Türkiye'nin kuru üzüm ihracatı 546,5 milyon dolarla rekor kırdı
Türkiye, 2024-2025 sezonunda çekirdeksiz kuru üzüm ihracatında miktar bazında son 25 yılın en düşük seviyesini görürken, değer bazında ise tarihin en yüksek gelirini elde etti.
Sezon verileri ve rekor
Ege İhracatçı Birlikleri verilerine göre, 1 Eylül 2024 - 31 Ağustos 2025 döneminde Türkiye'den 153 bin 593 ton kuru üzüm ihraç edildi. Bu rakam, 1999 yılından bu yana en düşük miktar olarak kayıtlara geçti. Buna karşın çekirdeksiz kuru üzümden elde edilen ihracat geliri 546,5 milyon dolar olarak gerçekleşti ve 2012-2013 sezonundaki 535 milyon dolarlık Cumhuriyet tarihi rekoru geride bırakıldı.
Geçen sezon 207 bin ton üzüm karşılığında 489 milyon dolar gelir sağlanmıştı. Bu sezon miktar bazında %26 gerileme yaşanırken, birim fiyatlardaki artış sayesinde gelir geçen sezona göre yaklaşık %12 yükseldi.
Pazar dağılımı
Sezon boyunca Türkiye, 84 ülkeye kuru üzüm gönderdi. En büyük alıcı İngiltere olurken, İngiltere'yi Hollanda, İtalya, Almanya ve Fransa izledi. Ülke bazında gelirler şöyle gerçekleşti: İngiltere 169,3 milyon dolar, Hollanda 64,3 milyon dolar, İtalya 51 milyon dolar, Almanya 48 milyon dolar, Fransa 33 milyon dolar.
Sektör değerlendirmesi
Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Şemsettin Özgür, düşük rekolteye rağmen gelir rekoru kırılmasından memnuniyet duyduklarını belirtti. Özgür, rekolte kaybının pazar kaybı riskini de beraberinde getirdiğine dikkat çekti ve şunları kaydetti: "Miktarın düşmesi de bizim için endişe verici. Maalesef son 3 senedir rekoltelerimizde ciddi düşüşler var. Bunlar tabii iklim koşullarının getirdiği şeyler. Bu düşük rekolte sonrası ihracatımız 153 bin tonlara düştü. Buna rağmen getirdiğimiz toplam döviz anlamında aslında olumlu olarak sonuçlandı diyebiliriz. Evet aslında bir ihracat rekoru kırılmış olarak görülebilir çünkü birim fiyatlarımız çok yükseldi."
Özgür, Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) piyasaya müdahalesini olumlu bulduklarını ve lisanslı depoculuğun yaygınlaştırılmasının uzun vadede fiyat istikrarı açısından önemli olduğunu vurguladı: "Aslında bu sene TMO'nun devreye gireceğini hiç kimse beklemiyordu çünkü fiyat seviyeleri zaten sene başında kilogram başına 120 lira civarındaydı. Bu rakamlar dövize çevrildiğinde tarihi olarak en yüksek seviyelerimizdi ama çiftçimiz ürününü çok hızlı bir şekilde piyasaya sürdü. Bu da fiyatların hızla düşmesine yol açtı."
Türkiye, 2024-2025 sezonunda çekirdeksiz kuru üzüm ihracatında miktar bazında son 25 yılın en düşük seviyesini görürken, gelir açısından Cumhuriyet tarihinin en yüksek rakamına ulaştı. Ege İhracatçı Birlikleri verilerine göre, Türkiye'den 1 Eylül 2024'te başlayıp 31 Ağustos 2025'te sona eren sezon boyunca 153 bin 593 ton kuru üzüm ihraç edildi.
