Irak-Türkiye Boru Hattı Yeniden Faaliyete Geçiyor
Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) aracılığıyla Ceyhan Limanı üzerinden petrol ihracatına yeniden başlanacağını duyurdu. Bu gelişme, Irak-Türkiye petrol boru hattının yaklaşık 2 yıl aradan sonra yeniden devreye alınmasını sağlamış oldu.
Abdulgani, 28 Şubat'ta yaptığı açıklamada, ilk etapta günlük 185 bin varil olarak başlayacak ihracatın, federal bütçede öngörülen kapasiteye ulaşana kadar kademeli olarak artırılacağını belirtti. Bu durum, Bağdat ve Erbil yönetimleri arasındaki anlaşmazlık nedeniyle 25 Mart 2023'te durdurulan petrol akışının, yaklaşık 2 yıl sonra yeniden başlayabileceğini gündeme getirdi.
IKBY ile Anlaşma Süreci
Irak Meclisi, 2 Şubat'ta Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerinin üretim maliyetlerini sübvanse etmeye yönelik bütçe yasasında değişiklikleri onayladı. Bu değişiklik ile bölgeden çıkarılan petrolün taşınma maliyetinin varil başına 16 dolar olarak belirlendiği belirtildi. Bu gelişme, Türkiye'ye petrol ihracatının yeniden başlaması için kritik bir adım olarak değerlendirildi.
Ardından Abdulgani, 4 Şubat'ta yaptığı açıklamada, IKBY petrolünün SOMO'ya teslim edileceğini ve ihracatın Ceyhan Limanı üzerinden gerçekleştirilmesi için Türkiye ile gerekli prosedürlerin yürütüldüğünü duyurdu. Abdulgani, 17 Şubat'ta ihracatın bir hafta içinde yeniden başlayacağını ifade etti.
Irak Petrol Bakanlığı, 22 Şubat'ta ihracatın yeniden başlatılması için prosedürlerin tamamlandığını açıkladı. IKBY hükümeti de, 23 Şubat'ta petrol ihracatının yeniden başlatılması konusunda Irak ile anlaşmaya varıldığını bildirdi.
Uluslararası Destek ve Ekonomik Etkiler
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, 26 Şubat'ta yaptıkları telefon görüşmesinde Irak-Türkiye petrol boru hattının yeniden açılması için hızlı şekilde çalışma konusunda mutabık kaldı. IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, aynı gün yaptığı açıklamada, bölgedeki petrolün Ceyhan Limanı üzerinden yakında yeniden ihraç edilmesini beklediklerini ifade etti.
Öte yandan, Irak'tan Türkiye'ye petrol akışındaki kesinti nedeniyle yaklaşık 20 milyar dolar kayıp yaşandığı bildiriliyor. Türkiye'ye petrol akışının yeniden başlaması, Ankara-Bağdat ilişkilerinin iyileşmesine katkı sunması açısından önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Washington Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsü Misafir Öğretim Üyesi Kate Dourian, petrol ihracatını yeniden başlatmaya yönelik adımın ABD Başkanı Donald Trump'tan gelen baskıya yanıt olarak gerçekleştiğini belirtti. Bununla birlikte, Irak'ın kuzey bölgesindeki petrolün ihracatının sürdürülmesinin, ABD yaptırımlarıyla karşılaşmamak için önemli olduğu ifade edildi.
