Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile gerçekleştirilen telefon görüşmesinde, uluslararası durum ne olursa olsun, Çin-Rusya ilişkilerinin üçüncü taraflardan bağımsız şekilde gelişmeye devam edeceğini ifade etti.
Çin Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre, iki lider, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasının 3. yıl dönümünde bir araya geldi. Şi, görüşmede, Çin-Rusya ilişkilerinin "güçlü iç dinamiğe" ve "benzersiz stratejik değere" sahip olduğunu vurgulayarak, "Uluslararası durum nasıl değişirse değişsin, Çin-Rusya ilişkileri sükunetle kendi yolunda ilerleyecek" dedi.
Şi, sözlerine devam ederek, bu ilişkilerin üçüncü bir tarafı hedef almayacağını ve bu ilişkileri bozmaya yönelik çabaların muvaffak olamayacağını belirtti. Ayrıca, iki ülkenin kalkınması ve uluslararası ilişkilere katkı sağlamak üzere bu iş birliğinin önemine dikkat çekti.
Çin lideri, Ukrayna krizinin çözümüne yönelik dört ilke önerisini de dile getirerek, Çin ve Brezilya'nın geçen yıl Küresel Güney ülkeleriyle beraber oluşturduğu "Barışın Dostları" grubunu hatırlattı. Ülkesinin, Rusya ve diğer ilgili tarafların krizin çözümüne dair olumlu çabalarını desteklediğini ifade etti.
Rusya Devlet Başkanı Putin ise, görüşme sırasında ABD ile Ukrayna'daki savaşın sonlandırılması için başlattıkları müzakerelere dair bilgi verdi. Putin, ülkesinin çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırma ve uzun dönemli sürdürülebilir bir barış sağlama kararlılığını vurguladı.
Ukrayna Krizi ve Çin’in Rolü
Çin ile ABD arasındaki jeostratejik rekabetin arttığı bir süreç içinde, Rusya-Ukrayna Savaşı, benzer sorunlarla karşılaşan Moskova ve Pekin'i yakınlaştırdı. Savaşın patlak vermesinden önce, 4 Şubat 2022 tarihinde, Putin'in Pekin’de Kış Olimpiyatları için yaptığı ziyareti takiben iki lider, "İki ülke arasındaki dostluğun limiti yoktur" şeklinde bir ortak açıklama yapmıştı. Bu, Pekin'in savaştan haberdar olduğu ve dolaylı onay verdiği düşüncesini pekiştirmişti.
Çin, Avrupa ile Rusya arasındaki ilişkilerdeki kısıtlamalardan dolayı ticaretini yönlendirmiş, savaş sonrası iki ülke arasındaki ticaret hacminin arttığını gözlemlemiştir. ABD ve Avrupa, Çin'in Rusya'ya askeri yardım sağlamaması yönünde uyarıda bulunsa da Pekin, doğrudan silah satışı yapmamakla beraber, askeri tatbikatlar gibi eğitici işbirliklerini sürdürmüştür.
Çin, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın birinci yıl dönümünde, krizin siyasi çözümü için bir 12 maddelik tutum belgesi açıklamış, bu belgede gerginliklerin aşamalı olarak azaltılması gerektiğini belirtmiştir. Ancak bu öneriler, Ukrayna tarafından kabul edilmemiştir.
Barışın Dostları
Çin, daha sonra Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona ermesi için "Barışın Dostları" grubunu oluşturdu. 17 Küresel Güney ülkesini kapsayan bu grup, 2024 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında, Çin ve Brezilya'nın liderliğinde kurulmuştur. Grup, dışişleri bakanları düzeyinde yaptığı toplantılarda, savaşın siyasi ve diplomatik yöntemlerle sonlandırılması çağrısında bulunmuş, kalıcı barış için tüm taraflarla diyalog kurulması gerektiğinin altını çizmiştir.
