Mevsimsel Grip Uyarısı: TAHUD Uzmanlarından Aşı ve Korunma Çağrısı
Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Güzin Zeren Öztürk ve TAHUD Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Seçil Günher Arıca, mevsimsel grip hakkında önemli açıklamalarda bulundu. İkili, grip ile soğuk algınlığının farklı hastalıklar olduğunu vurgulayarak toplumun korunmasında aşının rolüne dikkat çekti.
Gripin küresel boyutu ve risk grubunun önemi
Mevsimsel grip her yıl dünya genelinde milyonlarca kişiyi etkileyen ciddi bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, grip salgınları yılda 3-5 milyon ağır vaka ve 290 bin-650 bin solunum yolu hastalığına bağlı ölüme yol açabiliyor. Vakaların çoğu hafif-orta şiddette seyrederken; 65 yaş üstü bireyler, kronik kalp-akciğer hastalıkları, diyabet gibi altta yatan rahatsızlığı olanlar, bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler, küçük çocuklar ve gebeler için influenza ciddi komplikasyon, hastaneye yatış ve ölüm riski taşıyabiliyor.
Belirtiler ve komplikasyon riski
Grip; yüksek ateş, kas ve baş ağrısı, boğaz ağrısı, kuru öksürük, burun akıntısı ve halsizlik gibi belirtilerle seyreden viral bir solunum yolu enfeksiyonudur. Basit bir nezleden farklı olarak tüm vücudu etkileyen sistemik bir hastalık olan grip, özellikle kronik hastalığı bulunan kişilerde ciddi komplikasyonlara neden olabiliyor. Bilimsel çalışmalar, grip sonrası ilk yedi gün içinde kalp krizi riskinin altı kata kadar arttığını gösteriyor.
Sezonun seyri ve erken uyarı
Prof. Dr. Seçil Günher Arıca, Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) tarafından yayımlanan 2025 45. hafta güncellemesine atıfta bulunarak, bu sezon Avrupa bölgesinde influenza aktivitesinin önceki yıllara kıyasla daha erken arttığını belirtti. Arıca okulların tam kapasite açılması, kapalı alanlarda geçirilen sürenin artması ve toplu etkinliklerin yoğunluğunun bulaşı güçlendirdiğine dikkat çekti.
Aşı: Yeni trivalan aşı ve stratejik önem
Bu sezon kullanılmaya başlanan trivalan grip aşısının, Dünya Sağlık Örgütü önerileri doğrultusunda geliştirildiği ve baskın virüs suşlarına odaklanarak antijen yükünü azalttığı, böylece bağışıklık yanıtını optimize ettiği ifade edildi. Prof. Dr. Güzin Zeren Öztürk, aşının sadece bireysel koruma sağlamadığını; aynı zamanda ekonomik açıdan da stratejik bir yatırım olduğunu vurguladı.
Ortalama bir grip vakasının 5-7 gün çalışamama ile sonuçlandığını belirten Öztürk, bunun milyonlarca iş günü kaybına ve ciddi dolaylı maliyetlere yol açtığını, geniş çaplı aşılamanın hem doğrudan sağlık giderlerini hem de dolaylı maliyetleri azaltacağını söyledi.
Öncelikli gruplar: Sağlık çalışanları, çocuklar ve gebeler
Prof. Dr. Seçil Günher Arıca, hastane ortamında bulaş zincirinin kırılmasında sağlık çalışanlarının düzenli olarak her yıl grip aşısı yaptırmasının önemini vurguladı. Çocukların aşılanmasının toplum bağışıklığını güçlendirdiğini, çünkü çocukların enfeksiyonu kolayca taşıyabildiğini ve bunun yaşlılar ile kronik hastalar için risk oluşturduğunu belirtti. Metinde yer alan verilere göre, aşı olmayan çocukların 5’te 1’i ve yetişkinlerin 10’da 1’i grip nedeniyle hastaneye yatıyor; ayrıca hastaneye yatan çocukların %75’inin daha önce kronik bir rahatsızlığı yok.
Gebelikte uygulanan grip aşısının da kritik olduğuna dikkat çeken Arıca, bu dönemde yapılan aşının bebeğe doğumdan sonraki ilk 6 aya kadar koruma sağlayabildiğini aktardı.
Aşı için doğru zaman ve uygulama önerileri
Prof. Dr. Güzin Zeren Öztürk risk grupları, sağlık çalışanları ve sık seyahat eden bireyler için şu anın aşı zamanı olduğunu, en uygun aşılama döneminin ise ekim ve kasım ayları olduğunu belirtti. Bu süre içinde uygulanan aşıların şubat-mart dönemine kadar koruyuculuk sağladığını söyledi. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü’nün "her hastane ziyareti bir aşılama fırsatıdır" vurgusuna dikkat çekildi ve grip aşısının her yıl yenilenmesi gerektiği hatırlatıldı.
TAHUD yetkilileri, özellikle risk gruplarının grip aşısını ihmal etmemesi gerektiğini, örneğin diyabetik hastalarda gribe bağlı hastaneye yatış ve vefat riskinin 5 kat daha fazla olabildiğini belirterek toplumun aşılanmasının ağır hastalık ve hastaneye yatışları azaltacağını vurguladı.
Sonuç olarak, mevsimsel grip; erken sezona dair uyarılar, risk gruplarına yönelik önlemler ve trivalan aşı uygulaması ile gündemde. Yetkililer, hem bireysel hem toplumsal koruma için aşılamanın önemini yineliyor.
TÜRKİYE AİLE HEKİMLERİ UZMANLIK DERNEĞİ (TAHUD) YÖNETİM KURULU BAŞKANI PROF. DR. GÜZİN ZEREN ÖZTÜRK VE TAHUD GENEL BAŞKAN YARDIMCISI PROF. DR. SEÇİL GÜNHER ARIC
