Yapay Zeka: Güvenlik, Dezenformasyon ve Mahremiyet Riskleri
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Karaelmas Siber Güvenlik Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Semih Çakır, yapay zekanın sunduğu kolaylıklarla birlikte ortaya çıkan risklere dikkat çekerek dijital okuryazarlığın önemini vurguladı.
"Yapay zeka hayatımızın bir çok alanında var"
Çakır, yapay zekanın yeni bir kavram olmadığını belirterek, teknolojinin temelinin verilerle karar verme süreçleri olduğunu söyledi. Konuşmasında şu ifadelere yer verdi: "Aslında yapay zeka çok iyi bir kavram gibi görünse de hayatımızda uzun bir süren beri aslında bulunmaktaydı. Son zamanlarda oldukça popüler hale geldi ve her alanda kullanılır hal almakta. Şimdi yapay zeka deyince şunu söyleyebiliriz. Yapay zeka bilgisayarların insanlardan öğrendikleri verilerle karar verme sürecidir. Bugün baktığın zaman telefonlarımızda, bankalarda, hastanelerde ve birçok alanda kullanılmakta."
Güvenlik ve yanlış veri kaynaklı riskler
Çakır, yapay zekanın düşünme veya sorgulama yeteneğine sahip olmadığını, yalnızca verilen verilerle sonuç ürettiğini hatırlattı. "Yapay zeka düşünmez. Sorgulamaz. Sadece girdi olarak verilen verilerle sonuç üretir" uyarısında bulundu ve yanlış verilerle eğitilen sistemlerin zararlı sonuçlar doğurabileceğini belirtti.
Dezenformasyon ve mahremiyet tehlikeleri
Yanlış bilgi ve dezenformasyonun yayılmasında yapay zekanın etkisini vurgulayan Çakır, dijital okuryazarlığın kritik olduğuna dikkat çekti. Çakır, "Bu kapsamda siz ne kadar yanlış bir veri verirseniz ve bu yanlış veri üzerinden eğitim gerçekleşirse o zaman kullanıcıya yanlış yönlendirmeler hatta zararlı sonuçlar doğurabilir. Yapay zekanın bu noktada okuryazarlığı çok önemli bir husus." dedi.
Çakır ayrıca yapay zekanın gerçekçi ama doğru olmayan içerikler üretebildiğini, bunun dolandırıcılık ve mahremiyet ihlallerini artırdığını belirtti: "...tamamen yanlış haberler, görüntüler hatta ve hatta bu görüntülerle beraber sesleri de üretebilir hale geldi. ...Dolandırıcılık faaliyetlerinde işte birinin sesini veya görüntüsünü alıp bu görüntü, Deep Fake dediğimiz buradaki görüntü ve içerikleri... üreterek insanlar kandırılabilip suça hatta suça yönlendirmede gerçekleştirebiliyor."
Mahremiyet konusunda da uyarıda bulunan Çakır, kullanıcıların bilinçli veya bilinçsiz olarak kişisel verilerini paylaşmasının risk oluşturduğunu ifade etti.
Yapay zekanın olumlu kullanım alanları
Çakır, yapay zekanın sadece tehdit içermediğini; sağlık, eğitim ve engellilere yönelik uygulamalarda önemli faydalar sağladığını söyledi. Örnek verirken şunları aktardı: "Sağlıkta erken teşhis... eğitimde kişiye özel öğrenme modelleri... engellilerle ilgili büyük kolaylıklar... Hatta manava gittiğiniz zaman bir meyvenin görüntüsünü çekip sizin adınıza en iyi ürünü seçip size bir tavsiyede bulunabiliyor."
BEUN'de farkındalık çalışmaları
Üniversite bünyesindeki çalışmalar hakkında bilgi veren Çakır, Rektör Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer önderliğinde düzenlenen farkındalık eğitimleri, seminerler ve ulusal kongrelerle hem öğrencilere hem personele hem de halka yönelik bilinçlendirme faaliyetlerinin sürdüğünü belirtti.
Gençlere ve kullanıcılara uyarı
Kontrolsüz yapay zeka kullanımından kaçınılması gerektiğini vurgulayan Çakır, özellikle gençlerin her işi yapay zekaya bırakarak sorumluluktan kaçınmasının sakıncalarına işaret etti: "Buradaki sorun aslında teknoloji ve yapay zeka değil, yine bunun kontrolsüz kullanımı. Okuryazarlık çok önemli bir kavram. Ve şu an görülüyor ki gençlerde de... her şeyi yapay zekaya bırakma durumu var. Bu anlayıştan bir defa vazgeçmemiz gerekiyor."
Çakır'ın mesajı: Yapay zeka hayatı kolaylaştırırken, bilinçsiz kullanım güvenlik, dezenformasyon ve mahremiyet risklerini artırıyor; bu nedenle dijital okuryazarlık ve farkındalık eğitimi şart.
ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ KARAELMAS SİBER GÜVENLİK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRÜ DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİH ÇAKIR, YAPAY ZEKANIN SUNDUĞU KOLAYLIKLARIN YANINDA GÜVENLİK, DEZENFORMASYON VE MAHREMİYET RİSKLERİNE DİKKAT ÇEKEREK DİJİTAL OKURYAZARLIĞIN ÖNEMİNE VURGU YAPTI.
