TCMB Eylül Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu: Enflasyonun Ana Eğilimi Yükseldi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Eylül Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporunu yayımladı. Rapora göre tüketici fiyatları eylül ayında %3,23 artarken, yıllık enflasyon 0,34 puan yükselerek %33,29 seviyesine çıktı.
Genel Görünüm
TCMB verileri, aylık enflasyonun ana eğiliminin bir önceki aya kıyasla yükseldiğine işaret ediyor. Aylık bazda öne çıkan ana gruplar gıda ve hizmet oldu. Enerji fiyatları akaryakıt öncülüğünde bir miktar yükselse de artış nispeten ılımlı kaldı.
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları eylül ayında %4,62 arttı; grup yıllık enflasyonu %36,06 oldu. Zirai don ve kuraklık gibi olumsuz hava koşullarının etkisiyle hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda fiyat artışları güçlü seyretti. İşlenmemiş gıda aylık bazda %5,53 artarken, işlenmiş gıda aylık artışı %3,90 ile yüksek seyrini korudu.
Hizmetler ve Okula Dönüş Etkisi
Hizmet enflasyonu eylülde %4,10 ile bir önceki aya kıyasla güçlendi; buna okula dönüş kaynaklı artışlar belirleyici oldu. Eğitim (özel üniversite), ulaştırma (okul servis ücreti) ve lokanta-otel (yurt ücretleri) kalemleri öne çıktı. Okula dönüşün aylık tüketici enflasyonuna etkisi yaklaşık 0,7 puan olarak hesaplandı. Yurt ücretleri %36,62, üniversite eğitimi ücretleri %61,67 artış gösterdi.
Kira ve Temel Mallar
Kira grubunda aylık enflasyon kontrat yenileme oranının yüksek olmasına rağmen %4,39 ile yavaşladı; yıllık enflasyon ise 5,23 puan düşüşle %69,10 seviyesine geriledi. Temel mal grubunun yıllık enflasyonu göreli yatay seyrederken dayanıklı tüketim malları ve giyim-ayakkabı alt gruplarında artış gözlendi. Dayanıklı tüketim mallarında aylık artış %2,10; beyaz eşya %4,07, otomobil %2,41, giyim ve ayakkabıda yeni sezon kaynaklı artış %3,94 olarak kaydedildi.
Enerji ve Üretici Fiyatları
Enerji fiyatları eylülde %1,24 yükseldi; bu grubun yıllık enflasyonu 1,07 puan artarak %34,73 oldu. Akaryakıt fiyatları %2,36 ile ana belirleyici oldu. Üretici fiyatları aylık %2,52 artış kaydederek yükseliş eğilimini sürdürdü; üretici fiyatlarında yıllık enflasyon 1,43 puan artışla %26,59 seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde gıda ürünleri %6,77 ve dayanıklı tüketim malları %2,80 ile üretici fiyatı artışlarında öne çıktı.
Sonuç
TCMB bünyesinde izlenen göstergeler, eylül ayında enflasyonun ana eğiliminin aylık bazda yükseldiğini, üç aylık ortalamalar bazında ise daha sınırlı bir artış gözlendiğini gösteriyor. Raporda öne çıkan dinamikler arasında gıda kaynaklı arz şokları, okula dönüş kaynaklı hizmet artışları ve üretici maliyetlerindeki yükseliş yer alıyor.
