SGK'dan 1800 ve 3600 günle erken emeklilik formülü
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatında, prim gün sayısını tamamlayamayan sigortalılar için kritik ayrıntılar ortaya çıktı. 1800 ve 3600 gün prim esasına dayanan uygulamalar, malulen ve engelli çalışanlar ile anneler için erken emeklilik kapılarını aralıyor.
1800 gün: %60 çalışma gücü kaybı ile malulen emeklilik
Malulen emeklilik hakkı, sigortalının çalışma hayatı sırasında gelişen ciddi sağlık sorunları veya iş kazası sonucu veriliyor. Burada belirleyici olan, SGK tarafından yetkilendirilen sağlık kurullarının sigortalının çalışma gücünü veya meslekte kazanma gücünü en az %60 oranında kaybettiğini tespit etmesi.
Bu tespitin ardından aranan şartlar arasında 10 yıllık sigortalılık süresi ve toplam 1800 gün prim ödemesi (5 yıl) bulunuyor. Ancak sigortalı başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul ise, 10 yıllık sigortalılık şartı kaldırılıyor ve 1800 gün prim yeterli sayılıyor.
3600 gün: %40 raporu olanlara erken emeklilik fırsatı
Engelli emekliliği, malulen emeklilikten farklı kriterlerle değerlendiriliyor. Bu haktan yararlanabilmek için sigortalının işe başlamadan önce veya işe başladıktan sonra ortaya çıkan bir engellilik durumunun bulunması gerekiyor. Kritik eşik, %40 ve üzeri çalışma gücü kaybı olarak belirtiliyor.
%40 ve üzeri engelli raporu bulunan ve bu durumu vergi indirimi belgesi ile SGK'ya belgeleyen sigortalılar, yaş şartına bakılmaksızın kademeli sistemle emekli olabiliyor. Sistemde, sigortalının işe giriş tarihi ve engel oranına göre değişen koşullarla 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim gibi erken emeklilik seçenekleri sunuluyor. Engel oranı arttıkça gereken prim gün sayısı ve sigortalılık süresi daha da azalabiliyor.
Annelere özel prim avantajı: Doğum borçlanması
SGK, sigortalı annelere doğum borçlanması imkânı tanıyor. Sigortalı anne, doğum tarihinden sonraki iki yıllık süre içinde (çocuğun yaşaması kaydıyla) çalışmadığı günleri borçlanabiliyor; bu hak 3 çocuğa kadar veriliyor.
Her çocuk için 720 gün borçlanma yapılabiliyor; üç çocuk için toplam 2160 gün (6 yıl) prim kazanılabiliyor. Bu ek primler, eksik prim günlerini tamamlamak veya emeklilik yaşını geriye çekmek için önemli rol oynuyor.
SGK mevzuatındaki bu düzenlemeler, prim ve sağlık şartlarına bağlı olarak milyonlarca çalışanın emeklilik planlarını yeniden şekillendirebilecek nitelikte. Hak sahiplerinin, belgelerini ve sağlık raporlarını hazır tutarak başvuru süreçlerini takip etmeleri gerekiyor.
