Dr. Ümit Şahin: Karbon Yakalama Yeşil Dönüşümü Engelliyor
Sabancı Üniversitesi uzmanı, karbon yakalama teknolojilerini iklim politikasının yanlış çözümü olarak nitelendirdi
YEŞİM YÜKSEL - Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Dr. Ümit Şahin, karbon yakalama ve depolama teknolojilerinin iklim değişikliğiyle mücadelede 'herhangi bir rolünün bulunmadığını' ifade etti.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) Küresel İzleme Laboratuvarı verilerine göre dünya genelinde ortalama karbondioksit miktarı 2024'te rekor kırarak 422,8 ppm oldu. Bu değer, 2023'e göre 3,75 ppm artış gösterdi ve kayıtlara geçen en büyük yıllık artış olarak kayda geçti.
Karbon yakalama nedir, neden tartışılıyor?
Karbondioksitin yakalanması, ayrıştırılması, depolanması veya tekrar kullanım süreçlerini kapsayan karbon yakalama ve depolama sistemleri, teknolojinin gelişmesiyle birlikte daha fazla gündeme geliyor. Bu sistemlerin amaçlandığı gibi iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sunması hedefleniyor, ancak uygulamadaki sınırlamalar ve maliyetler eleştirileri artırıyor.
Yaygın bir kullanımı yok
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Dr. Ümit Şahin, bu teknolojilerin fosil yakıtlardan çıkışı önlemek veya yavaşlatmak isteyenlerin öncülük ettiği ve iklim politikalarında yanlış bir çözüm olarak sunulduğunu söyledi. Şahin, sistemlerin yüksek maliyetli ve enerji yoğun olduğunu, bu nedenle son derece yavaş geliştiğini ve hâlâ yaygın kullanım alanı bulunmadığını vurguladı.
Dr. Şahin, dünyada çok küçük ölçekte çalışan bazı karbon yakalama tesislerinin atmosfere salınmasını önlediği karbondioksit miktarının, küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık binde biri ila ikisi oranında olduğunu belirtti. 1990'lı yılların ortalarından bu yana konuşulan ve geliştirilen bu teknolojilerin halen yeterli düzeye ulaşmadığını söyledi.
Şahin, teknolojinin bir çözüm olarak sunulmasının ardında başka niyetler olabileceğini savunarak, bu sistemlerin asıl yapılması gereken, yani kömür, petrol ve doğal gazı terk etme sürecine dikkat dağıtma amacı taşıyabileceğini belirtti. Ayrıca bu teknolojiyi destekleyenlerin ve geliştirenlerin genellikle fosil yakıt ile fosil yakıt ihracatçısı devletler olduğunu ifade etti.
Yenilenebilir enerji dönüşümüne engel
İklim değişikliğiyle mücadelede atılması gereken adımları sıralayan Şahin, karbon yakalama teknolojilerinin bugün iklim mücadelesinde bir rolü olmadığını düşündüğünü söyledi ve tek çözümün önümüzdeki 25-30 yılda kademeli olarak fosil yakıtlardan vazgeçmek olduğunu vurguladı.
Şahin'e göre bu dönüşüm sadece elektrik üretiminde değil; ulaştırmada, binalarda ve sanayide de gerçekleşmeli ve bunun için hızla güneş ve rüzgara yönelmek gerekiyor. Karbon yakalama ve depolamanın, başlamış ve hızlanmakta olan yeşil enerji dönüşümünü engellemek isteyenlerin aracı olmaktan öte bir nitelik taşımadığını ifade etti.
