İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya AA özel yayınında konuştu
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, bakanlıktaki Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezi (GAMER)nden gerçekleştirilen AA özel yayınına katılarak, Karayolları Trafik Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve hız ihlallerine yönelik yeni düzenlemeleri değerlendirdi.
Hız ihlalleri trafik kazalarının başlıca nedeni
Bakan Yerlikaya, trafikte yaşanan can kaybı ve yaralanmaların en önemli nedeninin hız kuralı ihlali olduğuna dikkat çekti ve şunları söyledi: "Trafikte can kaybı ve yaralanmanın en büyük müsebbibi hız kuralı ihlali. Barem sistemi getirdik. Yerleşim yeri içi ve yerleşim dışı ayrımı yaptık."
Yerlikaya, günde ortalama 10 kişinin hız kural ihlalinden öldüğünü belirterek buna razı olmadıklarını vurguladı. Hedeflerinin ceza yazmak değil, kuralın vicdani bir sorumluluk haline gelmesi olduğunu söyledi: "37,5 milyon sürücü var. Bu yollarda ya sürücüsünüz ya yolcusunuz ya yayasınız."
Bakan, Dünya Sağlık Örgütü'nün tespitini hatırlatarak şunları aktardı: "Bu, önlenebilir halk sağlığı sorunu." Yerlikaya örnekleyerek, hız kuralına uyulmuş olsaydı hayatını kaybetmeyecek veya engelli kalmayacak aileler olduğuna dikkat çekti.
Barem sistemi: Yerleşim yeri içi ve dışı ayrımı
Yerlikaya, kanun teklifinin en önemli yeniliklerinden birinin "barem" sistemi ve yerleşim yeri içi / yerleşim yeri dışı ayrımı olduğunu söyledi. TÜİK verilerine göre, "Türkiye'deki can kaybı ve yaralanmalı trafik kazalarının yüzde 79'u yerleşim yeri içinde, yüzde 21'i yerleşim yeri dışında oluyor."
Buna göre okul ve hastane önleri gibi 30 km/s hız limitli alanlara özel dikkat çekildi. Bakanın verdiği bilgiye göre, 30 kilometre hız olan bölgelerde son 6 yıl içinde 15 yaşın altında 169 öğrenci vefat etti. Yerlikaya, bu veriler ışığında baremleri dizayn ettiklerini ifade etti.
Uygulama detayları şu şekilde aktarıldı: 30 km/s limitli yerde 36 km/s ile yakalananlara para cezası uygulanacak; ancak 76 km/s ve üzeri hız tespitinde ehliyet 30 gün süreyle geri alınacak. Daha yüksek hızlarda yaptırım artıyor: 86 km/s için 60 gün, 96 km/s tespitinde ise 90 gün ehliyet alınması öngörülüyor. Yerlikaya, aynı ihlalin bir yıl içinde 5 kez tekrarında sürücünün psikiyatri uzmanına yönlendirileceğini de belirtti: "Geriye doğru bir yıl içerisinde bunu 5 kere yaparsa diyoruz ki 'Bir psikiyatri uzmanına görünmen lazım.'"
Bakan, özellikle yüksek hızlarda vücut bütünlüğünü korumanın zorlaştığını ve ölüm riskinin arttığını vurguladı: "74 ve üstü hızlarda vücut bütünlüğünü koruma zor ve ölümle sonuçlanma ihtimali en yüksek."
Yerleşim yeri içi ve dışındaki farklar
Yerlikaya, ölümlü kazaların yüzde 65'inin yerleşim yeri içinde, yüzde 35'inin yerleşim yeri dışında meydana geldiğini söyledi ve buna göre dış mekanlarda da barem uygulanacağını açıkladı. Örneğin 90 km/s olan bir yol için 141 ve üstü hızlarda 30 gün ehliyet alınması; otoyollarda 161 ve üstü hızlarda ise 90 gün ehliyet almaya kadar varan düzenlemeler getirildiği aktarıldı.
Yerlikaya, önceki sistemde sürücü belgesinin geri alınmasının genelde tekrarlara bağlı olduğunu, yeni düzenlemede ise ilk tespitte bile daha caydırıcı uygulamalar öngördüklerini belirtti.
Denetim, kültür ve vicdan vurgusu
Bakan, yaptırımların amacının sayısal değil kültürel bir dönüşüm olduğunu vurgulayarak "Bir tefekkür, bir düşün, bu yolda tek başına değilsin ki güzel kardeşim" dedi. Denetimlerin artırılacağı, ancak asıl hedefin toplumda trafikte sorumluluk ve vicdan bilincini yaygınlaştırmak olduğunun altını çizdi.
Yerlikaya, örnek alınan ülkelerin uygulamalarını inceleyerek, satır başı olarak gizli denetimler ve sürücü bilincinin nasıl oluşturulduğunu gördüklerini; Türkiye'de de benzer bir kültür değişimi hedeflediklerini anlattı.
(Sürecek)
