İSTİB 'Altın Tohumlar' Projesinde Altın Çilek Masaya Yatırıldı
İstanbul Ticaret Borsası'nın (İSTİB) katma değeri yüksek tarımsal ürünleri yaygınlaştırmayı hedefleyen Altın Tohumlar projesinin bu ayki toplantısında altın çilek gündeme geldi. Çevrim içi gerçekleştirilen oturumda üretimin geçmişi, besin değeri, üretim maliyetleri ve ihracat imkanları tartışıldı.
Toplantının açılışı ve konuşmacılar
Toplantının açılış konuşmasını İSTİB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap yaptı; moderatörlüğünü ise İSTİB Genel Sekreter Yardımcısı İsmail Şen üstlendi. Konuşmacılar arasında Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünden Dr. Gülay Beşirli ve İdeal Tarım İş Geliştirme ve Zirai Operasyonlar Sorumlusu Ahmet İşçen yer aldı.
Kasap: Doğru tanıtım ve tüketici bilinci şart
İSTİB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, fonksiyonel gıdaların önemine dikkat çekerek halk arasında "yer kirazı" olarak bilinen altın çileğin Türkiye'de hak ettiği konuma ulaşamadığını söyledi. Kasap, küresel pazarın 2024’te 1,48 milyar dolar olduğunu ve 2033’te 2,78 milyar doları aşmasının beklendiğini belirterek: "Bu tropikal meyvenin yüksek besin değeri ve sağlık faydalarıyla sofralarımıza girmesi için doğru tanıtım ve tüketici bilincinin artırılması şart."
Beşirli: Adaptasyon çalışmaları ve depolama
Dr. Gülay Beşirli, altın çileğin ilk kez 1995'te İtalya’dan ülkeye giriş yaptığını ve Enstitü tarafından yürütülen adaptasyon çalışmalarıyla tarımsal üretime kazandırıldığını aktardı. Beşirli, tıbbi kullanımına değinerek çeşit tescilinin uluslararası standartlarda sağlandığını ve bu sayede dünya pazarında rekabet imkânı doğduğunu vurguladı. Ürünün raf ömrüne ilişkin değerlendirmesinde ise: "Altın çileğin raf ömrü kısa olmakla birlikte, 0°C’de yüzde 85-90 nem koşullarında 60 güne kadar depolanabilmesi mümkün."
Beşirli, meyvenin yüksek potasyum içeriğiyle kemik sağlığını desteklediğini, sindirimi kolaylaştırdığını ve bitkisel fosfor kaynağı olduğunu belirtti. Ayrıca üründen marmelat, kurutulmuş ürünler, pasta sanayi, salatalar ve sofra süslemelerinde egzotik lezzet olarak yararlanılabileceğini söyledi ve geçmişte bilinçsiz hap tüketimi nedeniyle edinilen olumsuz imajın düzeltilmesi gerektiğini ifade etti.
İşçen: Üretim, lojistik ve ihracat potansiyeli
Ahmet İşçen, küresel üretimin %94'ünü Kolombiya'nın gerçekleştirdiğini, 2022 verilerine göre Kolombiya'nın 20 bin ton üretim ve 40 milyon dolar ihracat yaptığını aktardı. İşçen, kolombiya menşeli ürünün büyük bölümünün Hollanda'ya ihraç edildiğini, Güney’den Kuzey'e taşınmasının lojistik maliyetleri artırdığını belirtti.
Türkiye'deki üretimin halen küçük ölçekli olduğunu söyleyen İşçen, talebi karşılamak üzere yaklaşık 10 ton ithalat ve 10 ton yerli üretim alımı yapıldığını, son dönemde satış kanallarında artış olduğunu, fiyatların bazen ithal fiyatların üzerine çıkabildiğini belirtti. Üretimdeki zorluklara dikkat çekerek: "Hasadı zahmetli, işçilik giderleri yüksek. Bir kişi günde en fazla 20 kilogram toplayabiliyor." dedi.
İşçen, sözleşmeli tarım modeli, topraksız yetiştiricilik ve jeotermal seracılıkla yılın 12 ayında yüksek kalite üretim sağlanabilirse ürünün AB ülkelerine ihraç edilebileceğini vurguladı. Ayrıca soğuk zincir ve bilinçli pazarlama ile daha düşük maliyetli ihracat, raflarda sürekli yer alma ve üretim ölçeğini büyütme şansının mümkün olduğunu kaydetti.
