Gençlerde ani ölümler artışı Kovid-19 kaynaklı damar hasarıyla ilişkilendiriliyor
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, pandemi sonrasında genç yaşta görülen ani ölüm vakalarında artış tespit ettiklerini belirtti. Özkaya, bu artışın nedeninin Kovid-19 virüsünün damarlarda oluşturduğu kalıcı hasar olduğunu vurguladı.
Kılcal damar hasarı ve endotelit
Prof. Dr. Özkaya, pandemi boyunca takip ettikleri binlerce hastada damar iç yüzeyi hasarı yani endotelit saptadıklarını ve bunun ani ölümleri tetiklediğini ifade etti. Özkaya, Avrupa Kalp Dergisi verilerinin de bu durumu "Kovid-19 sonrası damar yaşlanmasının hızlanması" olarak tanımladığını belirtti.
Virüsün etkisi: Damar yaşı takvim yaşından ileri
Özkaya, Kovid-19’u geçirenlerde damar yaşının takvim yaşından daha yaşlı hale geldiğini ve bunun bazı kişilerde 5 yıllık yaşlanmaya eşdeğer olduğunu aktardı. Bu değişimin özellikle kılcal damar düzeyinde ciddi işlev bozukluklarına yol açtığını söyledi.
Aşılar suçlu değil, aksine koruyucu
Gençlerdeki ani ölümlerin nedeni olarak aşıları işaret etmenin yanlış olduğunu belirten Özkaya, "Ani ölümlerin sebebi Kovid-19 aşıları değil, virüsün damar yapısına verdiği hasardır. Aşılar hastalık şiddetini ve damar içi hasarı azaltarak koruyucu rol oynamaktadır" dedi.
Spor ve egzersiz sonrası artan risk
Özkaya'ya göre Kovid-19 geçirmiş ve pandemi öncesi yaptığı ağır sporları aynı şekilde sürdüren gençlerde yoğun egzersiz sırasında ani kalp krizleri görülebiliyor. Bunun nedeni, Kovid-19 sonrası kalp ve akciğer kılcal damarlarındaki hasar yüzünden yeterli oksijenlenmenin sağlanamaması; bu durumun nadiren de olsa ani ölüme kadar varabildiği ifade edildi.
Damar yaşlanması ölçülebilir ve büyük oranda geri döndürülebilir
Özkaya, Kovid-19 sonrası yalnızca kısa vadeli komplikasyonlara değil, uzun vadeli damar yaşlanmasına da dikkat çekti. Ancak bu hasarın tamamen kalıcı olmadığını vurgulayarak, "Bazı vasküler bozukluklar zaman içinde kısmen geri dönebiliyor. Yaşam tarzı düzenlemeleri, kan basıncının kontrolü, kalbi aşırı zorlayan egzersizlerden kaçınma ve uygun ilaç tedavileriyle bu süreç yavaşlatılabilir" dedi.
Özetle, uzmanlar Kovid-19 sonrası damar sağlığına dikkat edilmesini, özellikle gençlerin yoğun egzersiz öncesi sağlık taramasından geçmesini ve aşıların korunmada önemli rol oynadığını vurguluyor.
GENÇLERDE ANİ ÖLÜMLER ARTIYOR: 'NEDENİ İSE VİRÜSÜN DAMARLARDA BIRAKTIĞI HASAR"
