Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump'ın bugün yapacağı tarifelere ilişkin beklenen açıklamaların öncesinde karışık bir seyir izliyor. Trump'ın 'Önce Amerika' politikası çerçevesinde yürüttüğü ekonomi ve ticaret stratejileri, dünya genelinde belirsizlik oluşturmayı sürdürüyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, basın toplantısında tarifelerin duyurulmasının ardından hemen yürürlüğe gireceğini belirterek, "2 Nisan 2025, modern Amerikan tarihinin en önemli günlerinden biri olarak kayıtlara geçecek." ifadelerini kullandı.
Analistler, söz konusu gelişmelerin fiyatlamaları zorlaştırdığına dikkat çekerken, Trump'ın izleyeceği politikalara dair gelen haberlerin yatırımcıların odağında olduğunu belirtti. ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları da dikkatle takip edilirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Trump yönetiminin getireceği geniş kapsamlı tarifelerin enflasyonu artırabileceği veya ekonomik yavaşlamaya neden olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Goolsbee, ithalatın ABD ekonomisinin sadece yüzde 11'ini oluşturduğunu vurgulayarak tarifelerin genel fiyatlar üzerindeki etkisinin sınırlı olabileceğini belirtti.
Ancak, tarifelerin üretim maliyetlerinde artışa veya tüketicilerle işletmeler arasında belirsizlik yaratmasına yol açması durumunda daha büyük riskler doğabileceğinin altını çizen Goolsbee, "Eğer tüketiciler harcamayı durdurur veya işletmeler belirsizlik nedeniyle yatırım yapmaktan vazgeçerse, bu karmaşık bir durum yaratır." dedi.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed'in haziran ayında faiz indirme ihtimalinin yüzde 83 olduğu tahmin ediliyor. Ancak, tarifelerin ekonomiyi olumsuz etkileyebileceğine dair endişeler, bankanın yıl sonuna kadar toplamda 3 faiz indirimi yapacağına yönelik fiyatlamaların güçlenmesine neden oldu.
Trump ayrıca, ülkeye yapılan yatırımları hızlandırmak amacıyla yeni bir ofis kurulmasına yönelik kararname imzaladı. Bu bağlamda, ABD'ye 1 milyar dolar ve üzeri yatırım yapacak kişilere işlerini kolaylaştırmayı ve yabancı ile yerli yatırımcılara yardımcı olmayı hedefliyor.
Makroekonomik verilere göre, ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü tarafından açıklanan mart ayı imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 49'a gerileyerek piyasa beklentilerini aştı ve sektördeki daralmaya işaret etti. Ülkedeki JOLTS açık iş sayısı da şubatta 7 milyon 568 bine gerileyerek öngörülerin altında kaldı.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, Trump'ın tarife açıklamaları ve Fed'in para politikası belirsizlikleri nedeniyle son 3 işlem gününde gerileyerek yüzde 4,16'ya kadar inmiş, dün ise yüzde 4,20'ye yükseldi. Küresel risklerle birlikte altının ons fiyatı da 3 bin 149 doları test etmişken, şu anki fiyatı 3 bin 126 dolara yükselmiş durumda.
Dolar endeksi yatay seyirle 104,2 seviyelerinde bulunurken, Brent petrol'ün varil fiyatı önceki kapanışın hemen üzerinde, 74,3 dolar'dan işlem görüyor. New York Borsası'nda ise S&P 500 endeksi yüzde 0,38, Nasdaq endeksi yüzde 0,87 yükseldi. Dow Jones endeksi ise yatay bir seyir izliyor. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir görünümle başladı.
Avrupa borsaları düne pozitif seyirle giriş yaparken, gözler Trump'ın açıklayacağı tarifeler ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın duyurularına çevrildi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD'nin tarifelerine karşı güçlü bir misilleme yapmaya hazır olduklarını belirtirken, gümrük vergileriyle karşılaşacak sektörler arasında yarı iletkenler, ilaçlar ve kereste de yer alıyor. Von der Leyen, tarifelerin işleri kötüleştireceğine dikkat çekerek, "Tarifeler, halk tarafından ödenecek vergilerdir ve sadece enflasyonu körükleyecektir." ifadesini kullandı.
Makroekonomik verilerde ise Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon mart ayında yüzde 2,2'ye düşerken, işsizlik oranı şubat ayında yüzde 6,1'e geriledi. Dün, Almanya'da DAX 40 yüzde 1,7, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,1, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,61 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,33 değer kazanarak yeni güne karışık başladı.
Asya borsalarında ise Trump'ın tarifelerinin olası etkileri hissedilirken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, ABD'nin uygulayacağı tarifelerin küresel ticaret üzerindeki etkileri hakkında uyarıda bulundu. Ueda, bu ay Washington'da düzenlenecek G20 maliye bakanları toplantısı'nda meslektaşlarıyla konuyu tartışmak istediğini ifade etti.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ise ABD ile görüşmelerin tarifelerin kaldırılmasına bağlı olduğunu belirtti.
Tüm bu gelişmeler ışığında Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükselirken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,7 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,1 düştü.
Yurt içinde ise Ramazan Bayramı öncesi son işlem günü olan cuma günü, alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,49 değer kazanarak 9.659,48 puan ile tamamladı. Dolar/TL, dün yatay bir seyirle 37,9420'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında 37,9560 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), yurt dışında ise ABD’de ADP özel sektör istihdamı ve Avro Bölgesi'nde ECB Başkanı Lagarde'ın konuşmasını takip edeceklerini belirtirken, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 seviyelerinin destek, 9.750 ve 9.850 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler ise şu şekilde:
- 10.00 Türkiye, Mart ayı imalat sanayi PMI
- 14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
- 15.15 ABD, Mart ayı ADP özel sektör istihdamı
- 17.00 ABD, Şubat ayı fabrika siparişleri
- 17.00 ABD, Şubat ayı dayanıklı mal siparişleri
- 21.45 Avro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması
