Çatışma Sonrası Çevresel Sorunlar Konferansta Tartışıldı
Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından düzenlenen 2025 Boğaziçi Uluslararası Hukuk Konferansı (BILC 2025) kapsamında "Çatışma Sonrası Ekolojik İyileştirme Üzerine Hukuki Perspektifler" adlı panel gerçekleştirildi. Panel, Dr. Ayşe Didem Sezgin moderatörlüğünde, Prof. Dr. Hilal Elver, Dr. Aida Tamer Chammas ve Doç. Dr. Ievgeniia Kopytsia gibi konunun uzmanı isimlerin katılımıyla yapıldı.
Prof. Dr. Hilal Elver: Gazze’deki Krizin Derin Boyutları
Toplantıda konuşan Eski BM Gıda Hakkı Özel Raportörü ve Kaliforniya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hilal Elver, Gazze'deki insani yardım sıkıntısıyla birlikte yaşanan ekolojik yıkımın ciddiyetine dikkat çekti. Elver, "Boğucu bir abluka ve insani yardımın ciddi şekilde kısıtlanması, Gazze nüfusunu açlığın eşiğine getirmiştir. Bu, insan yapımı bir krizin sonucudur ve uluslararası ceza hukuku açısından savaş suçu anlamına gelmektedir," ifadesini kullandı.
Elver, Gazze’de su kaynaklarının yüzde 95'inin içilemez hale geldiğini ve 37 milyon ton molozun çevreye yayıldığını dile getirdi. Ayrıca, Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması tarafından kıtlık koşullarının tespit edildiğini belirterek, BM ve diğer uluslararası güçlerin kıtlık ilanını engellediğini vurguladı.
Çevresel Adaletin Önemi
Prof. Dr. Elver, Filistin’de çevresel adaletin sağlanabilmesi için yalnızca fiziksel yeniden yapılandırmanın yeterli olmadığını, altta yatan siyasi ve insan hakları sorunlarının da ele alınması gerektiğini ifade etti. "Yerel halkın sürece dahil edilmesi ve uluslararası toplumun hesap verebilirlik mekanizmalarını devreye sokması şarttır," dedi.
Bağımsız Araştırmacılardan Kritik Mesajlar
Bağımsız uluslararası hukuk araştırmacısı Aida Tamer Chammas, çevresel yıkımın uzun vadeli toplumsal etkilerine dikkat çekerek, "Çevre tahribatı, askeri eylemlerin sonuçları olarak kalıcı hale geliyor," şeklinde konuştu. Chammas, uluslararası hukukta çevresel tahribatın sorumluluğunun net bir biçimde belirlenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Ukrayna'daki Çevresel Yıkımı Vurgulayan Doç. Dr. Ievgeniia Kopytsia
Ukrayna Yaroslav Mudryi Ulusal Hukuk Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ievgeniia Kopytsia da çevrim içi katıldığı panele, savaşın doğal etkilere ve çevre tahribatına dikkat çekti. Kopytsia, Ukrayna’daki ormanların yüzde 20'sinin yangınlar nedeniyle yok olduğunu ve savaşın sera gazı emisyonlarına ciddi katkı sağladığını belirtti.
Kopytsia, "Doğa savaşın sessiz kurbanıdır," diyerek, çevresel savaş suçlarını içeren mevcut hukuki çerçevenin yetersiz olduğunu vurguladı. Gelecekte sürdürülebilir barış için hukuki çerçevelerin güncellenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından ikincisi düzenlenen ve Anadolu Ajansının global iletişim ortağı olduğu Uluslararası Hukuk Konferansı 2025 (BILC 2025) kapsamında "Çatışma Sonrası Ekolojik İyileştirme Üzerine Hukuki Perspektifler" adlı panel düzenlendi. Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Dr. Ayşe Didem Sezgin (ortada) moderatörlüğünde gerçekleştirilen panele, eski BM Gıda Hakkı Özel Raportörü ve Kaliforniya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hilal Elver (solda) ve İngiltere'den bağımsız araştırmacı Dr. Aida Tamer Chammas (sağda) konuşmacı olarak katıldı.
Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından ikincisi düzenlenen ve Anadolu Ajansının global iletişim ortağı olduğu Uluslararası Hukuk Konferansı 2025 (BILC 2025) kapsamında "Çatışma Sonrası Ekolojik İyileştirme Üzerine Hukuki Perspektifler" adlı panel düzenlendi. Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Dr. Ayşe Didem Sezgin (ortada) moderatörlüğünde gerçekleştirilen panele, eski BM Gıda Hakkı Özel Raportörü ve Kaliforniya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hilal Elver (solda) ve İngiltere'den bağımsız araştırmacı Dr. Aida Tamer Chammas (sağda) konuşmacı olarak katıldı.
