Bolu'da 'Deli Dana' Uyarısı: Uzman Kaçak Kesime ve Sakatata Dikkat Edin
Vakaya ilişkin gelişme
Bolu'da geçtiğimiz ay 'deli dana' hastalığı teşhisi konulan Z.A. isimli kadın, boğaz ağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesi şikayetleriyle İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne başvurdu. Hastadan alınan örnekler İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Nörodejeneratif Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı'na gönderildi. Yapılan tetkiklerde Z.A.'nın beyin dokusunda 'deli dana' hastalığı tespit edildi. Z.A., İzzet Baysal Devlet Hastanesi Palyatif ünitesinde izole alanda tedavi görüyor.
Uzman açıklamaları
20 yıllık veteriner hekim Ayhan Güneş, İHA'ya yaptığı açıklamada hastalığın doğasını ve bulaşma yollarını anlattı. Güneş, 'deli dana'nın hayvanlarda merkezi sinir sistemini etkileyen, yavaş seyirli, ilerleyici ve nörolojik bir hastalık olduğunu vurguladı. Hastalığın genellikle virüs veya bakteriyle değil, prion adlı protein moleküllerinin belirli dokularda birikmesiyle ortaya çıktığını söyledi.
Belirtiler ve gözlemler
Güneş, hastalığa yakalanmış hayvanlarda kaslarda istemsiz hareketler, gerginlik, aniden düşme ve stres gibi belirtilerin görülebildiğini belirterek, "Genelde hayvanların durum ve şeklinden anlarız. Hayvanların kaslarındaki istemsiz hareketleri açığa çıkar. Hayvanlarda oluşan gerginlik ve stres durumları ortaya çıkar. Aniden düşme semptomları belirir" dedi.
Bulaşma yolları ve öneriler
Veteriner hekim, hastalığın insanlara bulaşma yolları hakkında şu uyarılarda bulundu: "İnsanların, enfekte hayvan etlerini yemesi, kontamine yemlerle direkt temasta bulunması, hayvan sakatatlarının direkt tüketilmesiyle bu hastalık bulaşabilir. Hastalığı olan hayvanın sakatatı tüketilmemeli. Yüksek ateşte kavrulursa bu bulaşma daha aza inebilir."
Güneş, vatandaşlara yönelik şu önerileri paylaştı: "Kaçak kesim yapılan yerlerden et almamalılar. Özellikle mezbahanelerde kesilen hayvanların etlerini tüketmeliler. Hiç bilmiyorsak eti iyi pişirmek lazım." Ayrıca Bolu'daki vaka üzerinden tüm hayvanlarda hastalık olduğunu söylemenin mümkün olmadığını, Z.A.'nın tanısının kesinliği konusunda kendisinin yorum yapamayacağını belirtti.
Tedavi ve risk
Güneş, hastalığın hem hayvanlarda hem insanlarda tedavisinin mümkün olmadığını vurguladı: "Hayvanların tedavisi de mümkün değil, kesiliyor veya o an ani bir şekilde ölüyor. Özellikle insanda deli dana hastalığı tespit edilemiyor, semptomlar görülmeden. Ancak semptomları görülmeye başladığı zaman titreme, kaslarda istemsiz hareketler gibi belirtilerden sonra "iş işten geçmiş oluyor". İnsanda 6-12 ay içerisinde ölüm görülür."
Önemli uyarı: Yetkililer ve uzmanlar, şüpheli et ve sakatat tüketiminden kaçınılmasını, kaçak kesim faaliyetlerine itibar edilmemesini ve etlerin güvenilir kaynaklardan temin edilmesini tavsiye ediyor.
VETERİNER HEKİM AYHAN GÜNEŞ
