Satala'da 150 Yıl Sonra İsis Büstü Ortaya Çıktı
GÜMÜŞHANE (İHA) – Gümüşhane'nin Kelkit ilçesine bağlı Sadak Köyü sınırlarındaki Satala Antik Kentindeki kazı çalışmalarında, Mısır tanrıçası İsis'e ait bir büst gün ışığına çıkarıldı. Eser, 1872'de kaçırılarak British Museum'a götürülen Afrodit büstü'nden sonra Satala'da yasal kazılarla bulunan ilk büst olma özelliğini taşıyor.
Antik kentte hem kastrum hem de nekropol alanlarında yürütülen çalışmalarda bu yıl mezarlık bölgesinde önemli bir buluntuya rastlandı. Yaklaşık 20 santimetre uzunluğundaki İsis büstü, bir lejyon mezarlığında açığa çıkarıldı. Eserin restorasyonunun tamamlanmasının ardından Gümüşhane Müzesi'nde sergileneceği bildirildi.
‘‘Bu keşif uluslararası arkeoloji çevrelerinde ses getirdi’’
Kazı başkanı Dr. Öğr. Üyesi Elif Yavuz Çakmur, 2025 yılı kazılarında hem kastrum hem de nekropol alanlarında yürütülen çalışmalar sırasında ekiplerin sürpriz bir buluntuyla karşılaştığını belirtti. İlk incelemelerde Mitra ihtimali üzerinde durulduğunu, ancak detaylı ikonografik değerlendirme sonucunda eserin İsis'e ait olduğunun tespit edildiğini söyledi. Çakmur, lejyonerlerin çoğunlukla Yunan-Roma tanrılarına taptığının bilindiğini, doğulu bir tanrıçaya ait somut bu buluntunun ise birlik içindeki inanç çeşitliliğine dair önemli kanıt sunduğunu vurguladı.
‘‘150 yıl sonra yasal kazıyla çıkarılan ilk büst’’
Dr. Öğr. Üyesi Çakmur, İsis büstünün 150 yıl aradan sonra Satala'da yasal yollarla bulunan ilk büst olduğuna dikkat çekti. Antik kaynaklarda lejyonerlerin doğulu tanrılara yöneldiğine dair ifadeler bulunduğunu, ancak Satala'da şimdiye kadar elle tutulur bir kanıt elde edilmediğini; bu büstün ise bilimsel açıdan ayrı bir önem taşıdığını söyledi. Ayrıca 1872'de kaçırılan Afrodit büstüyle bilinen Satala'da yasal kazılarla bir büstün gün yüzüne çıkmasının, bölgenin tarihî değerini yeniden gösterdiğini aktardı.
Çakmur, restorasyon süreci devam eden büstün kaide ve formunun çiçek kaliksinden yukarı doğru yükselen bir yapıda olduğunu, taht biçimli tacın bir kısmının eksik olduğunu ancak İsis'in simgesi olan "İsis düğümü"nün büst üzerinde açıkça görülebildiğini belirtti. Restorasyon tamamlandığında ayrıntıların bilimsel olarak değerlendirileceğini ve buluntunun uluslararası yayınlarla duyurulmasının planlandığını ifade etti.
Bu yeni keşif, Satala kazılarının gelecekte de yeni buluntulara kapı aralayacağına dair beklentiyi güçlendirirken, bölgeden çıkan eserlerin artık Gümüşhane Kent Müzesi'nde korunup sergileneceği bildirildi.
GÜMÜŞHANE’NİN KELKİT İLÇESİNDEKİ SATALA ANTİK KENTİ’NDE YÜRÜTÜLEN KAZI ÇALIŞMALARINDA, MISIR TANRIÇASI İSİS’E AİT OLDUĞU BELİRLENEN BÜST ORTAYA ÇIKARILDI.
