Türkiye-Endonezya ticaretinde güçlü artış: 317,4 milyon dolar
Türkiye ile Endonezya arasındaki son dönemde yoğunlaşan diplomatik temaslar ve stratejik işbirlikleri, iki ülke arasındaki ticareti olumlu yönde etkiledi. Ocak-Ağustos döneminde Türkiye'nin Endonezya'ya ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 56,5 artarak 317,4 milyon dolara yükseldi.
Sektörel dağılım: Madencilik başı çekti
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verileri, madencilik ürünlerinin Endonezya'ya yapılan ihracatta öne çıktığını gösteriyor. Yılın ilk 8 ayında 56,2 milyon dolarlık madencilik ürünleri ihracatı gerçekleştirildi. Bunu 33,7 milyon dolar ile hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri; 22,6 milyon dolar ile tütün izledi.
Dördüncü sırada 22,2 milyon dolar ile kimyevi maddeler ve mamulleri, beşinci sırada ise 19,3 milyon dolar ile makine ve aksamları yer aldı.
Değer artışı bazında en yüksek katkı 27,2 milyon dolar ile madencilik ürünlerinden geldi; onu 12,9 milyon dolar ile tütün, 8,4 milyon dolar ile çelik ve 2 milyon dolar ile iklimlendirme sanayii takip etti.
Bölgesel ihracat verileri
Yılın 8 ayında Endonezya'ya yapılan ihracatta iller bazında dağılım şu şekilde gerçekleşti: Ankara 140,7 milyon dolar, İstanbul 99,4 milyon dolar, İzmir 23,7 milyon dolar, Adana 9,6 milyon dolar ve Antalya 7,2 milyon dolar.
Diplomasi ticareti hızlandırdı
Son dönemde artan üst düzey temaslar ekonomik ilişkilere doğrudan yansırken, iki ülke liderlerinin karşılıklı ziyaretleri işbirliğini derinleştirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Nisan ayında Türkiye'yi ziyaret eden Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’yu Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmi törenle karşıladı. Ortak basın toplantısında Erdoğan, "Önümüzdeki dönemde Gazze'nin yeniden inşasında ve Filistin davasının savunulmasında Endonezya ile çalışmaya devam edeceğiz." ifadelerini kullandı. Endonezya Cumhurbaşkanı Subianto ise "Her iki ülke olarak İslam dünyasında pozitif bir güç olmak istiyoruz. Bu anlamda bu sorumluluğu da üstlenmemiz gerek." değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da Endonezya Bağımsızlık Günü resepsiyonunda askeri ve savunma sanayisi işbirliğinde kaydedilen ilerlemeyi vurguladı.
DEİK: Stratejik projeler ticareti kalıcı hale getirecek
DEİK Türkiye-Endonezya İş Konseyi Başkanı Doğan Karadeniz, diplomatik ilişkilerin 75’inci yılını kutladıklarını anımsatarak, savunma, enerji ve teknoloji gibi stratejik alanlarda geliştirilen ortak projelerin kalıcı ve çok boyutlu işbirliği altyapısı oluşturduğunu söyledi. Karadeniz, iki ülkenin tamamlayıcı ekonomik yapılarının uzun vadeli ortaklıklar için güçlü bir temel sağladığını belirtti.
Karadeniz, iki ülke arasındaki işbirlikleri bağlamında özellikle savunma sanayisinde yaşanan gelişmelere dikkat çekti ve KAAN projesine atıfta bulunarak, "Bu kapsamda iki ülke arasında imzalanan ve 48 adet KAAN savaş uçağının alımını öngören mutabakat zaptı, işbirliğimizin stratejik boyutunu pekiştiren önemli adımlardan biri olacaktır." dedi.
Ayrıca Karadeniz, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun Şubat ayında Cakarta’da belirledikleri ticaret hacmi hedefinin 10 milyar dolar olduğunu hatırlattı ve ilk aşamada 2026'ya kadar Sınırlı Tercihli Ticaret Anlaşması (PTA) imzalanmasının öngörüldüğünü belirtti.
Hedef sektörler ve yatırım fırsatları
DEİK İş Konseyi olarak Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası ile belirlenen öncelikli sektörler arasında savunma sanayisi, enerji, inşaat, altyapı, gıda ve sağlık bulunuyor. Karadeniz, tarım teknolojileri, gıda işleme, sağlık turizmi, mesleki eğitim, lojistik ve dijital çözümlerin Türk firmalarına rekabet avantajı sunduğunu vurguladı. Ayrıca Endonezya’nın yeni başkenti Nusantara’nın inşası projesinin Türk mühendislik ve müteahhitlik firmaları için önemli bir fırsat taşıdığına değindi.
Karadeniz, küresel salgının tedarik zincirlerini değiştirdiğini ve bu dönüşümün Türkiye-Endonezya stratejik işbirliğini güçlendirmek için bir fırsat sunduğunu ifade ederek, Türk iş dünyasını Endonezya’nın önümüzdeki 10-20 yıllık dönüşüm sürecini göz önünde bulundurarak uzun vadeli yatırımlara yönelmeye çağırdı.
Ocak-Ağustos 2025: Endonezya'ya en fazla ihracat yapan sektörler (Bin dolar)
Madencilik Ürünleri — 2024: 28.991,1 / 2025: 56.238,4
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri — 2024: 32.046,6 / 2025: 33.734,3
Tütün — 2024: 9.670,7 / 2025: 22.568,8
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri — 2024: 20.609,3 / 2025: 22.172,7
Makine ve Aksamları — 2024: 18.350,4 / 2025: 19.288,9
Elektrik ve Elektronik — 2024: 15.767,8 / 2025: 14.682,7
Tekstil ve Hammaddeleri — 2024: 11.623,4 / 2025: 11.950,4
Çelik — 2024: 2.933,6 / 2025: 11.303,3
İklimlendirme Sanayii — 2024: 7.614,8 / 2025: 9.594,1
Demir ve Demir Dışı Metaller — 2024: 2.687,0 / 2025: 4.649,3
Sonuç: Diplomasi kanallarının güçlenmesi ve stratejik işbirliklerinin derinleşmesi, Türkiye-Endonezya ekonomik ilişkilerinde somut artışlar sağladı. TİM ve DEİK verileri, ihracat artışının önümüzdeki dönemde de sürmesi için altyapı ve uzlaşı gerekliliğini ortaya koyuyor.
