9 Bin Yıllık Zeyrek: Geleneksel Karışım Sivas'ta Yeniden Öne Çıkıyor
Tarihi asırlar öncesine dayanan zeyrek, yüksek omega-3 ve lif içeriğiyle kış aylarının vazgeçilmezi haline geldi. Geçmişte tıbbi amaçla da kullanılan bu geleneksel karışım, bağışıklık sistemi ve kalp-damar sağlığına katkılarıyla dikkat çekiyor.
Üretim ve Hazırlanış
Sivas'ta esnaflık yapan Abdurrahman Şakir Özel, halk arasında 'zeyrek' olarak bilinen ve keten tohumu ile hazırlanan karışımın her geçen yıl daha fazla ilgi gördüğünü aktardı. Özel, zeyreğin üretim sürecini şu sözlerle anlattı:
"Ham maddesi tarlalarda ekilir, değirmende öğütülür, kavrulur ve karışım yapılır. Orijinalinde tuzsuz yağ eritilir, sıcak yağda zeyrek katılır ve ardından süzme bal ya da pekmezle karıştırılır.
Özel, özellikle kahvaltıda tüketildiğini, tok tuttuğunu ve Ramazan'da sahurun vazgeçilmezi olduğunu belirtti.
Sağlık ve Kullanım Alanları
Özel, zeyreğin omega-3 kaynağı olması nedeniyle özellikle beyin fonksiyonlarını desteklediğini söyledi. Özel'in ifadeleri şöyle:
"İlk defa tanışanlar 'Ölüm ile bu neye yarar?' diye soruyor. Ben de 'Ölümden başka her şeye iyi geliyor' diyorum. Kitap okurken dikkati artırıyor, öğrenciler için çok faydalı. İsviçre'deki arkadaşım eczanelerde satıldığını bile gördüğünü söyledi."
Geçmişten günümüze hem besin hem de tıbbi amaçla kullanılan zeyrek, özellikle çocuklar ve öğrenciler için öneriliyor; tok tutması nedeniyle öğün atlatmayı engellediği vurgulanıyor.
Bölgesel Yayılım ve Tarihsel Köken
Özel, zeyreğin Sivas genelinde, özellikle Şarkışla, Yıldızeli ve Sivas merkez köyleri'nde yoğun olarak ekildiğini, kış mevsiminde tüketimin daha da arttığını belirtti. Tarihi 9 bin yıl öncesine dayanan zeyreğin geçmişte su değirmenlerinde en son işlenen ürün olduğuna dikkat çekildi.
Özel sözlerini şöyle tamamladı: "Müthiş bir lezzet, tok tutar ve öğün atlatır. Çocukların ve öğrencilerin mutlaka tüketmesi gerekiyor. Çerkez çikolatası olarak da bilinir, çocuklara yedirilir ve çok verim alınır."
TARİHİ 9 BİN YIL ÖNCESİNE DAYANAN ZEYREK, YÜKSEK OMEGA 3 İÇERİĞİYLE SİVAS’TA SOFRALARIN VAZGEÇİLMEZİ OLUYOR.
