Erdoğan, Gebele'de Bölgesel İşbirliğini ve Öncelikleri Açıkladı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan'ın Gebele kentinde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı 12. Zirvesinda bölgesel güvenlik, Suriye, Filistin ve kültürel işbirliklerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Erdoğan, Suriye hükümetinin son süreçte kaydettiği gelişmelerin geleceğe ümitle bakmayı sağladığını belirtti ve Türk devletleri olarak Suriye ile angajmanı ilerletme çağrısı yaptı.
Suriye: Toprak Bütünlüğü ve İyileşme Vurgusu
Erdoğan, "Birçok zorlukla mücadele etmesine rağmen Suriye hükümetinin son 9 ayda kaydettiği gelişme geleceğe ümitle bakmamızı sağlıyor. Bu süreçte Suriye'nin toprak bütünlüğü ve birliğini muhafaza temelinde siyasi, ekonomik ve güvenlik ortamının iyileşmesine odaklanmalı, Türk devletleri olarak Suriye hükümetiyle angajmanı ilerletmeliyiz." ifadelerini kullandı.
Filistin ve Gazze: İnsani Krize Dikkat
Erdoğan, İsrail'in bölgedeki operasyonlarının istikrar için risk oluşturduğunu belirterek Gazze'deki katliamlara dikkat çekti. "Gazze'de 66 bin masumun hayatına mal olan katliamların durması yönünde son günlerde yaşanan gelişmelerin memnuniyet verici olduğunu" söyledi. Erdoğan, kalıcı ve adil barış için "iki devletli bir çözümün" uluslararası meşruiyet ve hukuktan kaynaklanan haklar temelinde önem taşıdığını vurguladı.
Güney Kafkasya ve Sınır Anlaşmaları
Erdoğan, Güney Kafkasya'da barış ve istikrarı desteklediklerini belirterek, Azerbaycan ve Ermenistan arasında 8 Ağustos'ta imzalanan ortak bildiriyi olumlu karşıladı. Ayrıca Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan arasındaki sınır birleşim noktasına ilişkin mart ayında atfedilen anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını, Sayın Mirziyoyev ve Sayın Caparov'u tebrik ettiğini ifade etti.
Ekonomi, Enerji ve Ulaştırma: Entegrasyon Çağrısı
Erdoğan, bölgenin istikrarı ve kalkınması için ulaştırma, enerji güvenliği ve ticari entegrasyonun önemine işaret etti. Hedeflerinin Hazar Geçişli Orta Koridoru'nu daha verimli hale getirmek olduğunu belirtti ve enerji ile haberleşme altyapılarına yatırımın ortak fayda sağlayacağını vurguladı.
Bilim, Teknoloji ve Ortak Alfabe Girişimleri
Türk devletlerinin bilim ve teknoloji alanında güçlü işbirlikleri kurması gerektiğini söyleyen Erdoğan, "Yapay zeka konusunda küresel gelişmeleri yakalayabilmek ve kültürel zenginliğimizi muhafaza için Türkçe Büyük Dil Modeli'nin geliştirilmesine hız vermemiz gerekiyor." dedi. Erdoğan, ortak alfabe konusunda Türkiye'nin ilk adımı attığını belirterek, "Cengiz Aytmatov'u anlatan bir eser ile Oğuznameleri ortak alfabeyle basıyoruz" ve bu eserlerden liderlere takdim ettiklerini aktardı.
Türk Dünyası Kurumsallaşması ve Genişleme
Erdoğan, Türk Dünyası Yayıncılık Kongresi'ni gelecek yıl ocak ayında Ankara'da toplama planlarını paylaştı ve Semerkant'ta başlayacak UNESCO 43. Genel Konferansı'nda 15 Aralık'ın Dünya Türk Dili Ailesi Günü ilan edilmesini temenni etti. Ayrıca gözlemci üyeler arasında bulunan Macaristan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin temsilciliğine değindi; Türkmenistan'ın gözlemci üyeliklerini memnuniyetle karşıladığını ve Türkmen kardeşlerin tam üyeliğini beklediklerini söyledi.
Son olarak Erdoğan, kuruluşun kurumsal işleyişinin hızlanması için üye ülkelerin sekreterya nezdinde daimi temsilci atamalarını önemsediklerini belirterek henüz atama yapmamış ülkelere çağrıda bulundu. Zirvede imzalanacak Gebele Bildirisi ve alınacak kararların Türk dünyası ve tüm dost ülkelere hayırlı olmasını diledi.
