Bursa'da su krizi derinleşiyor: Uludağ pınarları alarm veriyor
SEMİH ŞAHİN - Ana su kaynakları olan barajlardaki doluluk oranı yüzde 1'in altına düşen, planlı su kesintilerinin uygulandığı Bursa'da, Uludağ kaynakları da ciddi şekilde azaldı.
Baraj doluluk ve kaynak verileri
Kentin içme suyunun en önemli bölümünü karşılayan 60 milyon metreküp kapasiteli Nilüfer ve 125 milyon metreküp kapasiteli Doğancı barajlarının ortalama doluluğu yüzde 0,67 olarak ölçüldü. Ekim itibarıyla uygulanan 12'şer saatlik planlı su kesintileri sürüyor.
Saha incelemesi: Pınarlarda büyük azalma
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi tarafından düzenlenen teknik gezide, Uludağ kaynaklarındaki azalma uzmanlarca raporlandı. Daha önce kaynakların bulunduğu bölgeleri gezen 45 kişilik ekip, bu kez yaptıkları teknik gezide "her 10 pınardan 8'inin kuruduğunu, kalanlarda ise suyun azaldığını" belirledi. Uludağ'ın güney yamaçlarındaki Aras Şelalesinin geçen yıl yaz ortasında kayda alınan kaynağına ait yeni görüntüler de suyun büyük oranda azaldığını gösterdi.
Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Mehmet Yıldız AA muhabirine, dünyada yaşanan iklim krizinin Bursa'da da etkisini gösterdiğini söyledi. Yıldız'ın açıklaması şöyle:
"Geçtiğimiz yıl baraj doluluk oranlarına baktığımız zaman ekim ayında yüzde 24 seviyesindeyken günümüzde yüzde 1'in altına düşmüş durumda. Bu aradaki fark ise yer altı sularından, sondajlarla takviye edilmek isteniyor. İçme suyu ihtiyacının pınar sularından karşılanan yüzde 15'lik kısmı var. Bu da maalesef geçtiğimiz yıllara göre çok düşmekte. Jeoloji Mühendisleri Odası olarak bir teknik gezi düzenledik. Uzman hocalar ve jeoloji mühendislerinden oluşan 45 kişiyle Uludağ'da incelemelerde bulunduk. Gerek çıkarken gerek Uludağ'da yapmış olduğumuz 17 kilometrelik inceleme sonucunda herhangi bir su kaynağına rastlayamadık. Mevcut sularda da yüzde 80 oranında düşüş gözlemledik."
Önerilen önlemler ve stratejik su kullanımı
Yıldız, içme suyu barajlarındaki seviyenin yüzde 1'in altına düşmesi nedeniyle BUSKİ tarafından yer altı sularının şebekeye entegre edildiğini aktardı ve şu bilgileri paylaştı:
"BUSKİ'nin 170'e yakın yer altı suyu sondajı bulunmakta. Beslenim azsa barajlardan istediğimiz verimi alamıyorsak biz bu suları dönemsel olarak kullanmak mecburiyetindeyiz. Yer altı sularını 'stratejik sular' olarak tanımlarız. Bu stratejik suları biz kullanıyoruz. Yer altı sularını iklim koşullarına karşı hatta savaş zamanlarında veya çok büyük afet zamanlarında mevcut sistemin çöktüğü, çok daha zor durumlarda başvurulması gereken ve su olmadığı zaman yaşamın idame ettirilmesi için kullanılabilecek sular olarak tanımlarız."
İklim krizi ve susuzlukla mücadelede yeni yöntemlere ihtiyaç olduğuna dikkat çeken Yıldız, buharlaşmayı azaltmaya yönelik çözümler önerdi. Yıldız, gölge toplarının kullanımını şu sözlerle anlattı:
"Buharlaşma için özellikle Doğancı Barajı'nda denenebilecek bir yöntem olan gölge topları kullanılabilir. Buharlaşmayı yüzde 80'e kadar minimize edebiliyor. Dolayısıyla mevcut suyumuzun buhar olup gitmesini engelleyecek bir sistem. Bu da belli dönemlerde, bu zor dönemlerde içme suyunun korunması anlamına geliyor. Geçtiğimiz yıl ABD'nin Los Angeles kentinde bir barajda bu denendi. Türkiye'de de kesinlikle denenmesi gereken bir sistem."
Yıldız ayrıca "Yağmur suyu hasadı"nın gündeme getirilmesini ve konutlar ile kamu kurumlarında yağmur suyundan faydalanılmasının önemini vurguladı.
Ana su kaynağı barajlardaki doluluk oranı yüzde 1'in altına düşen, planlı su kesintilerinin uygulandığı Bursa'nın Uludağ'daki kaynakları da azaldı. Uludağ'ın güney yamaçlarındaki Aras Şelalesi'nde de suyun büyük oranda azaldığı görüldü.
