ABD'de Lityum Madenciliği Yerlilerin Haklarını İhlal Ediyor
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ve Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU), ABD hükümetinin Nevada eyaletindeki Thacker Pass bölgesinde yürütülen lityum madenciliği faaliyetlerinin yerli halkların haklarını ihlal ettiğini ifade etti. Özellikle, bu faaliyetlerin yerli halkların dini ve kültürel etkinlikleri için toprağa erişimlerini engellediğine dikkat çekiliyor.
Rapor, Hak İhlallerine Dikkat Çekiyor
HRW ve ACLU, lityum madenciliği ile ilgili hazırladıkları 133 sayfalık raporda, "Halkımızın Toprakları, Sonsuza Kadar: ABD'nin Lityum Arayışında Numu/Nuwu ve Newe'lere (yerli halklar) Yönelik İnsan Hakları İhlalleri" başlığıyla bu hak ihlallerinin altını çizdi. Raporda, federal hükümetin, Lithium Americas şirketine verdiği işletme izninin bölgede yaşayan yerli halkların haklarını nasıl ihlal ettiğine vurgu yapıldı.
Basın açıklamasında, yerli halkların görüşlerinin alınmadığı ve bu durumun uluslararası insan hakları standartlarının ihlali anlamına geldiği ifade edildi. Washington yönetimine, Thacker Pass'taki inşaatın durdurulması ve maden izin süreçlerinin uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi çağrısı yapıldı.
Yerli Toplum Üyelerinin Korkuları
Raporda yer alan bir yerli topluluk üyesinin, “Sürekli 'istişare, istişare' deyip duruyorlar. Ama aslında bunu yapmadılar.” ifadeleri, endişeleri daha da gözler önüne seriyor. Yerliler, madencilik faaliyetinin sağlık, çevre ve su haklarını tehdit ettiğine dair yoğun endişelerini dile getirdi.
Çevre Hakları Uzmanlarından Uyarılar
HRW'den Abbey Koenning-Rutherford, Thacker Pass projesinin ABD madencilik yasalarının ve izin sürecinin yerli halkların haklarını hiçe saydığını belirtti. Federal ve eyalet madencilik kurumlarının, maden izinlerini düzenleyen yönetmelikleri gözden geçirmesi gerektiğini vurguladı.
Nevada merkezli çevre örgütü Great Basin Resource Watch, bölgede lityum çıkarımı sırasında oluşacak zehirli atıkların 350 metre yüksekliğe ulaşabileceğini duyurdu. Bu durumun, çevreye yayılacak zehirli atıkların feci bir sorun oluşturabileceği ifade edildi.
Thacker Pass'ın Eleştirilen Yanları
Dünyanın en büyük lityum kaynaklarından biri olan Thacker Pass, çevreye vereceği zarar ve yerlilerin rızasının alınmadığı uyarılarıyla sıkça gündeme geliyor. 2021 yılında ABD Arazi Yönetimi Bürosu'nun projeye onay vermesinin ardından pek çok gösteri düzenlendi. Çevre, insan hakları ve yerli halkların haklarını savunan STK’lar, hükümetin lityum madenciliği kararını protesto ediyor.
