Fas'ta GEN Z 212 çağrısıyla protestolar sürüyor
Fas'ta GEN Z 212 adıyla sosyal medyada örgütlenen gençlerin çağrısıyla 27 Eylül'de başlayan protestolar, dün de Rabat, Kazablanka, Marakeş ve Tanca başta olmak üzere ülkenin farklı kentlerinde devam etti.
Gösteriler ve talepler
Göstericiler özgürlük, onur, sosyal adalet sloganları atarken sağlık ve eğitimde reform, işsizlere istihdam, sosyal adaletin sağlanması ve yolsuzlukla mücadelede hız talep etti. Protestocular, hükümetin 2025 yılı sonunda başlayacak Afrika Uluslar Kupası ve 2030 Dünya Kupası gibi uluslararası organizasyonlara geniş bütçeler ayırmasını, temel hizmetlerin ise ihmal edilmesini eleştirdi.
Gençler sıkça şu sloganları dile getirdi: "Özgürlük, onur, sosyal adalet", "Biz korkmuyoruz, biz anne babamız gibi değiliz", "Halk yolsuzluğun sona ermesini istiyor" ve "Sağlık, eğitim ve onurlu yaşam hakkı".
Örgütlenme ve çağrının yayılması
Protesto çağrıları 17 Eylül'den itibaren özellikle Discord platformu üzerinden yayıldı. "GEN Z 212" adıyla açılan grup kısa sürede binlerce üyeye ulaştı. Hareketin herhangi bir parti, sendika veya resmi yapıya bağlı olmadığı; bağımsız gençlerin oluşturduğu sosyal bir girişim olduğu belirtildi.
Güvenlik müdahalesi ve gözaltılar
Fas’ın resmi haber ajansı MAP'a göre yerel makamlar, sosyal medyada yayılan anonim çağrılar üzerine izinsiz toplanmaları yasakladı. Güvenlik güçleri gösterilere müdahale etti ve bazı göstericiler gözaltına alındı.
Yetkililer müdahaleyi, kamu düzenini ve göstericilerin güvenliğini koruyan dengeli bir yaklaşım olarak savundu; sahadaki birimlerin cop, tazyikli su araçları ve gaz bombalarıyla donatılmadığını, yalnızca resmi ve sivil kimlikli güvenlik unsurlarının kullanıldığını bildirdi.
Ülke genelinde birçok kentte göstericiler gözaltına alındı; resmi makamlar toplam sayıyı açıklamadı. Kazablanka'da Kore semti girişinde otoyolu kapatan 21 gösterici gözaltına alınıp savcılığa sevk edildi. Rabat'ta Bab el-Had Meydanı ve çevresinde güvenlik güçleri hoparlörlerle uyarıda bulunarak kalabalığı dağıttı; bazı göstericiler gözaltına alındı.
Yargı süreci ve sosyal medya soruşturması
Kazablanka Asliye Ceza Mahkemesi Krallık Savcılığı, 27–28 Eylül’deki gösterilerle bağlantılı soruşturmalarda bir kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Savcılığın açıklamasına göre, zanlı yabancı ülkelerdeki protesto görüntülerini Fas’taki sahnelerle birleştirerek sosyal medyada paylaştı; bu paylaşımların "protesto çağrısı" amacıyla dolaşıma sokulduğu ve zanlının kısa sürede binlerce takipçi topladığı ifade edildi. Zanlı, elektronik yollarla işlenen suçlara teşvikten tutuklu yargılanmak üzere mahkemeye sevk edildi.
Avukatlardan çağrı
Fas Ulusal Avukatlar Derneği, farklı kentlerde düzenlenen barışçıl yürüyüşlere yönelik müdahaleleri "baskı" olarak nitelendirerek, gözaltına alınanların derhal serbest bırakılmasını ve anayasal güvence altındaki barışçıl gösteri hakkına saygı gösterilmesini talep etti. Dernek, şiddet veya gözaltı uygulamalarının kurumsal diyalogun alternatifi olamayacağını vurguladı.
