Iğdırlı Göçerler Yayla Dönüşünü Tamamlayıp Iğdır'a Ulaştı
Iğdırlı göçerler, bahar ve yaz aylarında hayvanları için verimli otlaklar aramak üzere çıktıkları Van, Kars, Ağrı ve Ardahan yaylalarından binlerce hayvanla yaptıkları zorlu dönüş yolculuğunu tamamlayarak Iğdıra ulaştı.
Yolculuk Süreci ve Rotalar
İlkbaharda sürüleriyle yola çıkan göçerler, zengin bitki örtüsü ve bol su kaynaklarıyla bilinen yüksek rakımlı yaylalarda yazı geçirdikten sonra Eylül ayının sonlarına doğru dönüş hazırlıklarına başladı. Ortalama 1 ila 2 ay süren yolculuk boyunca dağları, tepeleri ve ovaları aşan göçerler, konaklayarak ilerledikleri yolun ardından köylerine dönmenin sevincini yaşadı.
Iğdır’a ulaşan göçerler, kiraladıkları arazilerde bir süre hayvanlarını otlatmayı sürdürecek; havanın kötüleşmesiyle birlikte sürüler ahırlara alınacak. Her yıl olduğu gibi göç hareketi Mart ayı itibarıyla yeniden başlayacak.
Göçün Nedenleri: Hastalıklar ve Otlak Sorunu
Göçerler, hayvanları sarılık ve şap gibi hastalıklardan korumak, ayrıca Iğdır’daki yetersiz otlak koşullarını aşmak için yüksek yaylalara çıkıyor. Uzun rota ve yüksek maliyetler nedeniyle nakliyat güçlükleri de göçerlerin karşılaştığı sorunlar arasında yer alıyor.
Emrah Kıyga'nın Açıklamaları
Emrah Kıyga göçerlerin yaşadığı zorlukları şöyle anlattı:
"Biz göçebe çobanız. Biz ilkbahar ayında Ağrı Dağı’na çıkıyoruz. Ağrı Dağı’nda barınıyoruz birkaç ay. Ondan sonra sarılık hastalığından dolayı hayvanlarımız telef oluyor. Çünkü Iğdır’da sıcaklık olduğu zaman sarılık hastalığı çıkıyor. Hayvanlar telef oluyor. Biz de onun için daha yüksek yaylalara çıkıyoruz. Mesela Ağrı, Van, Erzurum, Bingöl, Karlıova, Artvin, Ardahan, Kars taraflarına geçiyoruz. Kışa doğru da dönüş sağlıyoruz. Şap hastalığından dolayı çok hayvanlarımız telef oldu. Nakliyat pahalı olduğu için biz de yükleyemiyoruz."
Kıyga, ilkbaharda yaylaya çıkarken ekin bulunduğu için zaman zaman sıkıntı yaşadıklarını da belirtti:
"Biz böyle yaya geliyoruz. Biz yaya geldiğimiz zaman da bize çok sıkıntı çıkartıyorlar. Sonbaharda mesela şöyle bir şey var. Ekin yok, arazi yok. Biz yol geçip geliyoruz. Bize çok bahar ayında sıkıntı çıkartıyorlar. Hayvanlarımızı bizden alıyorlar. Ceza kesiyorlar. Biz çok sıkıntı çekiyoruz. Lakin çok şükür biz iyiyiz. Şu anda da memleketimizdeyiz. Mesela yazın Haziran, Ağustos, Temmuz yani üç ay hayvanların sağım sezonu var. Sağım sezonu bittiği zaman biz o zaman yol gidiyoruz. Yani sağım sezonu bitmeden biz yol gitmiyoruz. Sağım sezonundan sonra yol gidiyoruz. Şehir değiştiriyoruz. Erzurum, Ardahan, Kars, Artvin. Biz Buradan çıktığımız zaman bir ay yol gidiyoruz. Mesela yazın bir yayla kiralıyoruz. Hayvanların sağımı oluyor. Sağım sezonu için sağım sezonu bitmeden önce biz oraya gidiyoruz. Mesela Van’da yer kiralıyoruz. Bir ay yol gidiyoruz. Oraya geçtiğimiz zaman hayvanlarımızı sağıyoruz. Eylül ayının sonlarına doğru sağım sezonu bittiği zaman biz de oradan çıkıyoruz. Artık yol geliyoruz. Hayvanlar da artık içeri gelecek. Çünkü artık kış geliyor. Bizim Iğdır’da otlağımız yok. Zaten sebep budur. Yani biz bunun için Iğdır’dan çıkıyoruz. Çünkü Iğdır’da otlağımız yok. Onun için şimdi gidecek mesela bu 30 kişinin koyunudur. Gidecek mesela herkes kendi hayvanını ayıracak. Tabii herkesin kendine göre bir yeri var ama bir hafta 10 gün otlar otlamaz artık içeri girecek 3. aya kadar."
Göçerlerin bu yıllık döngüsü, bölgedeki hayvancılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliği ve kırsal yaşamın devamı açısından kritik öneme sahip.
IĞDIRLI GÖÇERLER, ZORLU YOLCULUĞUN ARDINDAN IĞDIR’A ULAŞTI
