Yusuf Tekin: "Meslek 5.0" ile Mesleki Eğitimde Zihniyet Değişimi

Yusuf Tekin: "Meslek 5.0" ile Mesleki Eğitimde Zihniyet Değişimi Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Pullman Otel’in konferans salonunda düzenlenen "Türkiye Yüzyılı Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi"nde mesleki eğitimin dönüşümünü vurguladı. Tekin, "Meslek 5.0 bir zihniyet değişimini temsil etmektedir" diyerek yeni yaklaşımın kapsamını anlattı. Zirvede Yapılan Açıklamalar Tekin, küresel teknolojik dönüşümün eğitim sistemini yeniden ele almayı zorunlu kıldığına dikkat çekti. Konuşmasında, "Yapay zekâdan dijital üretim teknolojilerine kadar pek çok alandaki gelişme, mesleki ve teknik eğitimin yönünü doğrudan etkilerken; geleceğin mesleklerine hazırlanmak için yeni bir yaklaşım ihtiyacını ortaya çıkardı. Bakanlık olarak bu değişimleri yakından takip ediyoruz. Türkiye’nin genç nüfusunu dijital çağın gerektirdiği becerilerle donatmak için kapsamlı bir dönüşüm programı yürütüyoruz. Bu kapsamda bugün, ülkemiz adına önemli bir eşiği temsil eden yeni bir yaklaşımı sizlerle paylaşmak istiyorum. Tam da bu noktada, ’Meslek 5.0’ın, birkaç teknolojik düzenleme veya dijital modülle sınırlı bir model olmadığının altını çizmek isterim. Bu model; sanayinin dönüşümünü, iş gücü talebini, üretim süreçlerindeki otomasyon seviyesini, yapay zekâ tabanlı karar mekanizmalarını ve insan becerilerinin insan merkezli yeni konumunu birlikte okuyan bütüncül bir çerçevedir. Artık mesele, gençlere bir meslek öğretmekten çok daha geniş bir anlam taşımaktadır. Maksadımız öğrencilerimizin makineyle birlikte çalışabilen, veriyi okuyabilen, süreçleri analiz edebilen ve teknoloji karşısında ezilmeyen bir mesleki kimlik geliştirmesini sağlamaktır. Bu doğrultuda üretimin yeni dilini bilen, dijital akışları kavrayan, problem çözme refleksi güçlü bir öğrenci profilini merkeze alıyoruz. Bu dönüşüm, mesleki eğitimi hem içerik hem de konum açısından yeniden düşünmeyi zorunlu kılıyor. Robotik otomasyonun, dijital ikizlerin, sensör temelli üretim hatlarının ve yapay zekâ destekli kontrol sistemlerinin hızla yaygınlaştığı bir dönemde gençlerimizin; teknik beceri, düşünme becerisi, analiz yeteneği ve karar alma sorumluluğu kazanmaları kaçınılmazdır. "Meslek 5.0" tam da bu nedenle bir zihniyet değişimini temsil etmektedir: Öğrenciyi pasif bir uygulayıcı olmaktan çıkarıp, üretim süreçlerinin aktif bir parçası, hatta gerektiğinde yönlendiricisi hâline getiren bir anlayışı esas alıyor. Bu bakış açısı, Türkiye’nin küresel rekabet gücünü doğrudan etkileyen bir nitelik artışının kapısını da aralamaktadır. Ülkemizin üretim kapasitesini ve teknolojik atılımını büyüten stratejik bir dönüşümü ifade etmektedir" ifadelerini kullandı. Mesleki ve Teknik Eğitimde Güncel Veriler Tekin, mesleki ve teknik eğitim öğretim verilerini paylaşarak sistemin büyüdüğünü belirtti: "2024-2025 eğitim öğretim yılı itibarıyla toplam 3 bin 954 okulumuz var. Bu okullarda okuyan 1 milyon 536 bin 242 öğrencimiz var. Bu öğrencilerimiz dışında 408 mesleki eğitim merkezimizde 420 bin öğrencimiz var. Totalde baktığımızda mesleki ve teknik eğitimdeki zorunlu eğitim çağındaki öğrencilerimizin toplam ortaöğretim öğrencilerine oranı yaklaşık yüzde 40. TÜİK 2025 yılı ikinci çeyrek verilerine göre meslek lisesi mezunlarının istihdam oranı yüzde 60,3 seviyesine ulaşmıştır. 1997-2003 döneminde 28 Şubat düzenlemelerinin etkisiyle ortaöğretim içinde mesleki eğitimin payı yaklaşık yüzde 17 seviyelerine düşmüştü. Bugün bu oran yüzde 40’a ulaştı; sistem yeniden ayağa kalktı." Tekin, ayrıca yerleştirme eğilimlerine dikkat çekti: "2025 LGS ilk yerleştirme sonuçları da bu eğilimi desteklemektedir. Mesleki ve teknik Anadolu liselerine hem birinci tercih oranlarında hem de %5’lik başarı diliminden gelen öğrenci oranlarında belirgin bir artış görülmüştür. Yerel yerleştirmelerde 2023’te yüzde 39,40 olan tercih oranı 2025’te yüzde 43,91e yükselmiştir." Beceri Geliştirme ve Erken Yönlendirme Mesleki eğitimin tercih edilirliğinin artmasının önemine vurgu yapan Tekin, erken yönlendirme ve beceri kazandırma programlarını anlattı: "Herkesin üniversite mezunu olmasının zorunlu olmadığı gerçeğini dikkate alıyoruz. Öğrencilerin istidat ve ilgi alanlarının erken yaşlarda tespit edilmesinin önemini biliyoruz. Üniversitenin tüm öğrenciler için tek seçenek olmadığını ve mesleki becerilerin erken yaşta kazandırılmasının hem öğrencilerimizin bireysel gelişimine hem de sektörün ihtiyaçlarına önemli katkı sağlayacağını değerlendiriyoruz. Bu doğrultuda, erken tanışma ve beceri kazanımı amacıyla hayata geçirilen 'Beceri Geliştirme Programı' mesleki eğitimin yeni uygulamaları arasında yer almaktadır." Tekin, programın yaygınlaşmasına ilişkin verileri paylaştı: "İlk olarak 19 ilde 272 okulda başlatılan bu program, bugün 81 ile yaygınlaştırıldı ve 16 alanda 170 modüler kurs uygulanmaktadır. Ayrıca ortaokul çağındaki öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini tanımalarına imkân veren sistemli bir yönlendirme yapısı oluşturmak için 18 ilde 20 meslek ortaokulu açtığımızı da burada memnuniyetle dile getirmek istiyorum." Tekin, zirvenin mesleki eğitimin teori ve pratiğini uyumlu hale getirme hedefinde kritik bir rol oynadığını belirterek, katılımcılara iş birliği çağrısında bulundu. MİLLÎ EĞİTİM BAKANI YUSUF TEKİN, PULLMAN OTEL’İN KONFERANS SALONUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN "TÜRKİYE YÜZYILI MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİM ZİRVESİ" PROGRAMINDA KONUŞTU

Yusuf Tekin: "Meslek 5.0" ile Mesleki Eğitimde Zihniyet Değişimi

Bakan Yusuf Tekin, "Meslek 5.0" ile mesleki eğitimin zihniyet değişimi yaşayacağını; öğrencilerin üretimin aktif parçası haline getirileceğini ve kapasitenin artırılacağını açıkladı.