Ağırnas'ın Tek Dorak Taşı Oğuz Ayata ile Hayat Buluyor
Kayserinin Melikgazi ilçesi Ağırnas Mahallesinde çıkan ve yapısıyla diğer taşlardan ayrılan dorak taşı, usta Oğuz Ayataın ellerinde yeniden hayat buluyor. Dünyada yalnızca Ağırnas'ta rastlanan bu taş sayesinde yoğurtlar daha lezzetli ve uzun ömürlü oluyor.
Ustanın hikayesi
Oğuz Ayata, mesleği babasından öğrenen ve günümüzde sayılı dorak taşı ustalarından biri. Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan alınan Somut Olmayan Kültür Mirası Taşıyıcıları kimliğine sahip olan Ayata, asırlık ekipmanlarla çalıştığını ve elektrik malzemesi kullanmadan üretimi sürdürdüğünü söylüyor. Ayata, bu işle uğraştığını şu sözlerle anlatıyor: 'Ağırnas taş işçiliğiyle bilinen, Baş Mimar Mimar Sinan'ın doğduğu köydür. Dorak taşı işçiliğinde kendimi geliştirdim, yüzyıllardır kullanılan ekipmanlarla devam ettiriyorum. Elektrik malzemesi kullanmadan bu taşı yapmaya çalışıyorum. Yaklaşık 7-8 yıldır dorak taşı yapıyorum. Dorak taşını bana babam öğretti, benim ustam babam Bekir Ayata'dır.'
Tescil süreci ve miras taşıyıcılığı
Ayata, geleneği korumak ve görünür kılmak için tescil sürecine başvurduğunu aktarıyor. 'Yoğurt 2.200 sene öncesinden beri Türk yemeği olarak biliniyor; bu taşın da eski dönemlerden beri kullanıldığına inanıyorum. Bu sanatı üzerime tescil ettirmek istedim. Başvuruları yaptım, Ankara'ya heyete çağrıldım ve 3-4 örnek götürerek sundum. Heyet uygun gördü ve bu kimliği aldım. Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı olarak sanatımızı yapmaya devam edeceğim' diyor.
Gelecek kuşaklara aktarım
Usta, sanatın kendisinden sonra da sürmesini istiyor: 'Burada taşla ilgilendiğimi gören çocuklar tozuyor diye kaçıyor. Birkaç kişi de olsa benden sonra bu sanatı devam ettirmesini isterim. Çünkü çok önemli bir sanat, sadece köyümüzde olan bir sanat. Madeni de sadece bizim köyümüzde var, her yumuşak taştan olmuyor. Bu taş diğer yumuşak taşlardan çok farklı, yoğurda taşını, toprağını çıkartmıyor.'
ÇEKÜL değerlendirmesi ve geleceğe bakış
Prof. Dr. Osman Özsoy, Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtım Vakfı (ÇEKÜL) Kayseri İl Temsilcisi, Ağırnas'ın Mimar Sinan ile simgeleştiğini ve bölgeye özgü dorak taşının coğrafi işaret potansiyeli taşıdığını vurguluyor. Özsoy, dorak taşının kesilip objeye dönüşmesinin, yoğurdun taş içinde süzdürülmesinin ve bu üretimin Ağırnas ile Kayseri tanıtımı açısından büyük önem taşıdığını belirtiyor. Ayrıca, bu alanda yapılan çalışmalara değinerek öğrenci projeleri ve patent başvurularından söz ediyor: lise öğrencileri Nazlı Hayat Baykan ve Beren Kandeferin TÜBİTAK düzeyinde yürüttükleri çalışmaların patentleme sürecini başlattığını aktarıyor. Özsoy, dorak yoğurdunun, dorak taşının yaygınlaşması ve pazarlanmasının artmakta olduğunu ve gelecekte bir marka haline gelebileceğini ifade ediyor.
Not: Haberde yer alan tüm özel isimler, tarihler ve sayısal veriler orijinal kaynaktaki şekliyle korunmuştur.
MİMAR SİNAN'IN DOĞDUĞU YER OLAN KAYSERİ'NİN MELİKGAZİ İLÇESİNE BAĞLI AĞIRNAS MAHALLESİNDE ÇIKAN DORAK TAŞI; OĞUZ AYATA'NIN ELLERİYLE HAYAT BULUYOR. YAPISIYLA DİĞER TAŞLARDAN FARKLI OLAN VE DÜNYADA SADECE AĞIRNAS'TA ÇIKAN DORAK TAŞI SAYESİNDE YOĞURTLAR DAHA LEZZETLİ VE UZUN ÖMÜRLÜ OLUYOR.
