Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın tüketici kredilerini menkul kıymetlerine dahil ettiği 10 Mart tarihinden itibaren tüketici kredisi faiz oranları yükseliyor. Daha sonraki merkez bankası düzenlemeleri, 70.000 liranın altındaki tüketici kredilerini menkul kıymet zorunluluğundan muaf tuttu, ancak tüketici kredisi faiz oranlarına getirilen tavanlar ters etki yaptı. Bunun başlıca nedeni TL mevduat faiz oranlarındaki hızlı yükselişti. Bankacılık sektörü, hem TL mevduat faizini hem de Mart ayı sonunda belirlenen TL kur hedefini tutturmak için mevduat faizlerini yükseltirken, tüketici kredisi faizlerini yükselterek zarara uğramamak için arzı kıstı. 10 Mart öncesi özel ve yabancı kaynaklı mevduat bankaları için basit faiz oranı aylık ve yıllık ortalama yüzde 33,12 ve yüzde 2,76 iken, ikinci tur oylama öncesi ayda yüzde 5'in üzerine çıktı. Yıllık bazda ise evrensel
kredi faiz oranları yaklaşık 2,5 ayda 26,5 puan arttı.
MAYIS’TA 12 PUAN ARTTI
Seçimlerin ilk turunda bir galip çıkmaması ve devam eden seçim belirsizliği, tüketici kredisi faiz oranlarının 14 Mayıs'tan sonra daha da hızlı yükselmesine neden oldu. Yükseliş trendi 28 Mayıs'ta ikinci tura doğru devam etti. 14 Mayıs öncesinde özel ve yabancı mevduat bankaları ihtiyaç kredilerine aylık ortalama yüzde 3,99 ve yıllık yüzde 47,88 faizle borç verirken, 15 Mayıs'ta aylık ortalama yüzde 4,49'a ve haftanın başında da yüzde 4,99'a yükseldi. Ancak bazı bankalar bu oranı yüzde 6'ya çıkardı. Bu hesaba göre, Mayıs başından 22 Mayıs'a kadar genel kredi faiz oranı 12 puan artarak yıllık basit faiz oranı yüzde 59,88'e ulaştı.
YILLIK FAİZ ORANI YÜZDE 32'DEN YÜZDE 59,8'E YÜKSELDİ
Bu yılın başlarında, tüketici kredisi oranları için menkul kıymet kapsamı yoktu, ancak özel ve yabancı saklayıcılar, aylık yüzde 2,69'luk basit faizle yüzde 32,28'de tüketici kredilerine izin verdi. 22 Mayıs haftası itibarıyla yüzde 59,88 olan yıllık basit faiz oranı dikkate alındığında, tüketici finansmanı faiz oranlarında yılbaşından bu güne artış oranı 27,6 puan olarak gerçekleşti. Bankacılık sektörü kaynakları, TL mevduat faizlerindeki artışın net faiz gelirini olumsuz etkilediğini, tüketici finansmanında faiz oranlarının da yükseldiğini söyledi. Bankacılar, borçlanma iştahının arttığına da dikkat çekerek, ihtiyaç kredisi faiz oranlarının teminat istense dahi bilançolar için büyük sorun yaratmayacak seviyeye indirilmesi gerektiğini söyledi.
KAMU BANKALARINDA FAİZLER YARI YARIYA DAHA DÜŞÜK
Öte yandan, kamu mevduat bankaları genel kredilerde daha düşük faiz oranları sunmaktadır. Bir kamu bankası yetkilisi, genellikle yüzde 2'nin altındaki faiz oranlarıyla 70 bin liradan daha az kredi verdiklerini söyledi. Bazı kamu mevduat bankaları müşterileri için ihtiyaç kredisi limitlerinde indirime gitmiştir. Kamu mevduat bankalarının ihtiyaç kredisi aylık yüzde 1,69 ile yüzde 1,94 ve yıllık yüzde 20,28 ile yüzde 23,28 arasında değişen basit faiz oranları ile kullandırılmaktadır. Kamu Mevduat Bankası, 10 Mart'tan bu yana 70.000 TL'nin altındaki ihtiyaç kredisi faiz oranlarında herhangi bir değişiklik yapmadı. Kamu mevduat bankacılığı sektöründeki yetkililer, özellikle seçimler öncesinde faiz oranlarında artış beklemediklerini vurguladılar.
