Irak Meclisi, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerine yapılacak ödemelerin artırılmasına yönelik planı onayladı. Bu gelişme, Türkiye'ye petrol ihracatının yeniden başlamasına yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
2 Şubat'ta onaylanan değişiklikler kapsamında, IKBY'deki uluslararası petrol şirketlerinin üretim maliyetleri sübvanse edilerek her varil petrolün çıkarım ve taşıma maliyeti 16 dolar olarak belirlendi. Daha önce 7,9 dolar olan teklif, IKBY yönetimi tarafından düşük bulunarak reddedilmişti.
Bu mutabakatın ardından, petrol ticaretindeki anlaşmazlıkların çözümü için gözler, Irak-Türkiye petrol boru hattına çevrildi. Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, 4 Şubat'ta yaptığı açıklamada, IKBY petrolünün Irak Petrol Pazarlama Şirketi'ne (SOMO) teslim edileceğini ve petrolün Ceyhan Limanı’na ihraç edilmesi için gerekli prosedürlerin yürütüldüğünü belirtti. Bu durum, hattın faaliyetlerine başlayacağı yönündeki umutları artırdı.
Irak-Türkiye petrol boru hattında yaşanan sorunlar, geçen yıl 25 Mart'ta Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin verdiği karar sonrasında petrol akışının durması ve 6 Şubat'taki depremlerle daha da derinleşmişti. Türkiye, hattın 4 Ekim 2023 itibarıyla çalışmaya hazır olduğunu, ancak Kuzey Irak yönetimi ile merkezi hükümet arasındaki anlaşmazlıkların faaliyeti engellediğini açıklamıştı. İhracatın durması, bölgede yaklaşık 23 milyar dolar zarara yol açtı.
Avrupa Enerji Güvenliği İnisiyatifi Murahhas Üyesi Alberic Mongrenier, Bağdat'ın uluslararası petrol şirketlerine yapılacak ödemeleri artırmasının, Irak petrolünün Türkiye üzerinden yeniden sevkiyatı için önemli bir adım olduğunu kaydetti. Ancak, merkezi hükümet ile IKBY'nin maliyet konularında bağımsız bir danışman tutması gerektiğine dikkat çekti. Mongrenier, "İhracatın yeniden başlaması bölgede ekonomik baskıyı hafifletecek," dedi.
İtalya’daki Ricerche Industriali ed Energetiche'de araştırmacı olarak görev yapan Francesco Sassi, Türkiye’ye petrol akışının yeniden başlaması halinde Ankara ile Bağdat arasındaki diyaloğun olumlu yönde gelişeceğini belirtti.
Bütün bu gelişmeler, Irak'ın petrol ihracatını optimize etme sürecinde kritik bir rol oynayacakken, iki ülke arasındaki ilişkilerin de iyileşmesine katkıda bulunabilir.
