Eğitim, her bireyin doğuştan sahip olduğu temel bir haktır. Ancak bazı bireyler, fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal veya öğrenme açısından farklılıklar gösterirler. Bu farklılıklar, bireylerin eğitim sürecinde zorluklar yaşamalarına ve akranlarından geri kalma riski taşımalarına neden olabilir. Bu bireylerin eğitim ihtiyaçlarını karşılamak ve onlara eşit fırsatlar sunmak için özel eğitim hizmetleri verilir. Peki özel eğitimin temel ilkeleri nelerdir?
ÖZEL EĞİTİMİN TEMEL İLKELERİ NELERDİR?
Özel eğitim, özel gereksinimi olan bireylerin eğitim ihtiyaçları, yeterlilikleri, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda kapasitelerini en üst düzeyde kullanmaları, üst öğrenime, meslek hayatına ve toplumsal yaşama hazırlanmalarını amaçlar. Özel eğitim hizmetlerinin verilmesinde şu temel ilkeler gözetilir:
* Özel eğitim gerektiren tüm bireyler, ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri doğrultusunda ve ölçüsünde özel eğitim hizmetlerinden yararlandırılır.
* Özel eğitime erken başlamak esastır.
* Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden mümkün olduğu kadar ayırmadan planlanır ve yürütülür.
* Özel eğitim gerektiren bireylerin, eğitsel performansları dikkate alınarak, amaç, muhteva ve öğretim süreçlerinde uyarlamalar yapılarak diğer bireylerle birlikte eğitilmelerine öncelik verilir.
* Özel eğitim gerektiren bireylerin her tür ve kademedeki eğitimlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi için her türlü rehabilitasyonlarını sağlayacak kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılır.
* Özel eğitim gerektiren bireyler için bireyselleştirilmiş eğitim planı geliştirilmesi ve eğitim programlarının bireyselleştirilerek uygulanması esastır.
* Ailelerin, özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif katılmalarının sağlanması esastır.
* Özel eğitim politikalarının geliştirilmesinde, özel eğitim gerektiren bireylerin örgütlerinin görüşlerine önem verilir.
* Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireylerin toplumla etkileşim ve karşılıklı uyum sağlama sürecini kapsayacak şekilde planlanır.
ÖZEL EĞİTİMİN FAYDALARI NELERDİR?
Özel eğitim, özel gereksinimi olan bireylerin eğitim sürecinde karşılaştıkları zorlukları aşmalarına, potansiyellerini ortaya çıkarmalarına, kendilerine güvenmelerine, bağımsızlık kazanmalarına, sosyal beceriler geliştirmelerine ve topluma katkı sağlayacak bireyler olmalarına yardımcı olur. Özel eğitim, aynı zamanda toplumun da farklılıklara saygı duymasını, eşitlik bilincini, hoşgörüyü, yardımlaşmayı ve demokratik değerleri geliştirmesine katkı sunar.
Özel eğitim kaynaştırma sınıfları olarak da bilinir ve özel gereksinimli çocuklara yöneliktir.
ÖZEL EĞİTİM KAYNAŞTIRMA SINIFLARININ AMAÇLARI NELERDİR?
Özel eğitim kaynaştırma sınıfları, özel gereksinimi olan çocukların normal gelişim gösteren akranları ile birlikte normal sınıflarda eğitim görmelerine olanak sağlayan sınıflardır. Amaçları ise şunlardır:
* Özel gereksinimi olan çocukların akademik, sosyal, duygusal ve fiziksel gelişimlerini desteklemek.
* Özel gereksinimi olan çocukların bireysel özelliklerine, öğrenme ihtiyaçlarına ve becerilerine uygun bir eğitim programı sunmak.
* Özel gereksinimi olan çocukların yetersizliği olmayan akranlarını model alarak öğrenmelerine, onlarla arkadaşlık kurmalarına, bazı etkinlikleri birlikte yapmalarına ve toplumsal yaşamın içine daha kolay katılmalarına fırsat yaratmak.
* Yetersizliği olmayan çocukların da özel gereksinimi olan akranlarını tanımalarına, bireysel farklılıkları anlamalarına ve toplum yaşamında her an karşılaşabilecekleri bu bireylere karşı olumlu tutum geliştirmelerine olanak sağlamak.
Özel eğitim, özel gereksinimi olan bireylerin eğitim haklarını koruyan ve onların topluma uyum sağlamalarını kolaylaştıran bir eğitim türüdür. Özel eğitim, farklılıklara saygı, eşitliğe destek ve toplumsal bütünleşme anlayışını yansıtır. Özel eğitim, hem özel gereksinimi olan bireylerin hem de toplumun yararınadır.
ÖZEL EĞİTİMDE ERKEN MÜDAHALENİN ÖNEMİ NEDİR?
Erken müdahale, özel gereksinimi olan çocukların doğumdan itibaren veya sorunun fark edildiği andan itibaren eğitim ve destek hizmetlerinden yararlandırılmasıdır. Erken müdahalenin önemi, bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.
Erken Müdahale: Özel Gereksinimi Olan Çocukların Gelişimini Hızlandırır
Erken müdahale sayesinde, özel gereksinimi olan çocukların öğrenme, iletişim, sosyal ve duygusal becerileri gelişir, potansiyelleri ortaya çıkar, kendilerine güvenleri artar, bağımsızlık kazanırlar ve topluma katkı sağlayacak bireyler olurlar. Erken müdahale, aynı zamanda ailelere de fayda sağlar.
Aileler, çocuklarının gelişimini takip eder, onlara nasıl destek olacaklarını öğrenir, kaygı ve streslerini azaltır, diğer ailelerle iletişim kurar ve çocukları için en uygun eğitim ortamını seçerler. Erken müdahale, özel gereksinimi olan çocukların yaşam kalitesini yükseltir ve toplumsal bütünleşmeyi sağlar. Erken müdahale, hem çocukların hem de ailelerin yararınadır.
