Merkezi Yönetim Bütçe Sonuçları: Ocak-Ağustos Harcama 8 trilyon 891 milyar 201 milyon lira
Hazine ve Maliye Bakanlığı, ağustos ayı bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Ağustos verileri
Açıklamaya göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Ağustos 2024'te 820 milyar 314 milyon lira iken bu yılın ağustos ayında yüzde 45,2 artışla 1 trilyon 191 milyar 367 milyon liraya çıktı. Böylece, 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin %8,1'i kullanılmış oldu.
Geçen yıl ağustosta 32 milyar 548 milyon lira faiz dışı açık verilirken, bu yılın aynı ayında 276 milyar 436 milyon lira faiz dışı fazla oluştu. Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre %39,9 artarak 1 trilyon 11 milyar 636 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2024'ün aynı ayında %7,4 iken geçen ay %7,9 olarak hesaplandı.
Ağustosta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre %31,9 artarak 303 milyar 78 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin %8,7'si kullanıldı. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ağustosta geçen yılın aynı dönemine göre %30,3 artışla 36 milyar 652 milyon lira yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin %8,4'ü kullanılmış oldu.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin %8,1'i harcandı. Ağustosta yüzde 49,9 artışla 83 milyar 305 milyon lira mal ve hizmet alım gideri gerçekleşti.
Cari transferler ağustosta geçen yılın aynı ayına göre %48,8 artarak 449 milyar 363 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin %7,7'si kullanıldı.
Ağustosta 110 milyar 500 milyon lira sermaye gideri yapılırken, sermaye transferi 8 milyar 383 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri de 20 milyar 354 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre %85,2 artışla 179 milyar 732 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri (Ağustos)
Merkezi yönetim bütçe gelirleri geçen yılın ağustos ayında 690 milyar 720 milyon lira iken bu yılın aynı ayında %86,5 artarak 1 trilyon 288 milyar 72 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ağustos ayı gerçekleşme oranı 2024'te %8,2 iken geçen ay %10,1 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı geçen ay, Ağustos 2024'e göre %99,5 artarak 1 trilyon 150 milyar 403 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı 2024'te %7,8 iken geçen ay %10,3 olarak tespit edildi.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri %14,5 artarak 113 milyar 396 milyon lira oldu. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 20 milyar 282 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 992 milyon lira olarak hesaplandı.
Vergi türleri itibarıyla ağustosta geçen yılın aynı ayına göre: gelir vergisi %80,7, kurumlar vergisi %1333,3, dahilde alınan katma değer vergisi %64,1, özel tüketim vergisi %47,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi %54,4, ithalde alınan katma değer vergisi %26,7, damga vergisi %48,7, harçlar %66,9 ve diğer vergiler tahsilatı %32 arttı.
Ocak-Ağustos dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Ağustos 2024 döneminde 6 trilyon 226 milyar 569 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde %42,8 artışla 8 trilyon 891 milyar 201 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin %60,4'ü kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla %36,7 artarak 7 trilyon 465 milyar 442 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı %58,4 olarak hesaplandı.
Personel giderleri söz konusu dönemde %34,7 artışla 2 trilyon 372 milyar 959 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin %68,3'ü kullanıldı. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı dönemine kıyasla %32,6 artarak 286 milyar 503 milyon lira yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin %65,9'u kullanılmış oldu.
Ocak-ağustos döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin %56,3'ü harcandı. Bu dönemde yüzde 49,3 yükselişle 576 milyar 608 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari transferler yüzde 39,2 artarak 3 trilyon 350 milyar 694 milyon liraya çıktı. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin %57,6'sı kullanıldı. Söz konusu dönemde 659 milyar 825 milyon lira sermaye gideri, 73 milyar 659 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri de 145 milyar 194 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 86,6 artarak 1 trilyon 425 milyar 759 milyon lira olarak belirlendi.
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-ağustos döneminde 5 trilyon 253 milyar 15 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde %52 artışla 7 trilyon 983 milyar 566 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-ağustos dönemi gerçekleşme oranı 2024'te %62,3 iken bu yılın aynı döneminde %62,4'e çıktı.
Vergi gelirleri tahsilatı söz konusu dönemde geçen yılın ocak-ağustos dönemine göre %56,1 artarak 6 trilyon 871 milyar 696 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise %61,7 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de %26,1 artarak 894 milyar 771 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 168 milyar 982 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 48 milyar 117 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri itibarıyla ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre: gelir vergisi %93,2, kurumlar vergisi %68,5, dahilde alınan katma değer vergisi %60,1, özel tüketim vergisi %39,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi %68,1, ithalde alınan katma değer vergisi %24,7, damga vergisi %54,7, harçlar %64,9 ve diğer vergi gelirleri %45,8 artış gösterdi.
(Bitti)
