Alman Uzay Roketi İfşası: Ekosistem Tehdit Altında
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Çetin Kurnaz, Alman uzay roketi Spectrum'un fırlatılmasının ardından infilak etmesinin çevresel tehditler oluşturduğunu bildirdi. Roketin patlaması ile birlikte çevreye yayılan yakıt kalıntıları, kara ve su ekosistemleri için ciddi bir tehdit taşıyor.
Spectrum Roketi ve İflakının Sebepleri
Almanya merkezli Isar Aerospace tarafından geliştirilen ve yaklaşık 50 ton ağırlığında olan Spectrum roketi, 30 Mart'ta Norveç'in Andoya Uzay Üssü'nden fırlatıldıktan 30 saniye sonra havada infilak etti. Fırlatma tesisini yöneten Andoya Space, bu olayda mürettebat bulunmadığını ve kimsenin zarar görmediğini açıkladı. Ancak patlama sonrası roket parçalarının ve yakıt kalıntılarının çevreye yayılması büyük endişe yarattı.
Roket Malzemeleri ve Çevresel Etkileri
Prof. Dr. Kurnaz, roketlerin yüksek sıcaklık ve basınca dayanacak şekilde özel malzemelerden üretildiğini vurguladı. Roket gövdesinde hafif ve yüksek mukavemetli alüminyum, titanyum alaşımları ve karbon kompozitler kullanılmaktadır. Ayrıca, motor bileşenlerinin güvenliği için seramik kaplamalara sahip tungsten alaşımları tercih edilmektedir.
Spectrum roketinin 1000 kilograma kadar yük taşıma kapasitesine sahip olduğu açıklanırken, roket kazalarının çevresel etkilerine de dikkat çekildi. Yakıt kalıntıları, özellikle toksik bileşenler içeren hidrazin ve ağır metaller gibi ciddi kirleticiler oluşturabileceği belirlendi. Bu maddeler, bitki örtüsüne ve tarım alanlarına zarar verebilir.
Uzay Çöplüğü ve Çevresel Riskler
Roket kazalarının kara, hava ve su ortamlarında ciddi riskler doğurabileceğini söyleyen Kurnaz, yörüngede terk edilen roket parçalarının uzay çöplüğü sorununa yol açacağını ifade etti. Katı yakıtlı roketlerin alüminyum oksit partiküllerinin stratosferde kalıcı hale gelerek olumsuz etkiler yaratabileceği vurgulandı.
Çevre Düşüncesiyle Roket Tasarımı
Roketlerin çevresel etkilerini azaltmak için, sıvı metan ve sıvı oksijen gibi çevre dostu yakıtların tercih edilmesi gerektiğine dikkat çekilirken, fırlatma alanlarının hassas ekosistemlerden uzak, çevresel etki analizi yapılmış bölgelerden seçilmesi önerildi. Ayrıca, roket parçalarının geri toplanması için gelişmiş takip ve izleme sistemleri geliştirilmesi önem taşımaktadır.
Kurnaz, yeniden kullanılabilir roket teknolojilerinin teşvik edilmesi ile atık oluşumunun azaltılabileceğini ve maliyetlerin düşürülebileceğini de sözlerine ekledi. Uzay çöpü oluşumunu önlemek için fırlatma sonrası aktif temizlik stratejilerinin uygulanması gerektiği vurgulandı.
