Bolu'da 'Deli Dana' (vCJD) Vakası Tespit Edildi
Türkiye'de yıllar sonra yeniden gündeme gelen "Deli Dana Hastalığı" (BSE) endişesi, Ankara'daki ön teşhisin ardından Bolu'da doğrulanan vaka ile derinleşti. 1980'lerde İngiltere'de ortaya çıkan ve 178 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan bu hastalığın insan formu olan varyant Creutzfeldt-Jakob hastalığı (vCJD), Bolu'da yapılan testle pozitif sonuç verdi.
Bolu vakası ve test süreci
Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne nörolojik şikayetlerle başvuran kadın hasta, derhal tedavi altına alındı. Semptomlar şüphe uyandırınca alınan beyin omurilik sıvısı (BOS) örneği, ileri tetkik için İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Beyin ve Nörodejeneratif Hastalıklar Araştırma Laboratuvarına gönderildi. Laboratuvarda yapılan vCJD testi pozitif çıktı ve bu vaka, Ankara Bilkent Şehir Hastanesi'nde bildirilen yoğun bakım hastasının ardından Türkiye'de teyit edilen ikinci deli dana vakası olarak kayıtlara geçti.
Deli Dana (vCJD) nedir?
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul hastalığın temelinde prion adı verilen anormal proteinlerin bulunduğunu açıkladı. Bu proteinler beyinde birikerek organın yapısını bozuyor ve dokunun adeta süngerleşmesine neden oluyor. Sığırlarda görülen formu BSE (Bovine Spongiform Encephalopathy - Süngerimsi Beyin Hastalığı) olarak bilinirken, insanlara bulaşan formu vCJD adıyla anılıyor. Prof. Dr. Ertuğrul, her iki formun da beyinde geri dönülemez hasar yaptığını ve ölümcül olduğunu vurguladı.
Bulaşma yolları ve kuluçka süresi
Halkın en çok merak ettiği noktalardan biri bulaşma yolları. Prof. Dr. Ertuğrul, enfeksiyonun ana bulaşma yolunun hastalıklı hayvanların etleri ve özellikle sakatatlarının tüketilmesi olduğunu belirtti. Ayrıca enfekte hayvanların vücut sıvıları ile temasın da risk oluşturduğuna dikkat çekti. Bazı durumlarda tükürük gibi vücut sıvıları aracılığıyla insanlardan insanlara bulaşmanın mümkün olabileceği de ifade edildi.
Kuluçka süresi hastalığın en korkutucu özelliklerinden biri: belirtiler, bulaşmadan hemen sonra değil yıllar sonra ortaya çıkabiliyor. Prof. Dr. Ertuğrul, belirtilerin 15-20 yıl hatta 30 yıl sonra kendini gösterebileceğini söyledi. İlk bulgular genellikle fiziksel değil psikolojik oluyor; ani kafa karışıklığı, oryantasyon bozukluğu, odaklanma güçlüğü, halüsinasyon, huzursuzluk ve uyku düzeninde bozulma gibi belirtiler öne çıkıyor.
Tedavi ve uzman uyarısı
Hastalığın ilerleyen dönemlerinde yürüme güçlüğü, nefes darlığı ve kalp fonksiyonlarında bozulma gibi ciddi fiziksel belirtiler gelişiyor; zihinsel belirtiler ağırlaşarak hastayı komaya kadar götürebiliyor. Prof. Dr. Ertuğrul, deli dana hastalığının şu an için herhangi bir ilaç veya tedavisi olmadığını vurguladı ve kamuoyunu dikkatli olmaya çağırdı.
