Irak'ta hurma hasadı başladı
HAYDAR KARAALP - Irak'ta sıcaklıkların artmasıyla birlikte hurma hasadı başladı. Hasat sabah 04.00'te başlayıp öğle saatlerine kadar devam ediyor; toplanan hurmalar pazarlara gönderilerek satışa sunuluyor.
Diyala'da hurma üreticisi Adnan Abbas, babasından devraldığı bahçede çocukluğundan beri bu işle uğraştığını anlattı. Abbas, hurmanın olgunlaşma ve toplanma sürecini şöyle aktardı: "Hurma mevsimi kış aylarından başlar. Kış ayında toprağı temizleriz ve palmiye işçiliğine başlarız. Palmiye ağaçlarını mart ayında ise aşılamaya başlarız. Haziran ayında hurma salkımını taşıyan dalı veya sapını aşağıya çekeriz. Bu dallar ağustos ayından itibaren koparılmaya veya toplanmaya hazır hale gelir."
Abbas, Irak'ta onlarca hurma çeşidi bulunduğunu belirterek en önemli çeşitleri Barhi, Breym, Cozi, Coz es-Semave, Hıyaret Hit, Mektul ve Bilge olarak sıraladı. Diyala'nın hurmayla meşhur olduğunu ve bölgede 150 yıllık hurma ağaçlarının bulunduğunu vurguladı.
Hasadın bu yıl geçen yıla göre daha verimli olduğunu söyleyen Abbas, bunun palmiyelere gösterilen bakım ve özenle ilişkili olduğunu ifade etti. Abbas ayrıca bazı ağaçlardan yaklaşık 400 kilo hurma alındığını ve hurma fiyatlarının çeşide göre değiştiğini aktardı.
Abbas, geçmişte hacı adaylarının tercihine de değinerek, "Eskiden hacca giderken buradan geçen Türk hacı adayları 'Makkavi' çeşidi hurmayı seviyordu. Her yıl gelen hacı adayları özellikle bu hurma çeşidini arayıp alırdı." dedi.
Hurma yetiştiricisi Rabah Tayir, müşterilerinin ağırlıklı olarak kuzey şehirlerinden geldiğini ve zaman zaman Türk müşterilerin de hurma satın aldığını belirtti.
Basralı hurma palmiyesi sahibi Cevad Kazım, Basra'da nehir suyunun tuzlu olmasına dikkat çekerek sudaki tuz miktarının artması, toz fırtınaları ve aşırı sıcakların hurma ağaçlarının kurumasına yol açabileceğini söyledi. Kazım, pazarda fiyatı uygun olan "Çipçap" isimli hurma çeşidinin daha çok hurma pekmezinde kullanıldığını anlattı.
Tarım Bakanlığı hedefi ve geçmiş rakamlar
Irak Tarım Bakanlığı Sözcüsü Muhammed Huzayi, hurma palmiyesi ekiminde nitelikli bir sıçrama yaşandığını ve ilk kez ileri doku kültürü tekniğiyle lüks hurma türlerinin ekildiğini belirtti. Huzayi, bakanlığın önümüzdeki yıllarda palmiye ağaçlarının sayısını 30 milyona çıkarmayı hedeflediğini, mevcut sayının ise 22 milyonu aştığını ifade etti. Irak'taki hurma palmiyesi sayısının 1980'lerde Irak-İran savaşı öncesinde 32 milyon olduğu, ancak 2010 yılından sonra bu sayının 11 milyona kadar düştüğü belirtiliyor.
Irak'ta sıcaklıkların artmasıyla birlikte hurma hasadına başlandı. Ülkenin doğusundaki Diyala şehrinde, sabahın erken saatlerinde başlayan ve öğle saatlerine kadar devam eden hasat işleminden sonra toplanan hurmalar, pazarlara gönderilerek satışa çıkarılıyor.
