Çekirdek Aile Küçülüyor, Yalnız Yaşam Artıyor
Türkiye’de aile yapısında son yıllarda belirgin bir dönüşüm yaşanıyor. Geniş aile yapılanmalarının yerini küçülen çekirdek aile yapıları alırken, birçok kişi evlilik yerine tek başına yaşamayı tercih ediyor.
Prof. Dr. Vehbi Ünal'ın Değerlendirmesi
Prof. Dr. Vehbi Ünal (Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü) aile yapısındaki değişimi değerlendirdi. Ünal, değişimin başlıca nedenleri arasında sanayileşme, bireyciliğin yükselişi, ekonomik zorluklar ve değer kaybını gösterdi. Ünal, konuyla ilgili olarak şunları söyledi: "Bunun dışında ekonomik sorunlar, büyük aileyi geçindirme zorunluluğu, ailenin kaldıramayacağı külfetler gibi etkenler ve yine aile içi ilişkilerin zayıflaması bu anlamda bireyciliğe, aşırı vurgu aile içi iletişimi de ciddi anlamda gevşetmiştir."
Küçülmenin Temel Nedenleri
Ünal, tarım toplumundan sanayi toplumuna geçişin ve kırsal alandan kentlere göçün ailelerin küçülmesine yol açtığını belirtti. Kent yaşamının getirdiği değişen zihniyet, bürokratik düzenin günlük hayata etkisi ve konfor arayışı geniş aileden çekirdek aileye geçişi hızlandırdı. Ünal, bu süreci açıklarken şu noktaları vurguladı:
Evlilik maliyetleri: "Evlilik masraflarının artması, düğün, çeyiz, takı, gibi etkenler evliliği zorlaştıran faktörlerdir. Konut edinme zorunluluğu, evlilikle birlikte mesken ihtiyacını doğurmaktadır. Bu durum evlilik bir ev almayı yüksek kiraları beraberinde getirecektir. Ev almanın zorlaşması, yoksulluk, gelecek kaygısı, kalıcı iş bulamama gibi etkenler bu anlamda ekonomik yetersizlik olduğunu söyleyebiliriz."
Değer Kaybı ve Aile İlişkilerindeki Zayıflama
Ünal, aile kurumuna yönelik güvenin zayıfladığını ve değerlerin aşınmasının aile bağlarını erozyona uğrattığını belirtti. Boşanma oranlarının artışı, nikâhsız birlikteliklerin yaygınlaşması ve evliliğe olan güvenin azalması evlenme eğilimini olumsuz yönde etkiliyor. Ünal bu konuda şunları söyledi: "Evliliği olumsuz etkileyen faktörlere değinen Ünal, 'Bunun dışında evlilik kurumunun zayıflaması ki evliliğe güven giderek sarsılmakta. Boşanma oranlarının artması, nikahsız birliktelik evlilik dışı gibi etkenler evliliğe güveni azaltan etkenlerdir.'"
Gençler ve Modern Yaşam Tarzının Etkisi
Medya ve sosyal platformlarda öne çıkan bireysel yaşam modelleri gençlerin evlilikten uzaklaşmasında etkili oluyor. Ünal, gençlerde anlık haz odaklılık, eğlence merkezli yaşam ve bağımsızlık vurgusunun uzun vadeli bağlılıktan kaçışa yol açtığını belirterek, "Gençler evlilikten uzaklaşmaktalar. Gençlerde anlık haz anlayışı olduğu için uzun vadeli bağlılıktan kaçıyorlar. Yine eğlence odaklı yaşam, aileden uzak durmayı beraberinde getiriyor." dedi.
Ünal ayrıca, sekülerleşme, tüketim kültürü ve "sözde aile baskısından uzaklaşma" söylemlerinin de gençleri evlilikten uzaklaştırdığını ve bunun en somut göstergelerinden birinin 1+1 tarzı küçük konutların artışı olduğunu vurguladı.
Sonuç olarak, Prof. Dr. Vehbi Ünal aile yapısındaki dönüşümün çok boyutlu olduğunu; ekonomik, toplumsal ve kültürel etkenlerin birleşiminin çekirdek ailenin küçülmesine ve yalnız yaşamın yaygınlaşmasına zemin hazırladığını ifade etti.
PROF. DR. VEHBİ ÜNAL
