Ankara Garı'nda 10. Yıl: 10 Ekim 2015 ve Sonrası
CEMİL MURAT BUDAK - Türkiye'de en çok sivil ölümle sonuçlanan terör saldırısının üzerinden 10 yıl geçti. 10 Ekim 2015'te, "Emek, Barış ve Demokrasi Mitingi" için Ankara Garı önünde toplanan kalabalığa yönelik olarak düzenlenen saldırı, ülkeyi derinden sarstı.
Saldırının Detayları
Miting için farklı illerden gelen vatandaşların toplandığı Ankara Garı önünde, terör örgütü DEAŞ mensubu iki canlı bomba tarafından gerçekleştirilen saldırıda 101 sivil hayatını kaybetti, 379 kişi yaralandı. Saldırıda hayatını kaybedenler arasında 2'si çocuk bulunuyordu.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, 2015 yılı Türkiye siyasi tarihi açısından önemli gelişmelerin yaşandığı bir yıl olurken, PKK ve DEAŞ gibi terör örgütleri sivilleri hedef alan eylemler gerçekleştirdi. Şanlıurfa Suruç'taki 20 Temmuz 2015 tarihli saldırıda 34 kişi hayatını kaybetmişti; DEAŞ, bu saldırının ardından 10 Ekim 2015'te Ankara Garı'nda tekrar kanlı yüzünü gösterdi.
Toplanma ve Saldırıya Giden Süreç
"Barış Bloku" adı altında HDP, DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve diğer sivil toplum kuruluşlarının çağrısıyla düzenlenen mitinge katılmak üzere gelenler, Sıhhiye'ye gitmeden önce Ankara Garı önünde toplandı. Miting için gelenlerin buluştuğu noktada saldırıyı gerçekleştirenler, Gaziantep'ten Ankara'ya gönderildi.
Güvenlik kameralarına göre canlı bombaları taşıyan araç saat 09.00 sıralarında Mevlana Bulvarı'nda görüntülendi; teröristler bir dizi araç ve taksi değişikliğinin ardından miting alanına yaklaştı. Saat 10.04'te Yunus Emre Alagöz üzerindeki bombanın pimini çekti; 3 saniye sonra ikinci canlı bomba da aynı eylemi gerçekleştirdi.
Tepkiler ve Ulusal Yas
Saldırı yurt içinden ve yurt dışından sert bir şekilde kınandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yazılı açıklamasında, "Bu saldırıyı lanetliyorum. Her türlü terör eyleminin karşısındayız. Birlik ve beraberliğimize, ülkemizin huzuruna kasteden bu menfur saldırıyı şiddetle kınıyorum..." ifadelerini kullandı. Olay sonrası üç gün ulusal yas ilan edildi; mitingi organize eden sendika ve meslek odaları grev kararı aldı.
Yargılama Süreci ve İddianame
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının hazırladığı iddianame 13 Temmuz 2016'da Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamede sanıklar olarak yer alan isimler şunlardır: İlhami Balı, Deniz Büyükçelebi, Edremit Türe, Yakub Şahin, Hakan Şahin, İbrahim Halil Alçay, Resul Demir, Hacı Ali Durmaz, Hüseyin Tunç, Abdülmubtalip Demir, Talha Güneş, Mehmet Kadir Cebael, Metin Akaltın, Savaş Yıldız, Burak Ormanoğlu, Suphi Alpfidan, Hasan Hüseyin Uğur, Bayram Yıldız, Kenan Kutval, Ahmet Güneş, Abdulhamit Boz, Cebrail Kaya, Ömer Deniz Dündar, Muhammet Zana Alkan, Walentina Slobodjanjuk, Mustafa Delibaşlar, Mehmedin Baraç, Nihat Ürkmez, Nusret Yılmaz, Kasım Dere, Yakup Selağzı, Erman Ekici, Yakup Karaoğlu, Yakup Yıldırım, Esin Altıntuğ ve Hatice Akaltın.
Davanın ilk duruşması 7 Kasım 2016'da görüldü; mahkeme 3 Ağustos 2018'de karar verdi. Süreçte 55 celse görüldü, 545 müşteki ile 26 tanık beyanı alındı.
Mahkeme Kararları
Mahkeme heyeti, bazı sanıkları "devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak" ve "100 kişiyi nitelikli kasten öldürme" gibi suçlardan toplam 101'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis ile cezalandırdı. Diğer sanıklara yönelik çeşitli hapis cezaları ile "silahlı terör örgütü üyeliği" suçundan cezalar verildi. Firari sanıklar hakkında dosyaların ayrılmasına, duruşma sırasında ölen Mehmet Kadir Cabael hakkında ise dava düşürülmesine karar verildi.
İstinaf ve Yargıtay Süreci
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Ceza Dairesi, istinaf başvurularını değerlendirerek yerel mahkemenin cezalarını hukuka uygun buldu. Temyiz üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 3. Ceza Dairesi bazı sanıklar yönünden dosyayı kısmen bozdu; Erman Ekici hakkında ise "silahlı terör örgütü kurma ve yönetme" mahkumiyetini bozdu ve Ekici'nin başka suçlardan yeniden yargılanması gerektiğini bildirdi.
Yeniden Yargılama ve Nihai Karar
Yargıtay'ın bozma kararının ardından dosya yeniden Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi'ne geldi. Mahkeme, 1 Temmuz'daki karar duruşmasında, birçok sanığı ağırlaştırılmış müebbet hapse çarptırdı. Sanık Erman Ekici'ye, "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan 1 kez, 101 kişiye yönelik "silahlı terör örgütü faaliyetleri kapsamında nitelikli kasten öldürme" suçundan 101 kez olmak üzere toplam 102 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.
Ekici ayrıca 379 kişiye yönelik öldürmeye teşebbüs suçundan 6.822 yıl hapis cezasına çarptırıldı; "izinsiz patlayıcı madde bulundurma" suçundan 10 yıl, "ruhsatsız silah bulundurma" suçundan 3 yıl hapis cezası aldı. Ekici, "insanlığa karşı suç işlediği" iddiasından ise beraat etti. Heyet, sanıklara verilen cezalarda indirim uygulamadı.
Kararın Gerekçesi
Mahkeme kararında, saldırının tüm toplumu ve anayasal düzeni hedef aldığı, mitinge katılan farklı kesimlerden insanların bir araya geldiği ortamın canlı bomba saldırılarıyla hedef alınarak toplumsal kaos oluşturulmak istendiği vurgulandı.
10 Ekim 2015'te Ankara Garı önünde yaşanan bu menfur saldırının yarattığı acı ve yargı süreçlerinin kapsamı, Türkiye'nin yakın siyasi ve hukuki tarihinde uzun yıllar konuşulan bir konu olmaya devam ediyor.
