İspanya'nın yaptırımları Tel Aviv'i yalnızlaştırıyor
ANALİZ — İspanya'nın İsrail'e yönelik aldığı dokuz maddelik yaptırım paketi, sadece bir dış politika değişikliği değil; yıllardır olgunlaşan siyasi, kültürel ve ahlaki bir dönüşümün işareti olarak değerlendiriliyor. Bu kararı Ramzy Baroud ve Romana Rubeo AA Analiz için kaleme aldı.
İspanya'nın somut adımları
8 Eylül'de açıklanan paketle İspanya, İsrail'e silah satışını yasakladı, hem sivil hem askeri amaçla kullanılabilecek ürünlere kısıtlamalar getirdi ve İsrail donanma gemilerinin İspanyol limanlarına yanaşmasını engelledi [4]. Paket; üst düzey diplomatik temasların sınırlandırılmasını, bazı sektörlerde işbirliğinin askıya alınmasını ve İsrail yerleşimlerinde faaliyet gösteren şirketlere yönelik daha sıkı denetimleri kapsıyor.
Başbakan Pedro Sánchez, Gazze'ye insani yardımı artırma taahhüdüyle birlikte bu tedbirlerin AB çapında yaygınlaşması için çalışma sözü verdi. İspanya bu adımları, yalnızca siyasi bir manevra değil, soykırımın tanınmasına dayanan ahlaki ve hukuki sorumluluk olarak sundu.
Uluslararası hukuk ve soruşturmalar
İspanya, Haziran 2024'te Uluslararası Adalet Divanı'nda açılan soykırım davasına resmen katıldı [5]. Ayrıca, Eylül 2025'te bazı İsrailli yetkililer hakkında savaş suçları ve soykırım şüphesiyle soruşturma başlatıldığını duyurdu [6]. Bu adımlar, İspanya'yı uluslararası hukuk mekanizmaları üzerinden hesap sorma sürecini aktif şekilde takip eden Avrupa ülkeleri arasında öne çıkarıyor.
Diplomasi, spor ve toplumsal baskı
9 Eylül'de İspanya, Hollanda ve Slovenya ile birlikte aşırı sağcı bakanlar Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich'e yönelik giriş yasağı kararı aldı [9]. Hollanda'nın bu kararı Schengen Bilgi Sistemi'ne (SIS) kaydetmesi, Schengen Bölgesi'ndeki tüm üye ülkeleri aynı yasağı uygulamakla yükümlü kıldı [10].
İspanyol hükümeti ayrıca, 18 Eylül'de İsrail'in bir turnuvaya katılması halinde 2026 FIFA Dünya Kupası'nı boykot edeceğini açıkladı [7]. 14 Eylül'de protestocular, İsrail'in katılımını gerekçe göstererek La Vuelta bisiklet yarışının final etabını engellemişti [8]. Bu gelişmeler, sokağın uluslararası spor etkinliklerini hesap sorma platformuna dönüştürme eğilimini gösteriyor.
Avrupa'da giderek derinleşen ayrışma
Genel tabloda İspanya, mahkeme salonlarından futboldan bisiklet yarışlarına kadar geniş bir yelpazede toplumsal dayanışma, hukuki girişimler ve siyasi sembolizm sergiliyor. Almanya ve Birleşik Krallık hâlâ İsrail'i koruyucu bir tutum sergilerken, Madrid'in İrlanda, İsveç, Norveç ve Belçika ile aynı çizgide yer alması, Avrupa'da hesap verebilirlik ve adalet konusunda büyüyen bir ayrışmayı gözler önüne seriyor [11][12].
Tarihsel hafıza ve iç politika dinamikleri
İspanya'nın değişen tonu, uzun süredir süregelen diplomatik ikiyüzlülüğü de sarsıyor. Geleneksel olarak “İsrail’in meşru müdafaa hakkı” söyleminin yerini uluslararası adalet, ahlaki netlik ve tarihsel sorumluluk aldı. Bu zeminde İspanya, 1970'lerde Filistin'in kendi kaderini tayin hakkını teyit eden BM kararlarına destek vermiş ve dönemin Başbakanı Adolfo Suarez, Yaser Arafat'ı Madrid'de ağırlamıştı [13][14].
Gazze'de yaşananlar ise bu dengeyi kökten sarstı. Savaşın ve insani krizin boyutları, İspanyol toplumunda hükümet politikaları üzerinde doğrudan baskı oluşturdu. Eylül 2024'te 200'ü aşkın sendika ve sivil toplum kuruluşu, İsrail'le tüm siyasi, ekonomik ve askeri bağların koparılmasını talep ederek genel greve çağrı yaptı [15].
Ne anlama geliyor?
İspanya'nın tutumu, yalnızca tekil bir politika değişikliği değil; derin bir kültürel ve ahlaki dönüşümün göstergesi. Bu yaptırımlar, bir zamanlar dokunulmaz görülen İsrail'i uluslararası siyasette daha izole bir konuma çekme potansiyeli taşıyor. Bunun bir parya devlete dönüşümün başlangıcı olup olmadığı belirsizliğini korurken, Madrid'in girişimi ve toplum desteği, yaptırımların sembolik olmaktan çıkıp gerçek hesap verebilirliğin temelini atabileceğini gösteriyor.
Yazarlar: Ramzy Baroud, İslam ve Küresel İlişkiler Merkezi'nde (CIGA) kıdemli araştırmacı; Romana Rubeo, The Palestine Chronicle’ın genel yayın yönetmeni.
*Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editoryal politikasını yansıtmayabilir.
[1] https://www.theguardian.com/world/2025/sep/11/former-eu-diplomats-urge-suspension-of-blocs-co-operation-agreement-with-israel
[2] https://merip.org/2022/05/settler-colonialism-in-the-middle-east-and-north-africa-a-protracted-history/
[3] https://www.tni.org/en/article/too-little-too-late
[4] https://www.politico.eu/article/spain-pm-sanchez-permanent-weapons-embargo-israel/
[5] https://www.aljazeera.com/news/2024/6/6/spain-says-will-join-gaza-genocide-case-against-israel-at-icj
[6] https://www.aa.com.tr/en/europe/spain-authorizes-investigation-into-israeli-crimes-in-gaza/3691133
[7] https://www.goal.com/en/lists/spain-threatens-to-boycott-2026-world-cup-if-israel-are-allowed-to-participate-as-qualifying-continues/blt7d0ef2bbdcf09412
[8] https://edition.cnn.com/2025/09/14/europe/spain-cycling-protest-vuelta-gaza-israel-latam-intl
[9] https://www.timesofisrael.com/spain-bans-far-right-lawmakers-smotrich-ben-gvir-in-latest-reciprocal-rap/
[10] https://www.trtworld.com/article/5a1af8434295
[11] https://gpil.jura.uni-bonn.de/2024/01/germany-rushes-to-declare-intention-to-intervene-in-the-genocide-case-brought-by-south-africa-against-israel-before-the-international-court-of-justice/
[12] https://www.reuters.com/world/uk/britain-has-not-concluded-israels-actions-gaza-are-genocide-2025-09-09/
[13] https://www.palquest.org/en/highlight/35847/spain-and-palestine-question
[14] https://www.degruyterbrill.com/document/doi/10.1515/9783110642148-003
[15] https://www.business-humanrights.org/en/latest-news/spain-unions-and-ngos-demonstrate-against-genocide-in-palestine-and-push-govt-to-cut-all-ties-with-israel/
