BM Komisyonu: Netanyahu ve Herzog Gazze'de soykırımı kışkırttı
Komisyon raporu ve kapsam
Birleşmiş Milletler (BM) İşgal Altındaki Filistin Toprakları Hakkında Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, New York'ta düzenlenen BM 80. Genel Kurulu kapsamında yayımladığı yeni raporda, İsrail'in Gazze'de soykırım işlediğini açıkladı. Raporda ayrıca, İsrail hükümetinin Gazze Şeridi üzerinde kalıcı kontrol kurma ve işgal altındaki Batı Şeria ile İsrail içinde Yahudi çoğunluğunu sürdürme konusunda açık ve tutarlı bir niyet sergilediği vurgulandı.
Soykırım bulguları ve sorumlular
Komisyon, daha önce BM İnsan Hakları Konseyi'nin 60. Oturumu kapsamında açıkladığı verilere atıfta bulunarak, İsrail'in Gazze'de dört soykırım eylemi gerçekleştirdiğini tespit etti. Raporda şu ifadeler yer aldı: "Bu, eylemler, İsrail yetkilileri ve güvenlik güçleri tarafından Gazze'deki Filistinlileri yok etmek amacıyla özel olarak işlendi. İsrail liderlerinin eylemleri İsrail Devleti'ne atfedilebilir. Bu sebeple İsrail, soykırımın işlenmesinden, önlenmesindeki başarısızlıktan ve cezalandırılmamasından sorumludur. Ayrıca İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Başbakan Binyamin Netanyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın soykırımın işlenmesini kışkırttığı tespit edildi."
Toprak kontrolü, koridorlar ve yaşam koşullarının hedeflenmesi
Raporda, İsrail yetkililerinin Gazze Şeridi'nde oluşturdukları koridorlar ve tampon bölgelerde sivil altyapıyı kapsamlı ve sistematik şekilde yıktığı belirtilerek, İsrail'in kontrolü altındaki alanları sürekli genişlettiği ve Temmuz 2025'e itibarıyla Gazze Şeridi'nin yüzde 75'ini kontrol altına aldığı kaydedildi.
Komisyon, İsrail'in tampon bölgeyi genişletme ve koridorlar oluşturma adımlarının Filistinlilerin kullanabileceği toprakları önemli ölçüde daralttığını ve bunun Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakları üzerinde ciddi etkileri olduğunu vurguladı. Raporda ayrıca şu değerlendirme yer aldı: "İsrail yetkilileri, sivil yapıları yok ederek ve nüfusu zorla naklederek, Gazze'deki Filistinlileri hayatta kalmaları için gerekli kaynaklardan kasıtlı olarak mahrum bıraktı. Bu tür eylemler, Gazze'deki Filistinlileri tamamen veya kısmen yok etmeyi amaçlayan, kasıtlı olarak zor yaşam koşulları oluşturuyor. Bunun da soykırımın temelini oluşturduğu tespit edildi."
Batı Şeria, Doğu Kudüs ve yetkililerin suç sorumluluğu
Raporda, Ekim 2023'ten bu yana İsrail'in işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te "şiddet yanlısı yerleşimcilerin eylemlerine destek", Filistinlileri zorla nakletme, İsrailli Yahudi sivil varlığını genişletme ve Batı Şeria'nın tamamını ilhak etme çabalarının sürdüğü belirtildi. Bu eylemler, Komisyon tarafından Filistinlilerin kendi kaderini tayin etme ve devlet kurma girişimlerini engelleme ile süresiz işgali sürdürme niyetinin göstergesi olarak değerlendirildi.
Raporda, arazi ve konutla ilgili uluslararası suçlardan en fazla sorumlu olması muhtemel altı İsrailli yetkilinin ismine yer verildi: eski Savunma Bakanı Yoav Gallant, mevcut Savunma Bakanı Yisrael Katz, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Ulusal Misyonlar Bakanı Orit Strock, Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Başbakan Binyamin Netanyahu. Raporda, Gallant ve Katz'in Gazze'deki güvenlik güçlerinin eylemlerinden, Smotrich ile Strock'un ise Doğu Kudüs dahil Batı Şeria'daki yerleşim inşası ve genişletilmesinden sorumlu olduğu belirtildi. Ayrıca Ben-Gvir'in İsrail hapishane yetkililerinin Filistinli tutuklulara kötü muamelesinden, Netanyahu'nun ise işgal altındaki Filistin topraklarındaki suçlardan doğrudan sorumlu olduğu ifade edildi.
Komisyon Başkanı Navi Pillay'in çağrısı
Komisyon Başkanı Navi Pillay, raporda görüşlerine yer vererek İsrail'in Gazze'deki topraklara el koyma, tampon bölge ve koridor oluşturma uygulamalarının derhal sona erdirilmesi ve bu toprakların Filistinli sahiplerine iade edilmesi gerektiğini savundu. Pillay, "İsrail'in görünürde güvenlik amaçlı gerçekleştirdiği toprak müsaderesi ve kontrolü, kimseye daha fazla güvenlik sağlamadı. Bu, aksine Filistin halkının sefaletini derinleştirdi ve onları gıda üretme kapasitesi dahil hayatta kalmaları için vazgeçilmez kaynaklardan mahrum bıraktı." dedi.
Pillay, ayrıca Bezalel Smotrich'in Batı Şeria'nın yüzde 82'sini ilhak etme planına ve Başbakan Netanyahu'nun desteklediği E1 yerleşim planına dikkat çekerek bu gelişmelerin Komisyon bulgularını doğruladığını, İsrailli yetkililerin Batı Şeria'nın tamamını ele geçirme ve çok sayıda Filistinli topluluğu mülksüz bırakarak yerlerinden etme hedeflerini gururla ilan ettiğini söyledi. Pillay, "Bu planlar ve açıklamalar iğrenç ve geniş çapta kınanmalı." değerlendirmesinde bulundu.
