OMÜ'den Yapay Zeka Destekli Erken Tanı: BabySensAI
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Gelişimsel Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Akademik Danışmanı Öğr. Gör. Dr. Sema Gül tarafından geliştirilen yapay zeka destekli uygulama, yenidoğan bebeklerin hareketlerini analiz ederek nörolojik bozuklukların erken teşhisini hedefliyor.
Projenin Doğuşu ve Kurumsal Destek
Dr. Gül'ün "Riskli bebek hareket algılayıcı" projesi, 5 yıl önce TÜBİTAK'ın BiGG Girişimcilik Destek Programı kapsamına girdi. Proje; Samsun Teknopark, OMÜ Teknoloji Transfer Ofisi girişimcilik eğitimleri ve ADAPHA Yapay Zeka AR-GE ve Yazılım AŞ kuruluşu ile hayata geçirildi. Bu çalışmalar sonucu ortaya çıkan yapay zeka modeli BabySensAI adını aldı.
Ulusal ve Uluslararası Başarılar
Geliştirilen model, TEKNOFEST kapsamındaki İstanbul Uluslararası Buluş Fuarı (ISIF 21) de dahil olmak üzere çeşitli organizasyonlarda ödüller aldı; altın madalya ve birçok kongrede bildiri birincilikleri elde etti.
Erken Tanı ve Etki Verileri
Dr. Sema Gül, 16 yıldır riskli bebeklerin nörogelişimsel takip ve tedavi uygulamaları üzerinde çalıştığını belirtiyor. Buna göre, Türkiye'de yılda 100 bin bebeğin taranması gerekiyor; dünyada ise 8 milyon bebek risk grubunda yer alıyor. Doğumlarla birlikte yüzde 10 oranında bir risk grubunun oluştuğunu vurgulayan Gül, erken müdahale ile engel oranlarında yüzde 40'a varan azalma sağlanabildiğini aktarıyor.
Proje ile geliştirilen modelin şu anki başarısı yüzde 94 olarak belirtiliyor. Aileler babysensai.com üzerinden bebek videolarını yükleyip analiz yaptırabiliyor; raporlar aile hekimlerine, çocuk doktorlarına, çocuk nörologlarına, fizyoterapistlere ve ergoterapistlere iletilebiliyor. Böylece gereksiz MR ve tetkiklere başvurulmadan erken tanı ve yönlendirme mümkün hale geliyor.
Analiz ve Uygulama Sonuçları
Uygulama üzerinden şu ana kadar 160 bebek analiz edildi. Bu bebeklerin 34 tanesinde anormallik tespit edildi; tipik ve atipik olarak ayrılan vakalarda atipik bebeklerin erken dönemde terapiye yönlendirilmesiyle fiziksel ve bilişsel gelişimde önemli ilerlemeler görüldü. Erken dönemde sağlıklı olduğu tespit edilen bebekler ise gereksiz tetkiklerden kaçınarak normal gelişimlerini sürdürdü.
Hedeflenen Risk Grupları
Taranan bebek grupları arasında erken doğan, zor doğum, beyin kanaması geçirmiş, kuvözde uzun süre kalan ve hareketleri kısıtlayan çeşitli genetik hastalıklara sahip bebekler bulunuyor.
Erken Tanı Süresinin Kısaltılması
Dr. Gül uygulama sayesinde dünya genelinde ortalama 2 yaşa kadar uzayan erken tanı sürecinin 5 aya indirilebildiğini belirtiyor. Ailelerin evlerinden videoları göndererek değerlendirme yaptırabilmesi hem maddi hem de manevi açıdan avantaj sağlıyor; erken tanı ve terapi yoluyla toplum için sosyal ve ekonomik kazanım elde ediliyor.
Ailelerin Deneyimleri
Uygulamayı kullanan aileler memnuniyetlerini dile getiriyor. 30 haftalık doğan bebekleri için uygulamayı kullanan Murat Ersavaş, evden video göndererek merkeze sık gelmeye gerek kalmadan erken tanı koyduklarını; bunun motor gelişim ve cisim takibi gibi konularda etkili sonuçlar verdiğini aktardı. Anne Özlem Ersavaş ise uygulamanın yanı sıra Dr. Gül'ün sunmuş olduğu yeme, konuşma ve dil terapisi desteğinin de çok faydalı olduğunu belirtti. Hakan Yön ise 28 haftalık doğan bebeğiyle yaşadıkları süreci anlatarak, verilen yönlendirme ve destekle bebeğinin gelişimini takip edip olumlu sonuçlar aldıklarını ifade etti.
BabySensAI, erken tanı ve müdahaleyle yenidoğanların yaşam kalitesini yükseltmeyi, engellilik oranlarını azaltmayı ve ailelere zamanında destek sunmayı hedefleyen bir çözüm olarak öne çıkıyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Gelişimsel Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Akademik Danışmanı Öğr. Gör. Dr. Sema Gül’ün geliştirdiği yapay zeka destekli uygulama, yenidoğan bebeklerin hareketlerini analiz ederek nörolojik bozuklukların erken teşhisini sağlıyor.
