17 Ağustos 1999 Marmara Depremi: 26. Yılında Bilanço ve Kentsel Dönüşüm
KADİR YILDIZ
Merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesi olan ve o dönem "asrın felaketi" olarak tanımlanan 17 Ağustos 1999 Marmara Depreminin üzerinden 26 yıl geçti.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, 17 Ağustos 1999 saat 03.02'de 7,4 büyüklüğünde ve 45 saniye süren deprem, Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce'de geniş çaplı yıkıma neden oldu.
TBMM Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonunun Temmuz 2010 tarihli raporuna göre; depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı.
Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona yakın kişi değişik düzeylerde etkilendi. Ayrıca 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.
Depremde İstanbul'da 454 kişi yaşamını yitirdi; Yalova, Düzce ve Gölcük'ten kentteki hastanelere getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu sayı 981'e çıktı. İstanbul'da 1.880 kişinin yaralandığı depremde yaklaşık 41 bin konut ve iş yerinde hasar oluştu, 18 bin 162 konut orta ve ağır şiddette hasar yüzünden oturulamaz hale geldi.
Kentte 3 bin 171 okuldan 820'si hasar görürken, bunların 118'i orta, 13'ü ağır hasarlı olarak belirlendi. İstanbul'daki yaklaşık 10 bin kamu binasının 1.137'sinde az, 387'sinde orta, 37'sinde ise ağır hasar oluştu.
Depremden en çok zarar gören ilçelerden biri olan Avcılar'da 270 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. İlçede 1.823 konut ve 326 iş yerinin yıkıldığı ya da ağır hasar gördüğü, ayrıca 5.106 konut ve 872 iş yerinde orta hasar, 3.685 konut ve 461 iş yerinde hafif hasar meydana geldi.
Bakanlıklar ile TOKİ ve diğer kurumların işbirliğinde yürütülen kentsel dönüşüm çalışmalarıyla depremin yaraları büyük oranda sarıldı. TOKİ, belediye ve özel sektör tarafından yıkımın yaşandığı kentlerde deprem yönetmeliğine uygun yeni konutlar inşa edildi; başta okullar ve hastaneler olmak üzere kamu binaları ile hafif hasarlı yapılar depremye karşı güçlendirildi.
