Erakçi: Avrupa'nın 'aşağılayıcı' taleplerine boyun eğmeyeceğiz
New York'tan açıklama
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupa ülkelerinin Tahran'dan tüm nükleer materyallerini teslim etmesini talep ederek snapback mekanizmasının süresini 3-6 ay uzatma karşılığında pazarlık yaptığını, bu talebi ise kabul etmediklerini söyledi.
Erakçi, bulunduğu New York'tan İran devlet televizyonuna bağlanarak Batılı yetkililerle yaptığı son görüşmeleri anlattı. Görüşmelere ilişkin olarak Erakçi, "Haberlerden de takip ettiğiniz gibi, yaklaşık iki-üç ay önce bu tartışmayı başlattılar ve snapback'i harekete geçirmek için bir alan oluşturdular. Amaçları, snapback konusunda korku uyandırmak, İran'dan tavizler koparmak ve hatta şantaj yapmaktı. Bu konuyu medyalarında fazlasıyla abarttılar ve mevcut gerçekliğin ötesinde boyutlar kazandırdılar." ifadelerini kullandı.
BM yaptırımlarının geri getirilmesi durumunda ekonomik zarar görebileceklerini kabul eden Erakçi, bu konuda şunları söyledi: "Bunun gerçekleşmesi durumunda bize hiçbir zarar veya hasar vermeyeceğini söylemiyorum. Özellikle ekonomik alanda, miktarı az da olsa bir miktar zarar verebilir."
New York ve önceki temaslarda Avrupalılarla sundukları önerilerin müzakereye uygun, adil ve mantıklı çözümler içerdiğini belirten Erakçi, bu önerilerin karşı tarafça reddedildiğini aktardı: "Bu öneriler müzakere sürecine uygun olarak güncellendi ve hepsi adil ve mantıklı bir çözüme dayanıyordu. Ancak ne yazık ki, bu önerilerin hepsi karşı tarafça reddedildi. Bazıları bazı Avrupa ülkelerinin bakış açısıyla kabul görse de Amerikan tarafını ikna edemedi."
Erakçi, İran'ın adil ve dengeli bir anlaşmaya hazır olduğunu vurgulayarak Avrupa'nın talebini eleştirdi: "Avrupalılar İran'ın tüm nükleer materyallerini teslim etmesini ve karşılığında snapback süresinin sadece 3 veya 6 ay uzatılmasını bekliyordu. Biz böylesine aşağılayıcı bir talebe boyun eğmedik, eğmeyeceğiz. Buna karşılık onlara yapıcı öneriler sunduk ancak kabul etmediler."
Erakçi ayrıca, nükleer anlaşmanın taraflarından Çin ve Rusya'nın snapback'in aktif hale getirilmesinin yasadışı olduğunu ve sürecin 18 Ekim'de sona ereceğini vurguladıklarını belirtti. Erakçi, "Güvenlik Konseyi'nde bu konuda (İran'a BM yaptırımlarını geri getirme) bir fikir birliği yoktur ve kanaatimizce bu mekanizma harekete geçirilmemiştir." dedi.
Snapback sürecinin son durumu
İngiltere, Fransa ve Almanya, ABD'nin tek taraflı çekilmesinin ardından uygulanmayan 2015 tarihli nükleer anlaşmada yer alan ve İran'a BM yaptırımlarını yeniden getirme imkanı sağlayan snapback mekanizmasını 28 Ağustos'ta işletme kararı almıştı. Bu süreç, yeni bir karara ulaşılmaması veya son tarihin uzatılmaması halinde 28 Eylül gece yarısı sona erecek ve BM yaptırımları otomatik olarak yeniden yürürlüğe girecek.
Erakçi'nin açıklamalarının ardından, son olarak dün BM Güvenlik Konseyi'nde sürecin uzatılmasını öngören karar tasarısının kabul edilmediği de hatırlatıldı.
