Rekabet Kurumu'ndan süt sektörü için karar: Yem alımı zorunlu tutulamayacak
Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, çiğ süt piyasasında sanayicilerin üreticilere "süt karşılığı yem alımını zorunlu tutma" uygulamalarına yönelik tedbir kararı aldıklarını açıkladı. Küle, soruşturmanın devam ettiğini ve alınan kararlara uyulup uyulmadığının yakından takip edileceğini söyledi.
Soruşturma kapsamı ve tespitler
Küle, son dönemde gelen yoğun şikâyetler sonucu yapılan incelemelerde iki ana sorunun öne çıktığını belirtti: birincisi çiğ süt fiyatlarının bazı sanayiciler tarafından birlikte belirlenerek baskılanması, ikincisi ise sanayicilerin üreticilere "süt satışı için yem alımını zorunlu tutması". İlk grubun incelenmesi sonucunda 44 teşebbüs ve teşebbüs birliği hakkında soruşturma başlatıldı; ikinci grup şikâyetler kapsamında ise 39 teşebbüs hakkında soruşturma açıldı.
Yapılan incelemelerde, "süt karşılığı yem" uygulamasının sektörde yaygınlaştığı ve üreticilerin ciddi mağduriyet yaşadığı tespit edildi. Bazı sanayicilerin üreticileri süt satabilmek için kendilerinden yem almaya zorladığı; yeterli yem alınmadığında süt ticaretinin kesildiği veya ödemelerin geciktirildiği belirlendi. Ayrıca zorunlu yem satışlarının sözleşmelere yansımadığı, üreticilere ihtiyaçlarından fazla ve pahalı yem satıldığı, alınan sütlerin ucuz fiyatlandırıldığı ve pariteye uyulmadığı rapor edildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan "Çiğ Süt Üretim Sözleşmesi" gereğince yem alımının tamamen gönüllülük esasına dayanması ve yem-süt paritesinin 1,3 oranına uygun olması gerektiği vurgulandı.
Geçici tedbir ve üretici hakları
Soruşturma sürerken üreticilerin korunması için piyasaya müdahale etmenin kaçınılmaz olduğu değerlendirilerek geçici tedbir kararı alındı. Buna göre üreticiler süt karşılığında yem almaya zorlanamayacak, isterlerse yem miktarı ve marka tercihi konusunda serbest olacaklar. Bakanlığın Çiğ Süt Üretim Sözleşmesi hükümlerine uyulması da zorunlu kılındı.
Küle, sanayiciler için hazırlanan bilgilendirme metninde; süt fiyatının taban fiyatın altında belirlenmesi, vadenin 45 günü aşması, primlerin düşük tutulması, yem-süt paritesine uyulmaması ve yem alımının zorunlu tutulması durumlarında üreticilerin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine başvurarak tahkim talebinde bulunabileceğinin açıkça yer aldığını bildirdi.
Uyarı: Uyulmazsa ağır ceza
Küle, sanayicilere yönelik olarak alınan tedbirlere uyulmaması halinde Rekabetin Korunması Hakkında Kanun uyarınca yüksek idari para cezası uygulanacağı uyarısında bulundu. Küle, "Soruşturma süreci halen devam ediyor. Aldığımız kararlara uyulup uyulmadığını yakından takip edeceğiz, sürecin sonunda üreticilerimizi yem kıskacına sokanları ağır para cezalarının beklediğini hatırlatmak isterim." sözlerini yineledi.
