
Ocak 2023 Bilim ve Teknoloji Gelişmeleri
Ocak ayında, DeepSeek yapay zeka uygulamasının geliştirilmesinden, Dünya'ya 6,5 milyar yıl uzaklıkta bulunan "Dragon Arc" Galaksisi'nde 44 yeni yıldızın keşfine kadar birçok bilimsel ve teknolojik gelişme kaydedildi. Bilim ve teknoloji alanındaki ilerlemeler, evrenin derinliklerini aydınlatarak insanlığa yeni çözümler sunmaya devam ediyor.
Uzay ve Teknolojideki Gelişmeler
SpaceX, 15 Ocak'ta Amerikan ve Japon şirketlere ait iki uzay aracını Ay'da araştırmalar yapmak üzere Falcon 9 roketiyle Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlattı. Amerikalı şirket Firefly Aerospace’in "Blue Ghost" uzay aracı, Ay'dan toz örnekleri toplama ve yüzey sıcaklığını ölçme dahil olmak üzere 10 farklı deney gerçekleştirecek. Blue Ghost, mart ayında volkanik düzlük Mare Crisium'a iniş gerçekleştirmeyi deneyecek.
Japonya'nın Ispace firması ise "Resilience" adlı aracıyla ikinci defa Ay'a inmeyi planlıyor. Jeff Bezos'un sahibi olduğu Blue Origin’e ait New Glenn roketi ise 16 Ocak'ta ilk test uçuşunu gerçekleştirdi.
Ayrıca, NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu (JWST) verileri kullanılarak, "kozmik öğle vakti" dönemine ait 44 yeni yıldız keşfedildi. Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden bilim insanları, bu galaksideki gök cisimlerinin "kütle çekimsel mercekleme" etkisinden faydalanarak bu bulgulara ulaştılar.
Sağlık Alanındaki Gelişmeler
Van Andel Enstitüsü’nde yapılan bir araştırma, kansere yakalanma riskinin doğmadan önce gelişebileceğini ortaya koydu. Fareler üzerinde gerçekleştirilen bu çalışmada, epigenetik faktörlerin kansere yakalanma riskine etkisi üzerinde duruldu.
Hayvanlar Alemindeki Gelişmeler
Kyoto ve Akita Prefectural üniversitelerinin araştırmaları, şempanzelerin karmaşık problemleri tanıdık izleyiciler ile daha iyi çözebildiğini gösterdi. Dişi katil balina Tahlequah, ölen yavrusunu iki hafta boyunca yanında taşıdığını hatırlatıyor.
Almanya'daki Max Planck Hayvan Davranışları Enstitüsünden yapılan bir diğer çalışmada, yarasaların sıcak hava rüzgarlarını kullanarak uzun mesafeler göç edebildiği tespit edildi. Ayrıca, Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi’nden araştırmacılar, göç eden kuşların öterek diğer türlerle sosyal bağlar kurduğunu belirledi.
İnsanlık Tarihine Dair Keşifler
İngiltere'deki Francis Crick Enstitüsü’nden gelen bulgular, İskandinavların Vikinglerden önce İngiltere’ye göç ettiğini ortaya koydu. Ayrıca, Dublin Trinity College ve Bournemouth Üniversiteleri tarafından yapılan araştırmalar, İngiltere’nin Dorset bölgesindeki mezarların Demir Çağı'nda anaerkil toplulukları barındırdığını gösterdi.
Yapay Zeka Teknolojilerindeki İlerlemeler
DeepSeek'in yapay zeka aracı, ChatGPT'yi geride bırakarak ABD'nin uygulama mağazalarında en çok indirilen uygulama oldu. 10 Ocak tarihinde sunulan R1 adındaki açık kaynak kodlu model, Amerikan OpenAI’ın geliştirdiği ChatGPT’den daha fazla indirildi. Ayrıca, Alibaba da yapay zeka modeli Qwen 2.5 ile DeepSeek V3'ten daha iyi bir versiyonunu piyasaya sürdüğünü iddia etti.