Türkiye'de HIV Vakaları Artıyor: Genç Yaş Grupları Öne Çıkıyor
Ege Üniversitesi HIV/AIDS Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ayşe Deniz Gökengin, HIV tanı ve tedavisinde erken teşhisin kritik önem taşıdığını vurguladı.
Vaka artışı ve yaş profili
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de son yıllarda HIV vakalarında artış gözlemleniyor. Prof. Dr. Gökengin, Türkiye'deki yükselişi ve yaş gruplarındaki değişimi şöyle aktardı:
"Özellikle Türkiye’nin de dahil olduğu Orta ve Doğu Avrupa bölgesinde HIV vakalarındaki artış görünüyor. Türkiye, yeni HIV tanılarında en hızlı artış yaşayan ülkelerden birisi. Yıllık yeni vaka sayısı 7 bin civarında. En yüksek HIV görülme oranı geçmişte 35-45 yaş grubunda iken, son yıllarda 25-35 yaş aralığında yükselme yaşanıyor. Ayrıca 15-25 yaş grubunda da artış var" dedi.
Bulaşma yolları ve erken teşhis
Gökengin, virüsün başlıca bulaşma yollarını ve erken tanının toplum sağlığı açısından önemini şöyle özetledi:
"Korunmasız cinsel ilişki, damar içi madde kullanımı, doğum sırasında anneden bebeğe geçiş ve sağlık çalışanlarında kesici-delici alet yaralanmaları, başlıca risk faktörlerini oluşturuyor. HIV tanısında erken teşhis, hem bireysel hem toplumsal açıdan önemli. Erken tanı alan kişilerin hemen tedavisine başlanarak hastalığın ilerlemesi önlenebilir. Hastalar, uzun ve kaliteli bir yaşam sürebilir. Tedavi altında kanında virüs seviyesi sıfırlanan kişiler, HIV’i cinsel yolla bulaştırmaz" ifadelerini kullandı.
Tedavideki gelişmeler ve doğru bilgiye erişim
Prof. Dr. Gökengin, tedavi seçeneklerindeki ilerlemelerin uyumu artırdığını; geçmişte çoklu günlük ilaç kullanımı gerektiren tedavilerden, tek dozlarla sürdürülebilen rejimlere geçildiğini belirtti. Yakın zamanda uygulanmaya başlayacak uzun etkili enjeksiyonların iki ayda bir doz alınacağını ve günlük ilaç zorunluluğunu hafifleterek tedaviyi daha sürdürülebilir kılacağını aktardı. Yılda iki kez uygulanan enjeksiyonların ise şimdilik dirençli vakalarda ve korunma amaçlı kullanım için onay aldığını ifade etti.
Gökengin son olarak sosyal medyada yayılan yanlış bilgilerin tedaviye bakışı olumsuz etkilediğine dikkat çekti: "Sosyal medyada yayılan yanlış sağlık bilgileri önemli bir sorun oluşturuyor. Sağlık dışı kaynaklardan alınan bilgiler, hastaların tedaviye bakışını olumsuz etkiliyor. Bu nedenle doğru bilgiye sağlık otoriteleri ve bilimsel kaynaklar üzerinden ulaşılması gerekiyor" dedi.
EGE ÜNİVERSİTESİ HIV / AIDS UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ PROF. DR. AYŞE DENİZ GÖKENGİN
