının güneşi izlemesi bekleniyor. Ayrıca, jeotermal kurulumlarının rekor seviyeye ulaşması; bu büyümenin başta Türkiye, ABD, Japonya, Endonezya ve Filipinler olmak üzere birçok ülkedeki artışlardan kaynaklanacağı öngörülüyor.
Bölgesel eğilimler: Hindistan, Avrupa ve Türkiye
IEA, ABD ve Çin'deki politika değişiklikleri nedeniyle 2030'a yönelik küresel kapasite artışı beklentisini Ekim 2024 öngörüsüne kıyasla yüzde 5 düşürdü; ABD için büyüme tahmini ise hükümet teşviklerinin erken sonlandırılmasına bağlı düzenlemeler nedeniyle yüzde 50 aşağı yönlü revize edildi. Buna karşın Hindistan, 2025-2030 dönemindeki güçlü artışla Çin'den sonra en büyük ikinci yenilenebilir enerji pazarı olma yolunda ilerliyor ve ülkenin 2030 hedeflerine ulaşmasının bekleniyor.
Avrupa'da ise politika uygulamaları ve piyasa ilerlemeleri sayesinde 2025-2030 döneminde yenilenebilir kapasitenin yüzde 67 artışla 1.612 gigavata ulaşacağı öngörülüyor. Bu artışın %75'inin Almanya, İngiltere, İspanya, Türkiye, İtalya, Fransa, Polonya ve Hollanda'dan sağlanacağı tahmin ediliyor; bu ülkelerde de büyümenin itici gücü güneş enerjisi olacak.
Tedarik zinciri ve şebeke entegrasyonu uyarısı
IEA Başkanı Fatih Birol rapora ilişkin değerlendirmesinde, gelecek yıllarda yenilenebilir kapasite büyümesinin güneş öncülüğünde devam edeceğini; rüzgar, hidroelektrik, biyoenerji ve jeotermalin de önemli katkı sağlayacağını belirtti. Birol, 'Güneş enerjisi kapasitesi Suudi Arabistan, Pakistan ve bazı diğer Güneydoğu Asya ekonomilerinde yükselecek. Yenilenebilir enerji kaynaklarının birçok ülkenin elektrik sistemlerindeki rolü arttıkça, politika yapıcıların tedarik zincirlerinin güvenliği ve şebeke entegrasyonuna yönelik zorluklara dikkat göstermesi gerekiyor.' ifadelerini kullandı.
Raporda ayrıca, projeksiyonların COP28'de Dubai'de açıklanan 'küresel yenilenebilir enerji kapasitesini 2030'a kadar üç katına çıkarma' taahhüdü için gereken seviyenin altında kaldığı; mevcut beklentinin 2022'deki kapasiteye göre 2,6 kat artışa denk geldiği vurgulanıyor.
