Çöp Evlerin Altındaki Gizli Tehlike: İstifçilik Uyarısı
VM Medical Park Kocaeli Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Ece Çalışkan, kişilerin "atarsa başına kötü bir şey geleceği" korkusuyla eşyalarından kopamadığı istifçilik davranışının, tedavi edilmediğinde yaşamı tehdit eden boyutlara ulaşabileceğine dikkat çekti.
İstifçilik nedir, nasıl başlar?
Toplumda sıkça "biriktirme merakı" olarak görülen davranış, ilerleyen evrelerde yaşam alanlarını çöp eve dönüştürebiliyor. Uzmanlar, bu sürecin genellikle Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ile ilişkili olduğunu ve nesnelere aşırı anlam yüklenmesiyle başladığını belirtiyor.
Çalışkan, süreci şöyle özetliyor: "İstifçilik davranışı, OKB’nin bir davranış şekli olarak karşımıza çıkar. Kişi, anlam yüklediği nesneleri ya da batıl ve büyüsel inançlarla saklayabilir. Attığında başına bir şey geleceğini düşünebiliyor ya da o nesneyle ilgili bir sorumluluk duygusu oluşacağı düşüncesiyle bu davranışı sürdürebilir."
Çöp evler patolojik düzeyi gösteriyor
Uzman, istifçiliğin her zaman aynı düzeyde görülmediğini vurgulayarak, daha makul koleksiyonların her zaman patolojik kabul edilmediğini söyledi. Ancak çöp evlerin istifçilikte en ileri ve tedavi gerektiren patolojik tablonun göstergesi olduğuna dikkat çekti.
Çalışkan, "Çöp evler, istifçilikte en sık rastladığımız ve artık çok ileri düzeyde patolojik olan durumlardır. Daha makul ve kişinin işlevselliğini bozmayacak koleksiyonlar ise her zaman patolojik kabul edilmez. Ancak çöp evler, istifçilik davranışının ciddi ve tedavi gerektiren sonucudur" ifadelerini kullandı.
Tedavi ve yakınların rolü
Patolojik düzeydeki istifçiliğin yalnızca nesneleri kaldırmakla çözülemeyeceğini belirten Çalışkan, altta yatan psikolojik süreçlerin ele alınmasının zorunlu olduğunu söyledi: "Sadece istiflenen eşyaları ortadan kaldırmak ya da üzerine gitmek yeterli olmaz. Altta yatan psikolojik süreçlerin ele alınması gerekir."
Çalışkan, ayrıca yakınlara çağrıda bulunarak şunları ekledi: "OKB, dünyada kişinin işlevselliğini bozan temel ruhsal hastalıklar arasında yer alıyor. Eğer bir kişi, yakınının böyle bir durumda olduğunu gözlemliyorsa, mutlaka ruhsal yardım için başvurmasını öneririm."
Önemli: İstifçilik davranışı, erken tanı ve profesyonel müdahale ile yönetilebilir. Çöp evler görüldüğünde temizlik yerine ruhsal destek aranması hayati önem taşıyor.
UZMAN KLİNİK PSİKOLOG ECE ÇALIŞKAN
