DepremBİS: Türkiye genelinde fay ve zemin verileri ücretsiz ve interaktif
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEUN) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu tarafından geliştirilen DepremBİS, Türkiye genelindeki fay hatları ve zemin yapısına ilişkin deprem verilerini internet tabanlı ve interaktif bir platformda sunuyor.
Platform ve amaç
Geçen yıl sosyal sorumluluk projesi kapsamında hayata geçirilen deprembis.com.tr adresli platformun hedefi, vatandaşların yaşadıkları bölgelerle ilgili faylar, zemin özellikleri ve muhtemel hasarlar hakkında sağlıklı ve açık bilgiye kolay erişimini sağlamaktır.
Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, konuyla ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı: "Vatandaşlarımız yaşadıkları yerlerdeki fayların varlığı, bu fayların üretebileceği depremlerin büyüklüğü, oturdukları bölgenin zemini ve muhtemel bir depremde ne tür hasarlarla karşılaşabilecekleri konusunda açık platformlara erişemiyor." Bu eksikliğin giderilmesi amacıyla DepremBİS geliştirildi ve platformun temel hedefinin deprem farkındalığını artırmak olduğu vurgulandı.
Nasıl çalışıyor?
DepremBİS'te hem fay hatları hem de zemin özellikleri aynı sistemde görüntülenebiliyor. Platformda iki ayrı sorgulama alanı bulunuyor. Zemin sorgulamasında yapıların bulunduğu noktaya tıklanarak zemin sertliği ve dayanım seviyesi öğrenilebiliyor; fay sorgulamasında ise her bir fayın üretebileceği deprem büyüklüğü görüntülenebiliyor.
Kutoğlu, "Platformda vatandaşlar, bölgelerindeki fayları, bu fayların hangi büyüklükte deprem üretebileceğini ve zeminlerin dayanım durumlarını görebiliyor" diye konuştu.
Hasar hesaplamaları ve harita renkleri
Sisteme eklenen yeni bir özellikle, fayların beklenen bir deprem üretmesi durumunda oluşabilecek hasarlar da hesaplanıyor. Kutoğlu şu bilgileri paylaştı: "Fayın üzerine tıkladıklarında, beklenen depremin hangi bölgelerde ne düzeyde hasar oluşturabileceğini renklendirilmiş harita üzerinde görebiliyorlar. Ayrıca depremin hangi alanlarda hissedileceği de harita üzerinden izlenebiliyor."
Harita üzerindeki renklerin anlamı şu şekilde açıklandı: mavi — sarsıntının hafif hissedileceği ve hasar beklenmeyen alanlar; sarı — orta düzey hasar oluşabilecek bölgeler; kırmızı — şiddetli sarsıntı ve ağır hasar beklenen alanlar.
Hesaplamalar ve erişim
DepremBİS'te şu ana kadar yaklaşık 50 fay hattı için hasar hesaplamaları tamamlandı. Bu faylar harita üzerinde turuncu renkle gösteriliyor. Kutoğlu, "Hesaplamalar devam ediyor. Bilgileri tamamlanan faylar siyah renkten turuncuya dönecek ve tıklanabilir hale gelecek" dedi.
Sistem üzerinden verilen bir örnekte Marmara’nın güneyinde Gemlik’ten deniz içine uzandığı ve Bandırma yönünde devam ettiği değerlendirilen bir fay hattının yaklaşık 7 büyüklüğü civarında deprem üretebileceği, depremin nerede hissedileceği ve hangi bölgelerde ne düzeyde hasar oluşacağı sistem üzerinden izlenebildiği belirtildi.
DepremBİS tamamen ücretsiz olarak hizmet veriyor. Platforma üye olan kullanıcılar, Türkiye genelindeki fay hatlarını, zemin özelliklerini ve muhtemel hasar seviyelerini çevrim içi olarak sorgulayabiliyor.
ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ (BEUN) MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. ŞENOL HAKAN KUTOĞLU TARAFINDAN, TÜRKİYE GENELİNDEKİ FAY HATLARI VE ZEMİN YAPISINA İLİŞKİN DEPREM VERİLERİNİ GÖSTEREN İNTERNET TABANLI VE İNTERAKTİF DEPREMBİS UYGULAMASI GELİŞTİRİLDİ.
