Komana Pontika'da 13. yüzyıla Ait Selçuklu Üzengi Bulundu
Kazı Başkanı Prof. Dr. Burcu Erciyas buluntunun önemini anlattı
Tokat'taki Komana Pontika Antik Kenti kazılarında, Selçuklu dönemine tarihlenen bir demir üzengi bulundu. Buluntu, bölgedeki atçılığa, biniciliğe ve Türklerin Anadolu'daki yerleşim tarihine dair bilgiler açısından büyük önem taşıyor.
Kazı Başkanı ve ODTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burcu Erciyas, kazı katmanlarında seramik ve metal eşyaların yanı sıra çok sayıda hayvan kemiğine rastlandığını bildirdi. Erciyas, önceki yıllarda elde edilen bitki kalıntıları ve hayvan kemikleri üzerinde yürütülen detaylı çalışmaların, Komana Ovası'nda Selçuklu dönemine ait tarım ve hayvancılığın yapısına ışık tuttuğunu söyledi.
Çalışmalara göre 13. yüzyılda alandaki memeli hayvan kullanımında en önde koyun ve keçi yer alıyor; ikinci sırada sığır, üçüncü sırada ise domuz görülüyor. Tavuk kullanımının da belirgin olduğu, balıkçılık ve yaban tavşanı haricinde avcılığın daha az önem taşıdığı tespit edildi.
Erciyas, alandan günümüze kadar bütüne yakın bir at kafatası ile parçalı birkaç at kafatası çıktığını belirterek, bu yılki çalışmaların Komana'da at biniciliği bilgisini ileriye taşıdığını vurguladı. Ayrıca, Komana'da 2025 yılında ortaya çıkan at başı biçimindeki seramik kulpun da atın bölgedeki önemini gösteren önemli bir buluntu olduğunu hatırlattı.
Prof. Dr. Erciyas, üzenginin coğrafi ve tarihsel bağlamına dikkat çekerek, üzenginin ilk kullanımının Çin'de 4-5'inci yüzyıllara tarihlendiğini; Anadolu'da ise örneklerinin Osmanlı İmparatorluğu döneminde görüldüğünü belirtti. Komana'da tespit edilen üzenginin 13. yüzyıla tarihlenmesi nedeniyle olağanüstü ve bu kadar erken bir dönemde tek örnek niteliğinde olduğunun altını çizdi.
Komana Pontika'nın tarihi ve proje bilgileri
Kaynaklara göre, Mitridat Krallığı döneminde önemli bir kültür ve dini merkez olan Komana Pontika, Roma döneminde de özerk yapısını korumuş; Anadolu tanrısı Ma'ya adanmış kutsal alan, festivaller, zengin pazarları ve verimli çevre arazisiyle dönemin tüm bölgelerinden ziyaretçi çekmiştir.
Komana Pontika Arkeolojik Araştırma Projesi, ODTÜ ve TÜBİTAK desteğiyle 2004 yılında başlatıldı. Gümenek Hamamtepe bölgesindeki yüzey araştırmalarının ardından antik kentin ortaya çıkarılması için kapsamlı kazı çalışmaları yürütülüyor.
Komana'daki son buluntular, bölgenin Orta Karadeniz'deki önemini tekrar gündeme getirirken, 13. yüzyıla tarihlenen Selçuklu üzengi gibi bulgular Anadolu'daki erken Türk yerleşim ve kültürel etkileşimleri anlamada değerli veri sağlamaya devam ediyor.
