JUNO faaliyete geçti: Dünyanın en büyük nötrino dedektörü veri işlemeye başladı
Çin Bilimler Akademisine (CAS) bağlı Yüksek Enerji Fiziği Enstitüsü (IHEP), Guangdong eyaletinde inşa edilen Ciangmın Yer Altı Nötrino Gözlemevi (JUNO)'nun veri işlemeye başladığını duyurdu.
Tesis ve teknik özellikler
CAS ile Guangdong eyalet yönetiminin desteğiyle 2015'te yapımına başlanan JUNO, dünyanın en büyük temel parçacık detektörü olarak tanımlanıyor. Akrilik küre biçimindeki dedektörün çapı 35,4 metre olup, yüksekliği 12 katlı bir apartmane denk geliyor. Tesis, granit kaplı bir tepenin 700 metre derinine inşa edildi.
Küre, 60 bin ton saf su içeren ve 44 metre derinliğindeki bir su havuzunun ortasına yerleştirildi. Küreye ayrıca 20 bin ton nötrinoaktif sıvı ekleniyor. Dedektör, nötrinoların etkileşimleriyle birlikte kürenin içinde ortaya çıkan salınımları kayda alacak.
Bilimsel hedefler
JUNO'nun amacı, "hayalet parçacık" olarak anılan atom altı nötrino parçacıklarını tespit etmek ve işlevlerini aydınlatmak. Tesis, yakınındaki Yangciang ve Tayşan nükleer enerji santrallerinden yansıyan nötrino parçacıklarının hareketlerini tespit ederek birbirlerine dönüştükleri nötrino salınımı adı verilen fenomenin anlaşılmasına katkı sağlamayı hedefliyor.
Fizikteki Standart Model'de kütlesinin bulunmadığı varsayılan nötrinolar arasında kütle alışverişleri olabileceğini ortaya koyan bu fenomenin incelenmesinin deneysel fizikte yeni bir boyut açarak nötrinolara dair çok sayıda gizemi aydınlatabileceği öngörülüyor.
Küresel bağlam
JUNO, bugüne dek faaliyete geçen ilk büyük çaplı yeni nesil nötrino gözlemevi oldu. ABD'deki Derin Yeraltı Nötrino Deneyi ve Japonya Hyper-Kamiokande Nötrino Gözlemevi'nin 2027-2028 tarihlerinde faaliyete geçirmeyi planladığı projeler arasında yer alıyor.
