7200 Prim Günü ile Erken Emeklilik: Bağ-Kur'da Tarihi Reform
Çalışma hayatında milyonlarca Bağ-Kur'lu (4B) için beklenen reform düğmeye basıldı. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin ardından gündeme gelen yeni paket, küçük esnaf, çiftçi ve kendi namına çalışan milyonlarca vatandaşa erken emeklilik kapısını aralayacak.
5 Yıl Erken Emeklilik Geliyor
Hükûmetin üzerinde çalıştığı modele göre, Bağ-Kur'lular için zorunlu olan 9.000 prim günü şartı, SSK'lılarla (4A) eşitlenerek 7.200 güne indirilecek. Bu adımın hayata geçmesiyle birlikte yaklaşık 1 milyon kişinin 5 yıl daha erken emekli olabilmesinin önü açılacak.
Mevcut sistemde bir SSK'lı 7.200 gün primle emeklilik hakkı kazanırken, Bağ-Kur'lular aynı hak için 9.000 gün prim ödemek zorundaydı. Aradaki 1.800 günlük fark, Bağ-Kur'luların SSK'lılara göre 5 yıl daha fazla çalışması anlamına geliyordu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı kaynakları, yeni düzenlemenin bu eşitsizliği ortadan kaldıracağını bildiriyor. Sosyal güvenlik uzmanları bu adımı "EYT sonrası en kapsamlı emeklilik reformu" olarak nitelendiriyor.
7.200 Prim Günü ile Emeklilik Kimleri Kapsayacak?
Yasanın öncelikli hedefi, yanında az sayıda işçi çalıştıran veya hiç çalıştırmayan küçük işletme sahipleri olarak belirtiliyor. Düzenlemeden öncelikle yararlanması beklenen gruplar şunlar:
Bakkallar, manavlar, berberler, terziler gibi küçük işletme sahipleri.
Basit usulde vergilendirilen esnaflar.
Vergi muafiyeti olan esnaflar.
Kendi nam ve hesabına çalışan gerçek kişi statüsündeki girişimciler.
Şirket ortağı olmayan, kendi işini yürüten çiftçiler ve tarım Bağ-Kur'luları.
İlk belirlemelere göre, yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte yaklaşık 1 milyon esnaf ve çiftçi, prim şartını 5 yıl erkenden tamamlama avantajına kavuşacak.
3600 ve 4500 Günle Kısmi Emeklilik İmkanı
Gündemdeki ana reform 7.200 gün eşitliğine odaklansa da, kısmi emeklilik düzenlemeleri de önemini koruyor. Yeni reformdan bağımsız olarak:
8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar için 3.600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık süresiyle kısmi emeklilik (yaştan emeklilik) hakkı devam ediyor. Bu haktan yararlanabilmek için gereken yaş şartı, sigortalının ilk işe giriş tarihine göre kademeli olarak (kadınlarda 50-58, erkeklerde 55-60) değişiyor.
8 Eylül 1999 ile 1 Mayıs 2008 arasında sigortalı olan SSK'lılar için 4.500 prim günü (25 yıl sigortalılık ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş) ile kısmi emeklilik imkanı bulunuyor. Bağ-Kur'da ise bu şart 5.400 gün (15 tam yıl) olarak uygulanıyor.
EYT'liler 7.200 Günden Faydalanabilecek mi?
EYT yasası ile yaş şartı kalkan ancak 9.000 prim gününü dolduramadığı için emekli olamayan yüz binlerce Bağ-Kur'lu bulunuyor. Eğer yasa, 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanları da kapsayacak şekilde geriye dönük işletilirse, bu durumdaki EYT'li Bağ-Kur'lular 9.000 gün yerine 7.200 günle hemen emeklilik hakkı kazanabilecek.
Ancak ilk aşamada düzenlemenin 8 Eylül 1999 sonrasını ve özellikle aktif olarak prim ödemeye devam eden küçük esnaf ile çiftçileri kapsaması; EYT'lilerin durumunun ise daha sonra değerlendirilmesi bekleniyor.
